Młody Chełmoński, będący już po studiach na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium, ale w kraju niedoceniany, pod koniec 1875 roku wyjechał do Francji. Początkowo nic nie zapowiadało poprawy sytuacji artysty, jednak jego ogromny talent rozbłysnął już wiosną roku kolejnego.
Chełmoński zachwycił swoimi płótnami publiczność paryskiego Salonu. Jedno z jego dzieł zostało natychmiast sprzedane kolekcjonerowi z Ameryki, a francuski marchand Adolphe Goupil stał się przedstawicielem młodego Polaka. Chełmoński pojawił się w nad Sekwaną w momencie, w którym światem sztuki wstrząsnął nowy nurt – impresjonizm. Liczni artyści ruszyli w plener przelewając na płótna swoje doznania. Chełmoński jednak nigdy nie uległ nowej modzie i pozostał wierny swojskim tematom i polskim pejzażom, tak egzotycznym dla zachodniej publiczności. Zapewne to było jednym z powodów, dla których jego twórczość cieszyła się tak ogromnym zainteresowaniem wśród kolekcjonerów za Oceanem, w Anglii i we Francji. W tym okresie Chełmoński malował dynamiczne przedstawienia konnych zaprzęgów pędzących po bezkresnych stepach, napady wilków, wyjazdy na polowania oraz pełne życia sceny z jarmarków.
Wszystkie te obrazy ojczystych ziem, które nosił w sercu, przez lata swojego pobytu we Francji, przelewał na płótna.
Targ wiejski to muzealnej klasy obraz namalowany przez Chełmońskiego w czasach paryskiej prosperity. Dzieło to zostało – jak wszystkie ówczesne płótna Chełmońskiego – zakupione przez największego handlarza obrazów Goupila i sprzedane zapewne w Ameryce.
Obraz – reminiscencja podróży artysty na Ukrainę – przedstawia tłoczne, skąpane w słońcu targowisko. Kompozycja została podporządkowana zasadom perspektywy linearnej.
Artysta precyzyjnie wyznaczył trzy osie zbiegające się w jednym punkcie obrazu, do którego od razu biegnie wzrok widza. Uwagę przykuwa potężna sylwetka siwego konia, będącego również dominującą plamą barwną.
Zaprzęgnięty do bryczki, stanowi główną oś kompozycji.
Z lewej strony artysta wykorzystał gęsto ustawione stoły, z prawej chłopa-kuternogę, który wspierając się na towarzyszu podziwia majestatycznego rumaka.
Targ wiejski to dzieło, w którym spotkały się różne zapamiętane przez artystę typy i sceny z życia codziennego ukraińskiej wsi. Pusta bryczka oczekuje jej właściciela, zapewne bogatego ziemianina, który właśnie z zapałem zabiera się do zaserwowanego mu posiłku. Sylwetka mężczyzny świadczy o jego zamiłowaniu do jedzenia, a flaszka wódki o słabości do trunków. Ku mężczyźnie skłania się usłużny Żyd, który dogląda satysfakcji ważnego klienta. Mężczyzna, skończywszy posiłek, zapewne ruszy w dalszą drogę, nie oglądając się na grupę jegomościów odpoczywających przy sąsiednim stole. Utrudzeni chłopi raczą się ciepłą herbatą z parującego samowaru i tytoniowym dymkiem. U ich stóp, na gołej ziemi, z głową na siodle i czapką na oczach, śpi zmęczony wiarus.
Mistrzowski realizm, z jakim Chełmoński oddał każdą z poszczególnych scen, pozwala nam nieledwie usłyszeć zgiełk panujący na zatłoczonym targowisku.

Proweniencja:
– Poznań, kolekcja prywatna.
– Depozyt Muzeum Okręgowego w Suwałkach.
– Warszawa, kolekcja prywatna.
– Stany Zjednoczone – kolekcja Toma Podla – amerykańskiego inżyniera i przedsiębiorcy o polskich korzeniach.
Tom Podl (Podlasiński, ur. 1938) – właściciel największych w USA i jednych z największych na świecie prywatnych zbiorów sztuki polskiej.
Na kolekcję składają się dzieła polskich malarzy końca XIX i pocz. XX w., m.in. obrazy Chełmońskiego, Ślewińskiego, Boznańskiej, Pankiewicza, Kislinga, Zaka, Makowskiego, Muter, Stanisławskiego, Malczewskiego, Mehoffera, Cybisa i Czapskiego.
– Kolekcja Andrzeja Ciechanowskiego (do 1984).
– Kolekcja Maksymiliana Węgrzynka (1892-1944) – przedsiębiorcy i wybitnego działacza Polonii amerykańskiej.

Bibliografia:
– M. Masłowski, Józef Chełmoński, Warszawa, 1973, s. 27, il. 16 (tytuł: Na jarmarku);
– S. Jordanowski, Vademecum malarstwa polskiego, Bicentennial Publishing Corporation, 1988, il. XIII (tytuł: Na jarmarku);
– S. Jordanowski, Vademecum malarstwa polskiego w USA, Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, Wrocław, 1996, il. XVI (tytuł: Na jarmarku);
– Ch.D. Kamyszew, Discovering Eye: Polish Painting in the Collection of Tom Podl, Polish Museum of America, 1993, nr 3;
– A. Król, A. Tanikowski, Kolory tożsamości. Sztuka polska z amerykańskiej kolekcji Toma Podla, Muzeum Narodowe w Krakowie, 2001, s. 47;
– T. Matuszczak, Józef Chełmoński, wyd. Kluszczyński, Kraków, 2003, s. 65 (tytuł: Targ wiejski).

10
Józef CHEŁMOŃSKI (1849-1914)

NA JARMARKU, 1882

olej, płótno dublowane
58,5 x 90,7 cm
sygn. l.d.: JOSEPH CHELMONSKI | Paris | 1882
Na odwr. na górnej listwie krosna nalepka (druk, m-pis): S.L. No. 3878.4 | The Metropolitan Museum of Art | LOAN EXHIBITION | Polish Paintings;
na poprzeczce krosna fragment nalepki (druk): [...] Has[...];
na dolnej listwie krosna nalepka z numerem (druk): CHE-01

Kup abonament Wykup abonament, aby zobaczyć więcej informacji

Młody Chełmoński, będący już po studiach na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium, ale w kraju niedoceniany, pod koniec 1875 roku wyjechał do Francji. Początkowo nic nie zapowiadało poprawy sytuacji artysty, jednak jego ogromny talent rozbłysnął już wiosną roku kolejnego.
Chełmoński zachwycił swoimi płótnami publiczność paryskiego Salonu. Jedno z jego dzieł zostało natychmiast sprzedane kolekcjonerowi z Ameryki, a francuski marchand Adolphe Goupil stał się przedstawicielem młodego Polaka. Chełmoński pojawił się w nad Sekwaną w momencie, w którym światem sztuki wstrząsnął nowy nurt – impresjonizm. Liczni artyści ruszyli w plener przelewając na płótna swoje doznania. Chełmoński jednak nigdy nie uległ nowej modzie i pozostał wierny swojskim tematom i polskim pejzażom, tak egzotycznym dla zachodniej publiczności. Zapewne to było jednym z powodów, dla których jego twórczość cieszyła się tak ogromnym zainteresowaniem wśród kolekcjonerów za Oceanem, w Anglii i we Francji. W tym okresie Chełmoński malował dynamiczne przedstawienia konnych zaprzęgów pędzących po bezkresnych stepach, napady wilków, wyjazdy na polowania oraz pełne życia sceny z jarmarków.
Wszystkie te obrazy ojczystych ziem, które nosił w sercu, przez lata swojego pobytu we Francji, przelewał na płótna.
Targ wiejski to muzealnej klasy obraz namalowany przez Chełmońskiego w czasach paryskiej prosperity. Dzieło to zostało – jak wszystkie ówczesne płótna Chełmońskiego – zakupione przez największego handlarza obrazów Goupila i sprzedane zapewne w Ameryce.
Obraz – reminiscencja podróży artysty na Ukrainę – przedstawia tłoczne, skąpane w słońcu targowisko. Kompozycja została podporządkowana zasadom perspektywy linearnej.
Artysta precyzyjnie wyznaczył trzy osie zbiegające się w jednym punkcie obrazu, do którego od razu biegnie wzrok widza. Uwagę przykuwa potężna sylwetka siwego konia, będącego również dominującą plamą barwną.
Zaprzęgnięty do bryczki, stanowi główną oś kompozycji.
Z lewej strony artysta wykorzystał gęsto ustawione stoły, z prawej chłopa-kuternogę, który wspierając się na towarzyszu podziwia majestatycznego rumaka.
Targ wiejski to dzieło, w którym spotkały się różne zapamiętane przez artystę typy i sceny z życia codziennego ukraińskiej wsi. Pusta bryczka oczekuje jej właściciela, zapewne bogatego ziemianina, który właśnie z zapałem zabiera się do zaserwowanego mu posiłku. Sylwetka mężczyzny świadczy o jego zamiłowaniu do jedzenia, a flaszka wódki o słabości do trunków. Ku mężczyźnie skłania się usłużny Żyd, który dogląda satysfakcji ważnego klienta. Mężczyzna, skończywszy posiłek, zapewne ruszy w dalszą drogę, nie oglądając się na grupę jegomościów odpoczywających przy sąsiednim stole. Utrudzeni chłopi raczą się ciepłą herbatą z parującego samowaru i tytoniowym dymkiem. U ich stóp, na gołej ziemi, z głową na siodle i czapką na oczach, śpi zmęczony wiarus.
Mistrzowski realizm, z jakim Chełmoński oddał każdą z poszczególnych scen, pozwala nam nieledwie usłyszeć zgiełk panujący na zatłoczonym targowisku.

Proweniencja:
– Poznań, kolekcja prywatna.
– Depozyt Muzeum Okręgowego w Suwałkach.
– Warszawa, kolekcja prywatna.
– Stany Zjednoczone – kolekcja Toma Podla – amerykańskiego inżyniera i przedsiębiorcy o polskich korzeniach.
Tom Podl (Podlasiński, ur. 1938) – właściciel największych w USA i jednych z największych na świecie prywatnych zbiorów sztuki polskiej.
Na kolekcję składają się dzieła polskich malarzy końca XIX i pocz. XX w., m.in. obrazy Chełmońskiego, Ślewińskiego, Boznańskiej, Pankiewicza, Kislinga, Zaka, Makowskiego, Muter, Stanisławskiego, Malczewskiego, Mehoffera, Cybisa i Czapskiego.
– Kolekcja Andrzeja Ciechanowskiego (do 1984).
– Kolekcja Maksymiliana Węgrzynka (1892-1944) – przedsiębiorcy i wybitnego działacza Polonii amerykańskiej.

Bibliografia:
– M. Masłowski, Józef Chełmoński, Warszawa, 1973, s. 27, il. 16 (tytuł: Na jarmarku);
– S. Jordanowski, Vademecum malarstwa polskiego, Bicentennial Publishing Corporation, 1988, il. XIII (tytuł: Na jarmarku);
– S. Jordanowski, Vademecum malarstwa polskiego w USA, Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, Wrocław, 1996, il. XVI (tytuł: Na jarmarku);
– Ch.D. Kamyszew, Discovering Eye: Polish Painting in the Collection of Tom Podl, Polish Museum of America, 1993, nr 3;
– A. Król, A. Tanikowski, Kolory tożsamości. Sztuka polska z amerykańskiej kolekcji Toma Podla, Muzeum Narodowe w Krakowie, 2001, s. 47;
– T. Matuszczak, Józef Chełmoński, wyd. Kluszczyński, Kraków, 2003, s. 65 (tytuł: Targ wiejski).