wymiary: 37 x 46 cm,
olej, deska
sygn. l.d.: J Kossak | 1861
Na odwr. nalepiona karta (druk, maszynopis, rękopis) z poświadczeniem autentyczności obrazu jako dzieła Juliusza Kossaka:
- po lewej tekst drukowany [winieta]: SALON SZTUKI M ARCTA - W POZNANIU - Pl. WOLNOŚCI 7;
- poniżej tekst drukowany: 13-90 Telefon 55-50 | STAŁA WYSTAWA | ZBIOROWE WYSTAWY | AUKCJE ARTYSTYCZNE | ZAKUP - KOMIS - SPRZEDAŻ | EKSPERTYZA AUTENTYCZNOŚCI | I WARTOŚCI | RESTAURACJA OBRAZÓW I.T.D. | WYSTAWA OTWARTA CODZIENNIE | OD GODZ. PRZEDPOŁ. DO 6 POPOŁ. | W NIEDZIELĘ I ŚWIĘTA OD GODZ. |11 PRZEDP. DO 2 POPOŁUDNIU |||
- obok po prawej wpisany na maszynie tekst potwierdzający autorstwo Juliusza Kossaka i identyfikujący obraz jako pracę pt. Pasek pod Lachowicami. Potwierdzenie podpisane odręcznie [...] Stefan przez rzeczoznawcę i „aukcjonatora“ Okręgowej Izby Przemysłowej [w Poznaniu]. Ręcznie dopisany tekst: 23/ grudnia 1925 Poznań Św. Marcin 39, tel. 5558.
Certyfikat potwierdzony przez warszawskiego antykwariusza Jakuba Klejmana (tekst odręczny): Juliusz Kossak autentyczny | J Klejman; dwie pieczątki - okrągła i podłużna - o treści: ANTYKWARIAT | J. KLEJMAN | Warszawa, ul. Szpitalna 4
W załączeniu - potwierdzająca autorstwo Juliusza Kossaka - ekspertyza p. Adama Konopackiego z 15 marca 2012 roku.
Obraz przedstawia epizod z Pamiętników Jana Chryzostoma Paska, zdarzenie z bitwy pod Połonką 28 VI 1660 roku, kiedy to wojska polsko-litewskie idąc w odsiecz oblężonej przez Iwana Chowańskiego twierdzy Lachowice (Lachowicze), odniosły znaczące zwycięstwo zmuszając Moskali do zwinięcia oblężenia. W bitwie tej brał udział także pan Pasek, a przygodę tę barwnie opisał w Pamiętnikach, nie pomijając tak ważnych szczegółów jak zdobyte łupy i konie:
Jam nieprzyjaciela z konia zwalił, a ty go bierzesz? Daj go sam, bo tego nabicia na ciebie odżałuję, com go na nieprzyjaciela nagotował. Nie bardzo się sprzeczał Wołoszyn, bo widział, że do mnie ten Moskal strzelał i jam go zwalił z konia. Oddał mi tedy owego konia ślicznego, który był nie moskiewski, ale tych ruskich koni, czerwono gniady, rosły. [Pamiętniki, Rok Pański 1660]
Juliusz Kossak do Pamiętników pana Paska sięgał jeszcze kilkakrotnie. Przypomnieć tu można - odmienną kompozycyjnie i przedstawiającą inny epizod tej samej bitwy - akwarelę Pan Pasek pod Lachowicami z roku 1898, reprodukowaną w albumie K. Olszańskiego (Juliusz Kossak, Kraków 2000, il. 525). Natomiast kompozycję prezentowanej tu pracy powtórzył artysta jeszcze w akwareli z roku 1894, zatytułowanej Epizod z bitwy z Kozakami (K. Olszański, Juliusz Kossak, Kraków 2000, il. 514 na s. 261).
Prezentowany obraz jest najpewniej tożsamy z namalowaną olejno na desce pracą Pasek pod Lachowicami, wystawioną w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie w 1861 (patrz: J. Wiercińska, Katalog prac wystawionych w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1860-1914, Wrocław 1969, s. 159)