wymiary: 32 x 29.6 cm,
tusz, gwasz, ołówek, papier
KRÓL JAN III I CESARZ LEOPOLD I W POCHODZIE ODSIECZY WIEDNIA, 1908
sygn. p.d.: WKossak (inicjały wiązane)
Na odwrocie nalepki: 1. z napisem ołówkiem: Król Jan III (W. Kossak) i Leopold I (baron Weckbecker).
Nalepka (druk, atrament) o treści: SALON SPRZEDAŻY DZIEŁ SZTUKI PRZY T.P.S.P. W KRAKOWIE | plac Szczepański 4. Telefon Nr. 8. | Autor Kossak Wojciech 0696 | Adres --- | --- | Rodzaj gwasz
Rysunek jest jednym z kilku „reporterskich“ szkiców, wykonanych przez Wojciecha Kossaka bezpośrednio po wspaniałej defiladzie urządzonej w Wiedniu 12 VI 1908 z okazji 60 rocznicy wstąpienia na tron cesarza Franciszka Józefa. Uroczysty pochód przesuwający się przed trybuną cesarza był główną atrakcją tych uroczystości. Jego uczestnicy zgrupowani byli w dwóch grupach: - historycznej, przedstawiającej dzieje Austrii aż do chwili gdy cesarz wstąpił na tron oraz „etnograficznej“, wyrażającej hołd ludów całego austriackiego cesarstwa. Kossak uczestniczył w przygotowaniach tej parady, sam też wystąpił jako Jana III jadący w towarzystwie cesarza Leopolda, którego odegrał baron Weckbecker.
Rysunki Kossaka bezpośrednio po wiedeńskiej paradzie zamieścił „Tygodnik Ilustrowany“, opatrując je krótką notatką, donoszącą, że Kossak, „znakomity artysta, w ostatniej chwili przyjął dowództwo nad grupą Sobieskiego i rolę króla, kiedy miał zorganizowaną i wyćwiczoną banderię krakowską. Postawił jednak warunek, że albo pojedzie, jako król Jan na czele, z cesarzem Leopoldem, albo nie pojedzie wcale. Jeszcze na parę minut przed lożą cesarską próbowano skłonić Kossaka, aby choć o parę kroków w tyle pozostał, jednakowoż, gdy oświadczył, że z całą husarią raczej wystąpi z pochodu i zawróci - dano mu pokój. Husaria, zorganizowana przez Kossaka, wyglądała świetnie i była jedną z najpiękniejszych grup w pochodzie historycznym“.
Później sam artysta całe to zdarzenie i związane z nim perypetie barwnie opisał w swoich Wspomnieniach (wyd. 1913; rozdział Pochód jubileuszowy). Jako ilustrację zamieścił jednak kompozycję pomyślaną inaczej.
Rysunek reprodukowany i opisany w:
- „Tygodnik Ilustrowany“, 1908, I półrocze, nr 26 z dnia 27. 06, il. na s. 523, tekst Echa pochodu wiedeńskiego na s. 528 (inne szkice na s. 524).
Porównaj:
- W. Kossak, Wspomnienia, wyd. G. Gebethner, Warszawa - Lublin - Łódź - Kraków 1913, repr.;
- A. von Kossak, Erinnerungen, Berlin 1913, repr.;
- W. Kossak, Wspomnienia (wstęp i oprac. K. Olszański) Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1973.