Obraz wystawiany i opisany:
– XLI Esposizione Internazionale d’Arte La Biennale di Venezia, Visual Arts General Catalogue 1984, poz. 17, s. 192;
– Duda Gracz, tekst: Ireneusz J. Kamiński, wybór ilustracji, opracowanie biografii i bibliografii: Agata Duda Gracz, wyd. Penta, Warszawa 1997, poz. 28, s. 107, il. cz.-b.


Sztuka Jerzego Dudy Gracza lat 70. i 80. – nieraz moralizatorska, kąśliwa, wymierzona w narodowe wady – była gorzką opowieścią o polskiej rzeczywistości czasów PRL-u. Artysta w tym okresie uprawiał „publicystykę malarską“, za pomocą której starał się rejestrować bieżącą sytuację społeczno-polityczną. Gwałtowne przemiany związane z tzw. karnawałem „Solidarności“ znalazły odbicie w powstałych na początku lat 80. seriach dzieł. Artysta odwoływał się do tych wydarzeń w jednym z wywiadów: A potem był rok 80 i 81, i nerwowe, pospieszne próby notowania dzień po dniu wszystkiego, co się działo. Od zachwytu, euforii, gniewu do wątpliwości, rozczarowania i goryczy. Powstały „Tańce polskie“, „Dialogi“ i „Motywy polskie“, „Polskie szkoły jazdy“ – niemal interwencyjny, obrazkowy reportaż o Polsce. (B. Brózda, Pomijam cacane buziaczki brojlerów, „Walka Młodych“, nr 22, 1983).

Ilustrując zdarzenia dziejące się na oczach odbiorców – świadków najnowszej historii – starał się o jasny, spójny przekaz. Bohaterów często wyposażał w charakterystyczne „polskie“ atrybuty, nawiązywał do tradycyjnych ujęć kompozycyjnych, a także sięgał po uniwersalne symbole i alegorie. Prezentowany w katalogu obraz, trzeci z cyklu Polska szkoła jazdy, może być traktowany jako metafora stosunku władzy i jego konsekwencji. Stroną dominującą jest ubrana w czerwoną suknię z purpurową szarfą kobieta o wielkiej tuszy, podległą – skromnie odziany, bosy mężczyzna, który dźwiga ją na plecach. Choć ugina się pod jej ciężarem, wydaje się być pogodzony ze swoim losem. Wokół tej samej koncepcji budowane są także inne kompozycje Polskiej szkoły jazdy – zmieniają się tylko postaci „ujeżdżane“ i „wożone“ (por. m.in. Obraz 492. Polska Szkoła Jazdy – I, Obraz 526. Polska Szkoła Jazdy – II [w:] Duda Gracz, tekst: Ireneusz J. Kamiński, wybór ilustracji, oprac. biografii i bibliografii: Agata Duda Gracz, wyd. Penta, Warszawa 1997, poz. 24, s. 106, il. cz.-b. i 32, s. 108, il. barwna.).

Cztery warianty przedstawienia Polskiej szkoły jazdy, z „naszym“ włącznie, zostały wystawione w ramach 41. Biennale w Wenecji, które odbyło się w 1984 pod przewodnim hasłem „Sztuka i sztuki“. Celem organizatorów prestiżowej wystawy było zahamowanie postępującego ujednolicania się języka światowej plastyki przez zwrot ku narodowym tradycjom i podkreślenie lokalnych odrębności w sztuce. Punktem wyjścia dla komisarza polskiego pawilonu – Jerzego Madeyskiego – stała się kultura sarmacka. Jerzy Duda Gracz uznany za współczesnego kontynuatora dążeń szlachty do samookreślania się i budowania zbiorowej tożsamości, zaprezentował w Wenecji dwadzieścia sześć obrazów – oprócz najnowszych Motywów polskich i Polskiej Szkoły Jazdy, pojawiły się również starsze, m.in. Jeźdźcy Apokalipsy, czyli Fucha (1977), czy Hamlet polny (1977). Razem z dziełami pozostałych uczestników biennale – Andrzeja Fogtta, Bożenny Biskupskiej, Danuty Leszczyńskiej-Kluzy i Stefana Wierzbickiego, współtworzyły przestrzeń ekspozycyjną, która poza ogólnym poziomem artystycznym i oryginalnością koncepcji, zwróciła uwagę krytyków swoją „powagą i monumentalnością“. (na podst.: J. Jerzewski, Wenecja po sarmacku (korespondencja własna P. ze światowego biennale sztuki) „Przekrój“, nr 2042 (31/1984), s. 8-9.)


Jerzy Duda Gracz (Częstochowa 1941 - Łagów 2004) - malarz, rysownik, scenograf, pedagog. Dyplom w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na Wydziale Grafiki w Katowicach otrzymał w 1968. W latach 1976-82 był wykładowcą tej uczelni, następnie profesorem Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Wykładał również w Europejskiej Akademii Sztuk w Warszawie (1992-2001).

Jego malarstwo charakteryzuje się wirtuozerią warsztatową i dbałością o szczegóły. Uprawiał sztukę w szeroko pojętej konwencji realistycznej z dominującą deformacją postaci i groteską. Tworzył świat o demaskatorskim charakterze, posługując się językiem publicystyki i alegorii. Jest autorem kilku większych realizacji m.in. plafonu „Przemienienia” w kościele w Toporowie (1995) oraz cykli „Golgota Jasnogórska“ w klasztorze OO Paulinów w Częstochowie (2000/2001).
Artysta ma w swoim dorobku ponad 180 wystaw indywidualnych w kraju oraz za granicą (m.in. w Berlinie, Londynie, Paryżu, Moskwie, Rzymie, Wiedniu, Florencji, Düsseldorfie, Chicago, New Delhi, Monachium, Nowym Jorku i in.). Uczestniczył w około 300 wystawach ogólnopolskich i międzynarodowych prezentacjach sztuki polskiej. Reprezentował Polskę m.in. na XLI Biennale Sztuki w Wenecji w 1984, na XX i XXI Światowych Targach Sztuki w Kolonii w 1986 i 1987 oraz na EXPO ’92 w Sewilli.
Obrazy Jerzego Dudy Gracza znajdują się w kolekcjach Muzeum Narodowego w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu i Gdańsku, w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Collegium Maius w Krakowie, Muzeum Ziemi PAN w Warszawie, w zbiorach sztuki na Jasnej Górze w Częstochowie i w innych muzeach okręgowych i miejskich oraz w kolekcjach prywatnych, m.in. W. Ochmana i W. Fibaka; za granicą - w zbiorach Uffizi we Florencji, w Muzeum im. Puszkina w Moskwie, Muzeum Miejskim w Gandawie, w Fundacji „BAWAG“ w Wiedniu i Kolekcji Watykańskiej oraz w galeriach i kolekcjach Austrii, Belgii, Czech, Danii, Francji, Holandii, Izraela, Japonii, Kanady, Meksyku, Norwegii, Rosji, Szwecji, Szwajcarii, USA, Wenezueli, Wielkiej Brytanii, we Włoszech i na Węgrzech.

* Do Ceny Zakupu doliczana będzie dodatkowo opłata wynikająca z prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymania wynagrodzenia zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (droit de suite).