Mieczysław Berman (1903-1975) - polski grafik, światowej rangi klasyk europejskiego fotomontażu, przez zachodnich kolekcjonerów fotografii artystycznej i eksperymentalnej wymieniany obok twórców tej klasy, jak László Moholy-Nagy, Ansel Adams, Dorothea Lange, John Heartfield, a także artystów radzieckiego konstruktywizmu i polskiej przedwojennej awangardy. Kształcił się w Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych w Warszawie. W 1926 duży wpływ wywarły na przyszłego artystę pierwsze kontakty z reprodukcjami fotomontaży radzieckich, czasopismem Schwittersa "Merz", Dada Almanachem, które udało mu się pozyskać dzięki korespondencji z niemieckim wydawcą. W 1927 pod wrażeniem zachodniego dadaizmu, prac László Moholy-Nagy i Johna Heartfielda (z którym łączyła go przez lata głęboka przyjaźń), radzieckich konstruktywistów (El Lissickiego, Aleksandra Rodczenki, Gustawa Kłucisa), a także Mieczysława Szczuki, Teresy Żarnowerówny czy Zygfryda Kamińskiego, Mieczysław Berman zajął się tworzeniem własnych prac, ilustracji do utworów pisarzy rewolucyjnych. W latach 30. publikował fotomontaże polityczne w pismach lewicowych. Zajmował się grafiką reklamową. Stworzył plakaty "Cukier krzepi", "Graj i wygrywaj u Wolanowa". W latach 1934-1937 był członkiem grupy artystycznej Czapka Frygijska, jednoczącej malarzy o lewicowych poglądach. W 1937 za plakat "Pocisk" otrzymał Złoty Medal na L’Exposition Internationale Arts et Techniques dans la Vie Moderne w Paryżu. Okres II wojny światowej spędził w Związku Radzieckim, gdzie publikował w "Czerwonym Sztandarze" (Lwów, 1939-1941) i "Nowych Widnokręgach" (Moskwa, 1943-1946). W drugim półroczu 1944 opracował projekt orderu "Krzyż Grunwaldu". Po wojnie zamieszczał rysunki i fotomontaże satyryczne w "Szpilkach", "Trybunie Wolności", "Żołnierzu polskim" i in. W latach 60. stworzył cykl sześćdziesięciu ilustracji do "Myśli nieuczesanych" Stanisława Jerzego Leca, wykorzystując także fotomontaże z wcześniejszych lat. Prezentowany na aukcji Myśliciel w zmodyfikowanej wersji - Głupota nie zwalnia od myślenia (1945, MNWr) miał także posłużyć za jedną z ilustracji. Wydanie to nigdy jednak nie pojawio się na rynku wydawniczym.
Indywidualne wystawy Mieczysława Bermana odbyły się m.in. w Warszawie, Poznaniu, Pradze, Berlinie, Dreźnie, Zurychu (Galeria Daniela Keela), Innsbrucku (Galerie im Taxispalais), Klagenfurcie. W 1973 indywidualną retrospektywną wystawę prac Bermana - "Cinquant'anni di storia nei fotomontaggi di Berman" zorganizował w Galerii Schwarz i Galerii Milano w Mediolanie krytyk sztuki i marszand Arturo Schwarz. Fotomontaże Bermana eksponowane były ponadto w International Center of photography w Nowym Jorku, Museum of Contemporary Art w Chicago, Muzeum Sztuki w Łodzi, White Chapel Gallery w Londynie, Centre Georges Pompidou w Paryżu.
Prace Mieczysława Bermana znajdują się w zbiorach: Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Plakatu w Wilanowie, Muzeum Sztuki w Łodzi, The Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku (Kolekcja Ford Motor Company, obok prac Mana Ray'a, Ansela Adamsa, Aleksandra Rodczenki, Alfreda Stieglitz czy Dorothei Lange) oraz w najlepszych kolekcjach prywatnych głównie w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej.
Ze zbioru Jerzego Pomianowskiego
Jerzy Pomianowski (1921-2016) - pisarz, eseista, długoletni działacz emigracyjny, współpracownik paryskiej "Kultury", wybitny znawca współczesnej Rosji i krajów Europy Wschodniej, tłumacz "Archipelagu GUŁ-ag" Aleksandra Sołżenicyna, książek Michała Bułhakowa, Antona Czechowa, Lwa Tołstoja czy Anny Achmatowej.
Technika mieszana, fotomontaż: fotografia cz.-b. barwiona tuszami i gwaszem; wym. arkusza podkładowego: 62,8 x 47,7 cm, fotografii: 39,6 x 29,7 cm; sygn. p. b. dół: berman 45; dedykacja w p.d. arkusza: Kochanemu przyjacielowi Jerzemu Pomianowskiemu dziękując za pomoc w przygotowaniu mojej XXX wystawy ofiaruje M. Berman / Warszawa, 27. lutego 1961 r.; na odwrocie arkusza numer 129 (odpowiadający numeracji z katalogu wystawy z 1961), tytuł i wymiary.
Praca wystawiana:
1947 - Mieczysław Berman. Výstava protifašistických karikatur, S. V. U. Purkyně, Praga
1961 - Satyra - plakat Mieczysława Bermana, CBWA Zachęta, Warszawa
1990 - Mieczysław Berman, Muzeum Narodowe we Wrocławiu
Literatura:
Mieczysław Berman. Výstava protifašistických karikatur, S. V. U. Purkyně, Praha 1947 (katalog, poz. 41); "Polska" 1956 nr 5, il. s. 32; Satyra - plakat Mieczysława Bermana, CBWA Zachęta, Warszawa 1961 (katalog, poz. 129, tutaj dodatkowy podtytuł: Homo sapiens); Mieczysław Berman, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Wrocław 1990 (katalog), poz. 105 (por. poz. 396 i 403).
* opłata wynikająca z tzw. droit de suite
Mieczysław Berman (1903-1975) - polski grafik, światowej rangi klasyk europejskiego fotomontażu, przez zachodnich kolekcjonerów fotografii artystycznej i eksperymentalnej wymieniany obok twórców tej klasy, jak László Moholy-Nagy, Ansel Adams, Dorothea Lange, John Heartfield, a także artystów radzieckiego konstruktywizmu i polskiej przedwojennej awangardy. Kształcił się w Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych w Warszawie. W 1926 duży wpływ wywarły na przyszłego artystę pierwsze kontakty z reprodukcjami fotomontaży radzieckich, czasopismem Schwittersa "Merz", Dada Almanachem, które udało mu się pozyskać dzięki korespondencji z niemieckim wydawcą. W 1927 pod wrażeniem zachodniego dadaizmu, prac László Moholy-Nagy i Johna Heartfielda (z którym łączyła go przez lata głęboka przyjaźń), radzieckich konstruktywistów (El Lissickiego, Aleksandra Rodczenki, Gustawa Kłucisa), a także Mieczysława Szczuki, Teresy Żarnowerówny czy Zygfryda Kamińskiego, Mieczysław Berman zajął się tworzeniem własnych prac, ilustracji do utworów pisarzy rewolucyjnych. W latach 30. publikował fotomontaże polityczne w pismach lewicowych. Zajmował się grafiką reklamową. Stworzył plakaty "Cukier krzepi", "Graj i wygrywaj u Wolanowa". W latach 1934-1937 był członkiem grupy artystycznej Czapka Frygijska, jednoczącej malarzy o lewicowych poglądach. W 1937 za plakat "Pocisk" otrzymał Złoty Medal na L’Exposition Internationale Arts et Techniques dans la Vie Moderne w Paryżu. Okres II wojny światowej spędził w Związku Radzieckim, gdzie publikował w "Czerwonym Sztandarze" (Lwów, 1939-1941) i "Nowych Widnokręgach" (Moskwa, 1943-1946). W drugim półroczu 1944 opracował projekt orderu "Krzyż Grunwaldu". Po wojnie zamieszczał rysunki i fotomontaże satyryczne w "Szpilkach", "Trybunie Wolności", "Żołnierzu polskim" i in. W latach 60. stworzył cykl sześćdziesięciu ilustracji do "Myśli nieuczesanych" Stanisława Jerzego Leca, wykorzystując także fotomontaże z wcześniejszych lat. Prezentowany na aukcji Myśliciel w zmodyfikowanej wersji - Głupota nie zwalnia od myślenia (1945, MNWr) miał także posłużyć za jedną z ilustracji. Wydanie to nigdy jednak nie pojawio się na rynku wydawniczym.
Indywidualne wystawy Mieczysława Bermana odbyły się m.in. w Warszawie, Poznaniu, Pradze, Berlinie, Dreźnie, Zurychu (Galeria Daniela Keela), Innsbrucku (Galerie im Taxispalais), Klagenfurcie. W 1973 indywidualną retrospektywną wystawę prac Bermana - "Cinquant'anni di storia nei fotomontaggi di Berman" zorganizował w Galerii Schwarz i Galerii Milano w Mediolanie krytyk sztuki i marszand Arturo Schwarz. Fotomontaże Bermana eksponowane były ponadto w International Center of photography w Nowym Jorku, Museum of Contemporary Art w Chicago, Muzeum Sztuki w Łodzi, White Chapel Gallery w Londynie, Centre Georges Pompidou w Paryżu.
Prace Mieczysława Bermana znajdują się w zbiorach: Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Plakatu w Wilanowie, Muzeum Sztuki w Łodzi, The Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku (Kolekcja Ford Motor Company, obok prac Mana Ray'a, Ansela Adamsa, Aleksandra Rodczenki, Alfreda Stieglitz czy Dorothei Lange) oraz w najlepszych kolekcjach prywatnych głównie w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej.
Ze zbioru Jerzego Pomianowskiego
Jerzy Pomianowski (1921-2016) - pisarz, eseista, długoletni działacz emigracyjny, współpracownik paryskiej "Kultury", wybitny znawca współczesnej Rosji i krajów Europy Wschodniej, tłumacz "Archipelagu GUŁ-ag" Aleksandra Sołżenicyna, książek Michała Bułhakowa, Antona Czechowa, Lwa Tołstoja czy Anny Achmatowej.