Pochodzenie: kolekcja historyk sztuki Teresy Sowińskiej (1940-2023), autorki wielu publikacji i wystaw, zawodowo związanej z warszawską „Zachętą“.


Obraz wystawiany i opisany:

– Michał Bylina / Henryk Stażewski, Wystawa prac laureatów nagród Ministra Kultury i Sztuki przyznanych w 1977 r. za twórczość artystyczną w dziedzinie plastyki, CBWA Zachęta, Warszawa styczeń 1978, kat. 1 (wymieniony w spisie prac).


Henryk Stażewski nazywany „papieżem polskiej awangardy” język abstrakcji, rozwijał przez całe swoje życie. Uczynił z niego narzędzie do obiektywnego przedstawiania świata. Tak pisał: Sztuka abstrakcyjna jest najbardziej jednolitym, całościowym i organicznym widzeniem kształtów i kolorów. Ma na celu najwyższe wyczulenie naszego oka, osiągnięcie „absolutnego słuchu” wrażliwości kolorystycznej i matematycznej precyzji w wyczuwaniu formy i proporcji. Sztuka abstrakcyjna nie pokazuje zewnętrznego aspektu materii, „przedmiotu”, może jednak zachować kontakt ze zjawiskami i faktami konkretnymi i obiektywnymi świata zewnętrznego, gdyż jest sumą wrażeń i obserwacji, jest wyczuciem klimatu współczesności, wyrazem dynamizmu dzisiejszego życia, lirycznym obrazem epoki, w której odbywają się przewroty, powodowane wielkimi ruchami społecznymi, wynalazkami i odkryciami, epoki rozbicia stosu atomowego itd. Wszystko to powoduje gruntowne zmiany w charakterze naszego życia i musi znaleźć oddźwięk w sztuce i stworzyć nowe środki wyrazu plastycznego. (Stażewski, w: Michał Bylina / Henryk Stażewski, Warszawa styczeń 1978 s. nlb.)

Henryk Stażewski (Warszawa 9 I 1894 - Warszawa 10 VI 1988) studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1913-1920. W początkach kariery malował martwe natury. Przejściowo wystawiał z ugrupowaniem „Formiści” (1922). Wziął też udział w Wystawie Nowej Sztuki w Wilnie w 1923. O tego czasu tworzył pod wpływem konstruktywizmu. Obok kompozycji malarskich trudnił się grafiką książkową, projektował wnętrza, sprzęty, a także scenografie – były to w większości prace teoretyczne i studyjne. Polskie i międzyna-rodowe ugrupowania awangardy, z którymi wystawiał i współpracował jako publicysta, to kolejno: „Blok” (1924-1926), „Praesens” (1926-1930), „Cercle et Carré” (1929-1931), „Abstraction-Création” (1931-1939), „a. r.” (1932-1939). Należał też do Koła Artystów Grafików Reklamowych (1933-1939). W 1930 był współorganizatorem zbiórki dzieł artystów międzynarodowej awangardy przeznaczonych dla muzeum łódzkiego (obecnie w Muzeum Sztuki w Łodzi). Po II wojnie mieszkał i działał w Warszawie. W latach 40. i 50. podejmował próby dostosowania się do postulatów sztuki figuratywnej. Z tego okresu pochodzą rysunkowe i malarskie kompozycje o tematyce pracy, budowy, a także projekty monumentalne. Po 1956, uznawany powszechnie za patrona polskiej awangardy, uprawiał już wyłącznie abstrakcję o konstruktywistycznym rodowodzie. Tworzył cykle prac, będących studiami płaszczyzn, linii, kolorów w różnych układach względem siebie. Przy pozorach chłodnej perfekcji umiał nasycić je emocją bezpośredniego dotknięcia, śladu ręki. Obok malarstwa i form pochodnych, jak collages, reliefy, multiple, tworzył formy przestrzenne i grafikę (autoryzował serigraficzne repliki swoich prac). Był laureatem wielu nagród i odznaczeń krajowych i zagranicznych, w tym Nagrody Herdera, Wiedeń 1972.

♣ Do Ceny Zakupu doliczana będzie dodatkowo opłata wynikająca z prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymania wynagrodzenia zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (droit de suite).