007
Kazimierz STABROWSKI (1869-1929)

PORTRET NARZECZONEJ, 1896

wymiary: 88 x 66 cm,
olej, płótno
Obraz pochodzi ze zbiorów pp. Janiszewskich, rodziny portretowanej Julii z Janiszewskich Stabrowskiej.

Ten piękny portret młodej, zamyślonej kobiety, powstał podczas studiów Stabrowskiego w petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem wybitnego malarza I. J. Riepina. Według monografistki artysty Portret narzeczonej „odznaczający się naturalnością ujęcia, swobodą techniki malarskiej, powściągliwą gamą barwną z przewagą tonów szarych i bieli świadczy dobitnie o chwilowym zapatrzeniu w malarstwo rosyjskiego artysty. Prawdopodobnie Riepin oddziałał na zainteresowanie się Stabrowskiego portretem - dziedziną, w której odnotować będzie można w przyszłości jego prawdziwie wybitne osiągnięcia twórcze.“ (L. Skalska-Miecik, Echa sztuki rosyjskiej..., 1984; patrz bibliografia)
Artysta jeszcze kilkakrotnie malował swą żonę, głęboko wczuwając się w jej nastrój i psychikę. Dwa znakomite portrety Julii znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Jeden z nich - wspaniały, całopostaciowy, Portret żony siedzącej w fotelu (przed 1908; olej, płótno, 160 x 98 cm) podziwiać można w stałej Galerii Malarstwa Polskiego. Drugi obraz to Portret żony w kapeluszu (1907; olej, płótno, 118 x 93). Tylko z reprodukcji w „Tygodniku Ilustrowanym“ (1903, II półrocze, s. 944) znany jest jeszcze inny jej portret, tym razem rysunkowy. Wszystkie te dzieła - łącznie z prezentowanym Portretem narzeczonej - przedstawiają Julię jako kobietę o niebanalnej urodzie, melancholijnie zamyśloną i głęboko zapatrzoną w siebie.

Portretowana Julia Janiszewska (1869-1941), ówczesna narzeczona, a od 1902 żona artysty, na polu sztuki znana była jako Julia Stabrowska, utalentowana i ceniona rzeźbiarka, jedna z nielicznych kobiet, które studiowały na wydziale rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu (lata 1892-1901). Tytuł artysty uzyskała w 1901 za rzeźbę Lelum-Polelum (Muzeum Narodowe w Warszawie; poważnie uszkodzona). Do 1909 sporo wystawiała, odnosząc znaczne sukcesy i zyskując pochlebne opinie recenzentów. Los jednak obszedł się okrutnie z dziełem artystki; wszystkie rzeźby stanowiące niemal cały jej dorobek twórczy przechowywane w majątku Dłużniewo na Łotwie, uległy zniszczeniu w czasie rewolucji. Od 1918 mieszkała ponownie w Warszawie. Po śmierci męża (1929) ofiarowała Muzeum Narodowemu w Warszawie duży zbiór jego obrazów, w tym także oba - wzmiankowane wyżej - swoje portrety.
(O Julii Stabrowskiej patrz także: L. Skalska-Miecik, Julia Stabrowska [w:] Polscy uczniowie Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu w XIX i na początku XX wieku, Katalog Wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1989, s. 210-211)

Obraz jest wymieniony, opisany bądź reprodukowany w:
- Ukazatiel wystawki Imperatorskoj Akademii Chudożestw w 1896 g., Sankt Petersburg 1896, s. 25, nr kat. 158;
- I. Grabar [recenzja z powyższej wystawy w:] „Niwa“ 1896, nr 14, s. 326;
- L. Skalska-Miecik, Kazimierz Stabrowski - lata studiów i początki działalności twórczej [w:] Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie, T. XIX, Warszawa 1975, s. 592, il. 7a na s. 591;
- L. Skalska-Miecik, Julia Stabrowska - zapomniana rzeźbiarka [w:] Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie, T. XXVII, Warszawa 1983, s. 270, il. 4 na s. 272;
- L. Skalska-Miecik, Echa sztuki rosyjskiej w twórczości warszawskich modernistów [w:] Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie, T. XXVIII, Warszawa 1984, s. 133, il. 7 na s. 136;
- L. Skalska-Miecik, Echoes of Russian Art in the Work of Polish Modernist. Published in conjunction with the exhibition “Symbolism in Polish Painting 189-1914“ July 30 - September 23, 1984, [w:] Symbolism in Poland, Collected Essays, The Detroit Institute of Art 1984, s. 46, il. 6 na s. 51;
- L. Skalska-Miecik, Julia Stabrowska [w:] Artystki polskie. Katalog Wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1991, s. 320-321, il. na s. 320;
- Kazimierz Stabrowski 1869-1929. Kolekcja prac ze zbiorów prywatnych i Muzeum Narodowego w Warszawie. [L. Skalska-Miecik przy współpracy K. Jerzmanowskiej], Muzeum Łazienki Królewskie, Stara Kordegarda, Warszawa 1997, s. nlb., kat. nr 1, il.

Kup abonament Wykup abonament, aby zobaczyć więcej informacji