Utrzymany w tonacji ciepłych brązów portret młodej kobiety powstał we wczesnym okresie twórczości artysty, zafascynowanego wówczas tematyką żydowską. W latach 60., jako młody adept sztuki, utrzymywał bliskie kontakty z lokalną społecznością Żydów, poznawał jej obrzędy i obyczaje. W 1961 roku, jeszcze będąc uczniem liceum plastycznego, prowadził ćwiczenia z malarstwa i rysunku w zrzeszającym jej członków częstochowskim klubie. W latach 1962-1968 – czasie studiów na Wydziale Grafiki w katowickiej filii Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie – kontynuował szkolenia dla młodzieży żydowskiej w Katowicach. Zainteresowanie kulturą i historią mojżeszowej mniejszości zaowocowało powstaniem serii linorytów „Judaica“ (1965-1968) i „Getto“ (1966-1969) oraz cyklem obrazów malowanych olejem na tekturze, również zatytułowanym „Getto“ (1966). Ich wystawa, będąca pierwszą w dorobku artysty, została pokazana w siedzibach Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Gliwicach, Katowicach i Warszawie. W tym samym roku, obok przejmujących dzieł należących do wspomnianego „Getta“, takich jak, m.in. oferowany na jednej z aukcji Agra-Art Holokaust (poz. 117 z dn. 25 III 2018), powstało także prezentowane w niniejszym katalogu przedstawienie tajemniczej dziewczyny niezwykłej urody. Brunetka o takich samych bujnych, kręconych włosach i ciemnej oprawie oczu pojawia się także w Portrecie Joli z 1965 roku oraz linorycie Judaica 6 z 1964 roku. Niewykluczone, że kilkakrotnie sportretowana kobieta była Żydówką i należała do grona osób, z którymi łączyły artystę zażyłe relacje. Świadczy o nich wspomnienie Agaty Dudy Gracz, córki malarza: Bardzo ciężko przeżył rozstania z Żydami wyjeżdżającymi w 1968 roku do Izraela. Dla niego to była tragedia życiowa, bo wyjechała jego narzeczona (komentarz do wystawy „Judaiki“ zorganizowanej w ramach 17. Festiwalu Kultury Żydowskiej w Muzeum Etnograficznym w Krakowie w 2007 roku). Prawdopodobna znajomość z bohaterką sprawia, że jej realistyczny wizerunek jest wyjątkowy na tle rozległego cyklu obrazów zawierających motywy żydowskie, funkcjonującego w oeuvre artysty pod nazwą „El mole rachamim“ (1965-1992). Wyróżnia się nie tylko wśród juweniliów będących swoistą próbą „oswojenia“ tematu zagłady („Getto“), ale także w późniejszych malarskich realizacjach z lat 80. i 90. rekonstruujących zapamiętane z czasów młodości charakterystyczne rytuały, stroje i rekwizyty. Reprezentując sam początek drogi twórczej dopiero formującego się przyszłego „malarza-moralisty“, zajmuje szczególne miejsce w szerokiej galerii dudagraczowskich portretów.
olej, płyta
89,5 x 46 cm
sygn. po p. wzdłuż krawędzi: Jerzy Duda-Gracz. 1966 r.
na odwr. płyty naklejone płótno z sygnaturą: „DZIEWCZYNA“ – olej – 46 x 90 cm | nr. w katalogu – 10 | mal. Jerzy Duda-Gracz. 1966 r.
Utrzymany w tonacji ciepłych brązów portret młodej kobiety powstał we wczesnym okresie twórczości artysty, zafascynowanego wówczas tematyką żydowską. W latach 60., jako młody adept sztuki, utrzymywał bliskie kontakty z lokalną społecznością Żydów, poznawał jej obrzędy i obyczaje. W 1961 roku, jeszcze będąc uczniem liceum plastycznego, prowadził ćwiczenia z malarstwa i rysunku w zrzeszającym jej członków częstochowskim klubie. W latach 1962-1968 – czasie studiów na Wydziale Grafiki w katowickiej filii Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie – kontynuował szkolenia dla młodzieży żydowskiej w Katowicach. Zainteresowanie kulturą i historią mojżeszowej mniejszości zaowocowało powstaniem serii linorytów „Judaica“ (1965-1968) i „Getto“ (1966-1969) oraz cyklem obrazów malowanych olejem na tekturze, również zatytułowanym „Getto“ (1966). Ich wystawa, będąca pierwszą w dorobku artysty, została pokazana w siedzibach Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Gliwicach, Katowicach i Warszawie. W tym samym roku, obok przejmujących dzieł należących do wspomnianego „Getta“, takich jak, m.in. oferowany na jednej z aukcji Agra-Art Holokaust (poz. 117 z dn. 25 III 2018), powstało także prezentowane w niniejszym katalogu przedstawienie tajemniczej dziewczyny niezwykłej urody. Brunetka o takich samych bujnych, kręconych włosach i ciemnej oprawie oczu pojawia się także w Portrecie Joli z 1965 roku oraz linorycie Judaica 6 z 1964 roku. Niewykluczone, że kilkakrotnie sportretowana kobieta była Żydówką i należała do grona osób, z którymi łączyły artystę zażyłe relacje. Świadczy o nich wspomnienie Agaty Dudy Gracz, córki malarza: Bardzo ciężko przeżył rozstania z Żydami wyjeżdżającymi w 1968 roku do Izraela. Dla niego to była tragedia życiowa, bo wyjechała jego narzeczona (komentarz do wystawy „Judaiki“ zorganizowanej w ramach 17. Festiwalu Kultury Żydowskiej w Muzeum Etnograficznym w Krakowie w 2007 roku). Prawdopodobna znajomość z bohaterką sprawia, że jej realistyczny wizerunek jest wyjątkowy na tle rozległego cyklu obrazów zawierających motywy żydowskie, funkcjonującego w oeuvre artysty pod nazwą „El mole rachamim“ (1965-1992). Wyróżnia się nie tylko wśród juweniliów będących swoistą próbą „oswojenia“ tematu zagłady („Getto“), ale także w późniejszych malarskich realizacjach z lat 80. i 90. rekonstruujących zapamiętane z czasów młodości charakterystyczne rytuały, stroje i rekwizyty. Reprezentując sam początek drogi twórczej dopiero formującego się przyszłego „malarza-moralisty“, zajmuje szczególne miejsce w szerokiej galerii dudagraczowskich portretów.