wymiary: 26.5 x 70 cm,
gwasz, łabędzia skórka
sygn. l.d.: Wojciech Kossak 1893
Modne wachlarze płytkowe i plisowane, malowane przez znanych artystów-malarzy, „w drugiej połowie XIX wieku zaczęły tracić swą rolę użytkową na rzecz funkcji czysto estetycznej, pamiątkarskiej i kolekcjonerskiej: zamiast służyć jako modniarski dodatek, zdobiły ściany salonu lub były umieszczane w serwantkach, stanowiąc dumę właścicieli, podobnie jak inne dzieła sztuki“ (cyt. za: J. Różańska, Polski wachlarz malowany 1850-1914, Warszawa 2006, s. 7). Takich malowanych wachlarzy często nie plisowano ani nie napinano na stelaż; oprawione w passe-partout i ramy od początku pełniły rolę obrazów.
Do artystów malujących wachlarze należał także Wojciech Kossak. Ozdabiał je przeważnie scenami rodzajowymi o tematyce polskiej (Wesele krakowskie, 1884) historyczno-rodzajowymi (Polonez i koncert Jankiela, 1883; Zaręczyny Tadeusza Kossaka, 1884) czy historycznymi (Napoleon ze sztabem obserwuje przebieg bitwy, 1887).
Prezentowany malowany wachlarz Wojciecha Kossaka przedstawia scenę pojedynku mężczyzn w strojach Pierrota i Arlekina. Motyw ten stanowi swoiste, dość dalekie i swobodne, nawiązanie do znanego obrazu Jean-Léona Gérôme’a Pojedynek po balu maskowym z roku 1857, obrazu który Kossak musiał oglądać w Paryżu. Temat ten ujął jednak po swojemu, tworząc dynamiczną, rozbudowaną scenę rozgrywającą się w pełnym blasku zimowego słońca.