wymiary: 29.8 x 23.7 cm,
ołówek, papier

awers: JAN KOCHANOWSKI Z URSZULKĄ, 1861-1862
ołówek, papier, 29,8 x 23,7 cm; sygn. p.d.: JM (monogram wiązany)
poniżej napis inną ręką: Kochanowski i Urszulka

rewers: ZABICIE ANDRZEJA WAPOWSKIEGO PODCZAS KORONACJI HENRYKA WALEZEGO, 1860
ołówek, papier, 29,8 x 23,7 cm; sygn. p.d.: JM (monogram wiązany)
poniżej inną ręką napis: [słowo nieczytelne]

awers - Kochanowski i Urszulka...
Umieszczone na jednej karcie szkice, to różne warianty kompozycji i szczegółów zamierzonego obrazu przedstawiającego Jana Kochanowskiego pochylonego nad zmarłą córeczką Urszulką. Dwa z nich - u dołu karty - ujęte w ramki - bliskie są kompozycji finalnej, obrazu namalowanego w roku 1862 (olej na płótnie, 98 x 122 cm). Obraz ten zaginął, a jego losy nie są znane; ostatnia o nim wiadomość pochodzi z roku 1893. Wiadomo, że był wówczas własnością dra Lewandowskiego w Paryżu. Natomiast w zbiorach prywatnych zachował się niewielki szkic akwarelowy tej kompozycji.
Porównaj, m.in.:
- K. Sroczyńska [red.], „Matejko. Obrazy olejne”. Katalog, Warszawa 1993, s. 68-69, nr kat. 89, il. (obraz olejny);
- E. Micke-Broniarek, „Matejce w hołdzie... W stulecie śmierci artysty”, Katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie 1993, s. 120, 121, nr akt. 22, il. 22, 22a.

rewers - Zabicie Wapowskiego...
Rysunek jest jednym z wstępnych szkiców do obrazu Zabicie Andrzeja Wapowskiego... ukończonego w roku 1861. Jego treścią jest incydent mający miejsce na turnieju z okazji koronacji Henryka Walezego w dniu 24 lutego 1594 roku, kiedy to kasztelan przemyski Andrzej Wapowski, próbujący załagodzić wybuchłą kłótnię, został śmiertelnie zraniony przez Samuela Zborowskiego. Obraz, który przez lata uchodził za zaginiony, został ostatnio odnaleziony i eksponowany był w Zamku Królewskim na Wawelu w styczniu 2012.
W stosunku do dzieła finalnego rysunek wykazuje znaczne różnice w rozstawieniu i ugrupowaniu osób, stanowiąc przykład studiów podejmowanych przez Matejkę w pracy nad kompozycją obrazu. Różnice takie wykazują też inne rysunkowe szkice do tego dzieła, które pokazane były na wystawie rysunków i szkiców Jana Matejki w warszawskim Muzeum Narodowym w Warszawie w roku 1938. Szkice te ukazują kolejne etapy pracy artysty, jego poszukiwania prowadzące do właściwego ujęcia tematu. Jeden z tych szkiców wystawiony był na ostatniej aukcji D.A. Agra-Art, 4 grudnia 2011 (kat. nr 52, il.)
Porównaj:
- „Katalog wystawy rysunków i szkiców Jana Matejki urządzonej w setną rocznicę urodzin artysty przez Koło Historyków Sztuki Studentów Uniwersytetu J. Piłsudskiego”, Muzeum Narodowe, Warszawa marzec-kwiecień 1938, s. 52, nr kat. 123, 124 a, b; oraz „Dodatek do katalogu”, s. 166, nr kat. 540;
- K. Sroczyńska [red.], „Matejko. Obrazy olejne”. Katalog, Warszawa 1993, s. 63-64, nr kat. 79, il. (obraz olejny).