Prezentowana na aukcji praca jest szkicem do obrazu „Car Iwan Groźny proszący opata Cyryla o błogosławieństwo” z roku 1898, znajdującego się w Narodowym Muzeum Sztuki w Mińsku. Słowo „Cyryl” w tytule obrazu najprawdopodobniej nie odnosi się do imienia opata, lecz Monasteru Świętego Cyryla Biełozierskiego, darzonego przez cara Iwana IV szczególnymi względami. Według przekazów rodzice przyszłego cara, książę Wasyl III i księżniczka Helena, przez długi czas odwiedzali klasztory, prosząc Boga o syna, którego to doczekali się w 1530 r., po wizycie w tymże monasterze. Z wdzięczności za swoje narodziny Iwan Groźny miał w przyszłości hojnie wspierać klasztor swoimi darami. Obraz ilustruje wydarzenie uznawane za prawdziwe. Według historyków w 1565 r. car miał przybyć do klasztoru i prosić opata o błogosławieństwo. Przedstawienie ukazuje opata Cyryla wraz ze stojącymi za jego plecami mnichami oraz klęczącego przed nim cara Iwana IV z członkami swej świty. Artysta przedstawił rozterkę opata odnośnie udzielenia błogosławieństwa znanemu z okrucieństwa i nikczemności carowi. Na pierwszym planie dominuje masywna sylwetka obserwującego scenę zaufanego cara Maluty Skuratowa. Maluta Skuratow, właś. Grigorij Łukianowicz Skuratow-Bielski, jeden z dowódców opryczników, gwardzistów cara, których celem było zastraszanie ludności, dławienie buntów, przeprowadzanie masowych deportacji oraz zarządzanie ziemiami odebranymi bojarom. Zyskał sławę w 1569 roku za swoją rolę w procesie i egzekucji księcia Włodzimierza Starickiego, jedynego kuzyna Iwana IV i potencjalnego pretendenta do tronu carstwa rosyjskiego. Car powierzał mu krwawe egzekucje, jak również misje dyplomatyczne. Zginął w bitwie ze Szwedami o twierdzę Weissenstein w 1573 roku, w której dowodził rosyjską armią. Jedna z córek Maluty, Maria, została żoną cara Borysa Godunowa. Imię jego stało się synonimem okrucieństwa i bezwzględnego posłuszeństwa. Po nim wszyscy kaci i mordercy mieli otrzymywać ten przydomek.

021
Kławdij Wasiljewicz LEBIEDIEW (1852 - 1916 Moskwa)

Portret Maluty Skuratowa, 1892

akwarela, papier, 23,5 × 19 cm
sygn. i dat. l. d.: K. Lebiediew/1892

Zobacz katalog

Sopocki Dom Aukcyjny Galeria Gdańsk

Aukcja Świąteczna

07.12.2024

16:00

Kup abonament Wykup abonament, aby zobaczyć więcej informacji

Prezentowana na aukcji praca jest szkicem do obrazu „Car Iwan Groźny proszący opata Cyryla o błogosławieństwo” z roku 1898, znajdującego się w Narodowym Muzeum Sztuki w Mińsku. Słowo „Cyryl” w tytule obrazu najprawdopodobniej nie odnosi się do imienia opata, lecz Monasteru Świętego Cyryla Biełozierskiego, darzonego przez cara Iwana IV szczególnymi względami. Według przekazów rodzice przyszłego cara, książę Wasyl III i księżniczka Helena, przez długi czas odwiedzali klasztory, prosząc Boga o syna, którego to doczekali się w 1530 r., po wizycie w tymże monasterze. Z wdzięczności za swoje narodziny Iwan Groźny miał w przyszłości hojnie wspierać klasztor swoimi darami. Obraz ilustruje wydarzenie uznawane za prawdziwe. Według historyków w 1565 r. car miał przybyć do klasztoru i prosić opata o błogosławieństwo. Przedstawienie ukazuje opata Cyryla wraz ze stojącymi za jego plecami mnichami oraz klęczącego przed nim cara Iwana IV z członkami swej świty. Artysta przedstawił rozterkę opata odnośnie udzielenia błogosławieństwa znanemu z okrucieństwa i nikczemności carowi. Na pierwszym planie dominuje masywna sylwetka obserwującego scenę zaufanego cara Maluty Skuratowa. Maluta Skuratow, właś. Grigorij Łukianowicz Skuratow-Bielski, jeden z dowódców opryczników, gwardzistów cara, których celem było zastraszanie ludności, dławienie buntów, przeprowadzanie masowych deportacji oraz zarządzanie ziemiami odebranymi bojarom. Zyskał sławę w 1569 roku za swoją rolę w procesie i egzekucji księcia Włodzimierza Starickiego, jedynego kuzyna Iwana IV i potencjalnego pretendenta do tronu carstwa rosyjskiego. Car powierzał mu krwawe egzekucje, jak również misje dyplomatyczne. Zginął w bitwie ze Szwedami o twierdzę Weissenstein w 1573 roku, w której dowodził rosyjską armią. Jedna z córek Maluty, Maria, została żoną cara Borysa Godunowa. Imię jego stało się synonimem okrucieństwa i bezwzględnego posłuszeństwa. Po nim wszyscy kaci i mordercy mieli otrzymywać ten przydomek.