Do obrazu dołączona ekspertyza Elizy Ptaszyńskiej (ekspertki i autorki wielu publikacji poświęconych twórczości Alfreda Wierusza- Kowalskiego, kustoszki Muzeum Okręgowego w Suwałkach będącego w posiadaniu obszernej kolekcji „wieruszainów”).
Proweniencja:
– Galeria Wimmer w Monachium (katalog Galerii Wimmer, karta nr 25, poz. 2071). Katalog w zbiorach Archiwum Nowej Pinakoteki w Monachium, ilustr. nr 1).
– 26 lipca 1878 zakupiony z Galerii Wimmer przez Daniela Williama Powers’a (kolekcjonera i właściciela Art. Galery Powers w Rocherster (w stanie Nowy Jork). Praca skatalogowana w 1888 roku pod numerem 89 jako „RIDE IN THE PARK”
– w 1899 r. American Art Association
– aukcja kolekcji Powersa. Obraz zamieszczony w katalogu pod poz. 232 jako „A RIDE IN THE PARK”. Malowidło zostało zakupione przez kolekcjonera i przemysłowca Herberta DuPuy (1856–1930). Po śmierci Herberta w kolekcji jego spadkobierców.
– od 2023 roku w prywatnej kolekcji w Polsce
„Spacer konny w parku” to jeden z pierwszych obrazów Wierusza, który zabłysnął i rozświetlił karierę Wierusza w Monachium – ówczesnej stolicy artystycznej. Można przypuszczać, iż był to pierwszy obraz Wierusza-Kowalskiego, który trafił do niezwykle prestiżowej Galerii Wimmer w Monachium (ilustr. 1,2,3) przy Brienner Strasse (odcinek Wittelsbacher Platz z Odeonplatz). Galeria znajdowała się kilkadziesiąt metrów od ogrodów dworskich. Została założona w 1825 roku. „Jubileusz stulecia istnienia galeria uczciła wystawą, na której pokazała trzy obrazy Wierusza-Kowalskiego (…). Sprzedaż obrazów w galerii tej rangi dodawała prestiżu równego udziałowi w wystawach. Korespondent „Kłosów” Edward Porębowicz dostrzegł to, stwierdzał bowiem ”Kunsverein nie wystawia bynajmniej rzeczy najlepszych, rzeczy znakomite znajdują natychmiast nabywców w kupcach: Fleischmannie, Ackermannie, Wimmerze (…). Polskie obrazy cieszę się pokupem. W Kunstvereinie ukazują się rzadko, za to gromadzą się w galeriach pomienionych kupców: Kowalski, Kozakiewicz, Kochanowski pejzażysta, Streit… niepodobna wyliczyć wszystkich” (E.Ptaszyńska, Alfred Wierusz-Kowalski 1849–1915, Warszawa 2011, s.125). „To handel dziełami sztuki i liczące się salony kunsthaendlerów urabiały gusty nabywców, kreowały mody (….) (cyt. za H.Stępień, Artyści polscy 1856–1914…s. 115). Oprócz Alfreda Wierusza-Kowalskiego pojawiają się w galerii Wimmer także obrazy innych polskich malarzy: najwięcej Józefa Brandta, rzadziej zaś Władysława Czachórskiego, Bohdana Kleczyńskiego, Zygmunta Ajdukiewicza, Władysława Szernera, Józefa Chełmońskiego. (…). Wydaje się, że dzieje Galerii Wimmer są ważnym przyczynkiem w historii polskiego w Monachium. (…)
Wierusz-Kowalski miał więc powody do dumy, bo był jednym z bardziej eksponowanych w niej artystów. (….). Kompozycje Wierusza-Kowalskiego należały do wysoko wycenianych”. (E.Ptaszyńska, op.cit. s.127). Pierwszy obraz Wierusza-Kowalskiego pojawił się w ofercie Galerii Wimmer w 1878 roku. Zgodnie z zachowanym albumem Galerii Wimmer w zbiorach Nowej Pinakoteki to właśnie prezentowany obraz był zakupiony w 1878 roku i sprzedany tego samego roku – 26 lipca (ilustr. 1). Stamtąd trafił do nowojorskiej kolekcji Daniela Williama Powers`a. Łącznie w Galerii Wimmera sprzedano 44 obrazy Wierusza, co było bardzo znaczącą i niezwykle prestiżową ilością.
„Spacer konny w parku” 20 marca 1880 roku został zaprezentowany na pierwszej okładce Tygodnika Ilustrowanego (ilustr. 4) w formie drzeworytu. Podpisany jako “Przejażdżka konna z guwernerem podług obrazu Wierusza- Kowalskiego”. “Publikowane w prasie reprodukcje stanowiły dla Alfreda Wierusz-Kowalskiego ważne źródło dochodu, gdyż pieniędzy stale brakowało. Życie wiódł z rozmachem. Coraz liczniejsza rodzina, mieszkanie piękne i bogato wyposażone, życie towarzyskie, goście, pracownia, polowania, pomoc udzielana młodszym kolegom, kontakty z osobami wysoko postawionymi w hierarchii społecznej – wszystko to kosztowało krocie. Oczywiście w tym czasie wiele zarabiał. Drzeworytnicze reprodukcje zamieszczane w prasie i albumach malarskich jednocześnie popularyzowały jego twórczość i ułatwiały sprzedaż płócien”. (E.Ptaszyńska, Alfred, op.cit. s. 129). W Polsce Wierusz współpracował z propagującym sztukę “Tygodnikiem Ilustrowanym”, “Wędrowcem”, “Kłosami” czy z “Tygodnikiem Powszechnym”. W Niemczech z “Kunst für Alle”, “Die Gartenlaube”, “Daheim”, “Vom Feld zum Meer”, „Über Land und Meer”.
Inspiracją do prezentowanego obrazu były sceny polowań w strojach rokokowych Maksymiliana Gierymskiego (1846–1874). “Wierusz przybył do Monachium latem 1873 roku, kiedy to Gierymski był u szczytu sławy i u kresu krótkiego życia. (...). Wierusz-Kowalski znalazł się w tych tematach, a raczej w scenerii w jakiej zwykło się je przedstawiać wielkie upodobanie. Wszystkie jego zopfy powstały w pierwszym okresie pobytu w stolicy Bawarii, czyli w latach 1873–1880. Przedstawienia są dwojakiego rodzaju. Są to sceny związane w polowaniami lub po prostu konne spacery. Rozróżnienie często jest możliwe tylko dzięki tytułowi, gdyż wszystkie prace mają podobny, charakterystyczny dla zopfów spokojny i pogodny charakter. Artysta malował przede wszystkim kameralne sceny z jednym. dwoma bądź trzema jeźdźcami. (...). Wierusz-Kowalski zaczerpnął z malarstwa Maksymiliana Gierymskiego kostium historyczny i beztroski, w zewnętrznym oglądzie dzieła nastrój. (...) To, co u Gierymskiego było metaforą i odejściem od rzeczywistości, u Wierusza-Kowalskiego pozostało kostiumowym obrazem beztroskiej rozrywki. Tworzył pogodne, rozświetlone jesiennym słońcem sceny, w których jest także zaznaczona charakterystyczna dla niego narracyjność”. (E.Ptaszyńska, op.cit. s. 235). Inne przykłady z tego okresu artysty to m.in. “Na polowaniu (il.5) i “Spacer konny w parku” (il.6) Zdaniem badacza i autora publikacji o monachijczykach – Hansa Petera Bühler`a “obrazy Wierusza-Kowalskiego
zwracają uwagę przede wszystkim jasnymi barwami. Przepychem, wdziękiem i swobodą ujęcia tematu przewyższają stonowane prace Gierymskiego” (Hans-Peter Bühler, Józef Brandt, Alfred Wierusz-Kowalski i inni. Polska szkoła monachijska, Hildesheim 1993, [tłum. polskie, Warszawa 1997 r, s. 38)
Il. 1. „Spacer konny w parku” w albumie Galerii Wimmer z 1878 r. Album der Galerie Wimmer, Bd. 1, fol. 28 München, Bayerische Staatsgemäldesammlungen, Bibliothek © München, Bayerische Staatsgemäldesammlungen
Il. 2 – Galeria Wimmer, Monachium, najprawdopodobniej koło 1907 r.
(źródło: Jubiläumsausstellung 190 Jahre Galerie Wimmer, Katalog erschienen anlässlich der Jubiläumsausstellung „190 Jahre Galerie Wimmer” vom 16. Oktober bis 14. November 2015, Galerie Wimmer, 2015; źródło: https://www.galerie-wimmer.de/wp-content/uploads/2021/10/ Katalog_190-Screen.pdf, dostęp 25.07.2024, godz. 16.02
Il.3 – Galeria Wimmer, sala wystawowa na 1 piętrze, prawdopodobnie około
1907 roku
(źródło: Jubiläumsausstellung 190 Jahre Galerie Wimmer, Katalog erschienen anlässlich der Jubiläumsausstellung „190 Jahre Galerie Wimmer” vom 16. Oktober bis 14. November 2015, Galerie Wimmer, 2015; źródło: https://www.galerie-wimmer.de/wp-content/uploads/2021/10/Katalog_190-Screen.pdf, dostęp 25.07.2024, godz. 16.02
Il. 4 – „Przejażdżka konna z guwernerem” (drzeworyt) podlug obrazu Wierusza-Kowalskiego, Tygodnik Ilustrowany, Warszawa, 20 marca 1880 roku, seria 3, T.9, nr 221, okładka (źródło: Seria 3, t.9, nr 221 (20 marca 1880) Tygodnik Illustrowany. |Polona, dostęp 27.07.24 g.21.03)
Il. 5 – „Na polowaniu”, przed 1880, olej, deska, 31,5 × 40,5 cm. Zbiory Muzeum Sztuki w Łodzi (źródło: E.Ptaszyńska, Alfred Wierusz-Kowalski, wyd.Bosz, 2017, s. 29)
Il. 6 – Spacer konny w parku, około 1880 (olej, płótno, 30 × 54 cm, Zbiory Muzeum Okręgowego w Suwałkach (źródło: E.Ptaszyńska, Alfred Wierusz-Kowalski, wyd.Bosz, 2017, s. 32–33)
Spacer konny w parku (Przejażdżka konna z guwernerem), przed 1878 r.
olej, deska, 33 × 44 cm
sygn. l. d.: „A. Wierusz-Kowalski”
Do obrazu dołączona ekspertyza Elizy Ptaszyńskiej (ekspertki i autorki wielu publikacji poświęconych twórczości Alfreda Wierusza- Kowalskiego, kustoszki Muzeum Okręgowego w Suwałkach będącego w posiadaniu obszernej kolekcji „wieruszainów”).
Proweniencja:
– Galeria Wimmer w Monachium (katalog Galerii Wimmer, karta nr 25, poz. 2071). Katalog w zbiorach Archiwum Nowej Pinakoteki w Monachium, ilustr. nr 1).
– 26 lipca 1878 zakupiony z Galerii Wimmer przez Daniela Williama Powers’a (kolekcjonera i właściciela Art. Galery Powers w Rocherster (w stanie Nowy Jork). Praca skatalogowana w 1888 roku pod numerem 89 jako „RIDE IN THE PARK”
– w 1899 r. American Art Association
– aukcja kolekcji Powersa. Obraz zamieszczony w katalogu pod poz. 232 jako „A RIDE IN THE PARK”. Malowidło zostało zakupione przez kolekcjonera i przemysłowca Herberta DuPuy (1856–1930). Po śmierci Herberta w kolekcji jego spadkobierców.
– od 2023 roku w prywatnej kolekcji w Polsce
„Spacer konny w parku” to jeden z pierwszych obrazów Wierusza, który zabłysnął i rozświetlił karierę Wierusza w Monachium – ówczesnej stolicy artystycznej. Można przypuszczać, iż był to pierwszy obraz Wierusza-Kowalskiego, który trafił do niezwykle prestiżowej Galerii Wimmer w Monachium (ilustr. 1,2,3) przy Brienner Strasse (odcinek Wittelsbacher Platz z Odeonplatz). Galeria znajdowała się kilkadziesiąt metrów od ogrodów dworskich. Została założona w 1825 roku. „Jubileusz stulecia istnienia galeria uczciła wystawą, na której pokazała trzy obrazy Wierusza-Kowalskiego (…). Sprzedaż obrazów w galerii tej rangi dodawała prestiżu równego udziałowi w wystawach. Korespondent „Kłosów” Edward Porębowicz dostrzegł to, stwierdzał bowiem ”Kunsverein nie wystawia bynajmniej rzeczy najlepszych, rzeczy znakomite znajdują natychmiast nabywców w kupcach: Fleischmannie, Ackermannie, Wimmerze (…). Polskie obrazy cieszę się pokupem. W Kunstvereinie ukazują się rzadko, za to gromadzą się w galeriach pomienionych kupców: Kowalski, Kozakiewicz, Kochanowski pejzażysta, Streit… niepodobna wyliczyć wszystkich” (E.Ptaszyńska, Alfred Wierusz-Kowalski 1849–1915, Warszawa 2011, s.125). „To handel dziełami sztuki i liczące się salony kunsthaendlerów urabiały gusty nabywców, kreowały mody (….) (cyt. za H.Stępień, Artyści polscy 1856–1914…s. 115). Oprócz Alfreda Wierusza-Kowalskiego pojawiają się w galerii Wimmer także obrazy innych polskich malarzy: najwięcej Józefa Brandta, rzadziej zaś Władysława Czachórskiego, Bohdana Kleczyńskiego, Zygmunta Ajdukiewicza, Władysława Szernera, Józefa Chełmońskiego. (…). Wydaje się, że dzieje Galerii Wimmer są ważnym przyczynkiem w historii polskiego w Monachium. (…)
Wierusz-Kowalski miał więc powody do dumy, bo był jednym z bardziej eksponowanych w niej artystów. (….). Kompozycje Wierusza-Kowalskiego należały do wysoko wycenianych”. (E.Ptaszyńska, op.cit. s.127). Pierwszy obraz Wierusza-Kowalskiego pojawił się w ofercie Galerii Wimmer w 1878 roku. Zgodnie z zachowanym albumem Galerii Wimmer w zbiorach Nowej Pinakoteki to właśnie prezentowany obraz był zakupiony w 1878 roku i sprzedany tego samego roku – 26 lipca (ilustr. 1). Stamtąd trafił do nowojorskiej kolekcji Daniela Williama Powers`a. Łącznie w Galerii Wimmera sprzedano 44 obrazy Wierusza, co było bardzo znaczącą i niezwykle prestiżową ilością.
„Spacer konny w parku” 20 marca 1880 roku został zaprezentowany na pierwszej okładce Tygodnika Ilustrowanego (ilustr. 4) w formie drzeworytu. Podpisany jako “Przejażdżka konna z guwernerem podług obrazu Wierusza- Kowalskiego”. “Publikowane w prasie reprodukcje stanowiły dla Alfreda Wierusz-Kowalskiego ważne źródło dochodu, gdyż pieniędzy stale brakowało. Życie wiódł z rozmachem. Coraz liczniejsza rodzina, mieszkanie piękne i bogato wyposażone, życie towarzyskie, goście, pracownia, polowania, pomoc udzielana młodszym kolegom, kontakty z osobami wysoko postawionymi w hierarchii społecznej – wszystko to kosztowało krocie. Oczywiście w tym czasie wiele zarabiał. Drzeworytnicze reprodukcje zamieszczane w prasie i albumach malarskich jednocześnie popularyzowały jego twórczość i ułatwiały sprzedaż płócien”. (E.Ptaszyńska, Alfred, op.cit. s. 129). W Polsce Wierusz współpracował z propagującym sztukę “Tygodnikiem Ilustrowanym”, “Wędrowcem”, “Kłosami” czy z “Tygodnikiem Powszechnym”. W Niemczech z “Kunst für Alle”, “Die Gartenlaube”, “Daheim”, “Vom Feld zum Meer”, „Über Land und Meer”.
Inspiracją do prezentowanego obrazu były sceny polowań w strojach rokokowych Maksymiliana Gierymskiego (1846–1874). “Wierusz przybył do Monachium latem 1873 roku, kiedy to Gierymski był u szczytu sławy i u kresu krótkiego życia. (...). Wierusz-Kowalski znalazł się w tych tematach, a raczej w scenerii w jakiej zwykło się je przedstawiać wielkie upodobanie. Wszystkie jego zopfy powstały w pierwszym okresie pobytu w stolicy Bawarii, czyli w latach 1873–1880. Przedstawienia są dwojakiego rodzaju. Są to sceny związane w polowaniami lub po prostu konne spacery. Rozróżnienie często jest możliwe tylko dzięki tytułowi, gdyż wszystkie prace mają podobny, charakterystyczny dla zopfów spokojny i pogodny charakter. Artysta malował przede wszystkim kameralne sceny z jednym. dwoma bądź trzema jeźdźcami. (...). Wierusz-Kowalski zaczerpnął z malarstwa Maksymiliana Gierymskiego kostium historyczny i beztroski, w zewnętrznym oglądzie dzieła nastrój. (...) To, co u Gierymskiego było metaforą i odejściem od rzeczywistości, u Wierusza-Kowalskiego pozostało kostiumowym obrazem beztroskiej rozrywki. Tworzył pogodne, rozświetlone jesiennym słońcem sceny, w których jest także zaznaczona charakterystyczna dla niego narracyjność”. (E.Ptaszyńska, op.cit. s. 235). Inne przykłady z tego okresu artysty to m.in. “Na polowaniu (il.5) i “Spacer konny w parku” (il.6) Zdaniem badacza i autora publikacji o monachijczykach – Hansa Petera Bühler`a “obrazy Wierusza-Kowalskiego
zwracają uwagę przede wszystkim jasnymi barwami. Przepychem, wdziękiem i swobodą ujęcia tematu przewyższają stonowane prace Gierymskiego” (Hans-Peter Bühler, Józef Brandt, Alfred Wierusz-Kowalski i inni. Polska szkoła monachijska, Hildesheim 1993, [tłum. polskie, Warszawa 1997 r, s. 38)
Il. 1. „Spacer konny w parku” w albumie Galerii Wimmer z 1878 r. Album der Galerie Wimmer, Bd. 1, fol. 28 München, Bayerische Staatsgemäldesammlungen, Bibliothek © München, Bayerische Staatsgemäldesammlungen
Il. 2 – Galeria Wimmer, Monachium, najprawdopodobniej koło 1907 r.
(źródło: Jubiläumsausstellung 190 Jahre Galerie Wimmer, Katalog erschienen anlässlich der Jubiläumsausstellung „190 Jahre Galerie Wimmer” vom 16. Oktober bis 14. November 2015, Galerie Wimmer, 2015; źródło: https://www.galerie-wimmer.de/wp-content/uploads/2021/10/ Katalog_190-Screen.pdf, dostęp 25.07.2024, godz. 16.02
Il.3 – Galeria Wimmer, sala wystawowa na 1 piętrze, prawdopodobnie około
1907 roku
(źródło: Jubiläumsausstellung 190 Jahre Galerie Wimmer, Katalog erschienen anlässlich der Jubiläumsausstellung „190 Jahre Galerie Wimmer” vom 16. Oktober bis 14. November 2015, Galerie Wimmer, 2015; źródło: https://www.galerie-wimmer.de/wp-content/uploads/2021/10/Katalog_190-Screen.pdf, dostęp 25.07.2024, godz. 16.02
Il. 4 – „Przejażdżka konna z guwernerem” (drzeworyt) podlug obrazu Wierusza-Kowalskiego, Tygodnik Ilustrowany, Warszawa, 20 marca 1880 roku, seria 3, T.9, nr 221, okładka (źródło: Seria 3, t.9, nr 221 (20 marca 1880) Tygodnik Illustrowany. |Polona, dostęp 27.07.24 g.21.03)
Il. 5 – „Na polowaniu”, przed 1880, olej, deska, 31,5 × 40,5 cm. Zbiory Muzeum Sztuki w Łodzi (źródło: E.Ptaszyńska, Alfred Wierusz-Kowalski, wyd.Bosz, 2017, s. 29)
Il. 6 – Spacer konny w parku, około 1880 (olej, płótno, 30 × 54 cm, Zbiory Muzeum Okręgowego w Suwałkach (źródło: E.Ptaszyńska, Alfred Wierusz-Kowalski, wyd.Bosz, 2017, s. 32–33)