Malarz, rysownik, grafik, projektant witraży, malarstwa ściennego i mozaik, teoretyk sztuki, kluczowy - obok Stanisława Wyspiańskiego - artysta polskiego modernizmu. Początkowo studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, a od 1887 roku malarstwo w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem m.in. Władysława Łuszczkiewicza i Jana Matejki; z tym ostatnim w 1898 roku pracował przy realizacji polichromii w kościele Mariackim, co niewątpliwie zaważyło na jego późniejszej predylekcji do form monumentalnych. Umiejętności swe doskonalił (1889-1890) w Akademii Wiedeńskiej, a następnie w Paryżu (1891-1896): w Académie Julian, École Nationale des Arts Décoratifs, Académie Colarossi, a wreszcie w École Nationale des Beaux-Arts u L. Bonnata. W stolicy Francji, gdzie przez jakiś czas mieszkał i pracował wspólnie z Wyspiańskim, zaprzyjaźnił się też z Władysławem Ślewińskim. Wystawiać zaczął w roku 1894, w następnym, zwyciężywszy w międzynarodowym konkursie na witraże do katedry p. w. św. Mikołaja w szwajcarskim Fryburgu, rozpoczął monumentalne dzieło swego życia: realizacja całego projektu (którą twórca naturalnie nadzorował) potrwać miała aż do roku 1934. W 1896 roku osiadł w Krakowie, w 1905 roku w swej macierzystej uczelni został profesorem w katedrze malarstwa dekoracyjnego i religijnego; w latach 1914-1918 oraz 1932-1933 pełnił godność rektora. Od 1900 do 1919 roku należał doń majątek Jankówka koło Wieliczki, gdzie powstawały radosne, słoneczne pejzaże i widoki wnętrz. Był współzałożycielem Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka" i członkiem paryskiego Société Nationale des Beaux Arts. Po wybuchu II wojny światowej został osadzony w obozie w As na terenie okupowanych Czech, wolność odzyskał dzięki interwencji Watykanu i dyplomacji włoskiej.
Malował kompozycje symboliczne (Dziwny ogród, 1903) pejzaże, weduty i sceny rodzajowe; był doskonałym i wziętym portrecistą, ale dominujące w jego oeuvre wydają się realizacje z zakresu malarstwa monumentalnego i projekty witraży (o głównie sakralnej tematyce), w których reminiscencje sztuki ludowej idą o lepsze z secesyjną w swej genezie bogatą ornamentyką.
Przedstawiony tu całopostaciowy, rysowany alla prima portret pomyślany był zapewne jako autonomiczne dzieło, ale artyście - ze względu na liczne odstępstwa względem sumarycznego szkicu, widocznego tu i ówdzie wokół postaci - nie udało się (co wcale nie takie wyjątkowe ani rzadkie) "zmieścić się" w "kadrze" (na arkuszu papieru o nietypowych wymiarach; w tym czasie do sporządzania portretów rysunkowych Mehoffer używał zwykle takiegoż żeberkowanego papieru o zunifikowanym formacie 63 x 48 cm) i - być może - w związku z tym nie opuścił pracowni. Osobą sportretowaną może być natomiast Gizela Oskarowa Schenkerowa (zob.: Józef Mehoffer. [Katalog wystawy], Tow. [arzystwo] Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa, czerwiec - lipiec- sierpień 1935 [Przewodnik ZSP nr 104], tabl. [XX] po tekście; por.: poz. 275-276, s. 33 - akwarelowy i ołówkowy portret tejże z 1925 r.).