Pochodzenie:
Umieszczona na obrazie dedykacja wskazuje na jego pierwotną właścicielkę – Emilię Marię Klementynę Lwowną Prachową z domu Lestelle (1849-1927), właścicielkę kijowskiego salonu artystycznego. Słynęła ona z ekscentrycznego zachowania, inteligencji, ostrego języka i silnego, dominującego charakteru. Jej portrety malowali Riepin, Kotarbiński i Wrubel. Emilia była żoną prof. Adriana Prachowa (1846-1916) – archeologa, historyka sztuki i krytyka,
który kierował pracami malarskimi w kijowskim Soborze św. Włodzimierza (lata 1887-1897). Jednym z grona pracujących tam artystów był Wilhelm Kotarbiński, stąd jego zażyłość z rodziną Prachowych. Była ona bardzo bliska; artysta w 1920 przeniósł się z hotelu Praga do Prachowów i spędził u nich ostatni rok swojego życia. Znane jest zdjęcie salonu Prachowów, na którym widać wiszący tam oferowany obraz (S. Udovik, D. Dobriian, dz. cyt., s. 11).
Literatura:
– Sprawozdanie Komitetu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskiem za rok 1901, Warszawa 1902, s. 35 [Zebrane łzy];
– „Tygodnik Ilustrowany“ 1902, nr 12, il. na okładce [Zebrane łzy];
– Janina Wiercińska, Katalog prac wystawionych w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1860-1914, Wrocław 1969, s. 168 [Zebrane łzy];
– Sergei Udovik, Daria Dobriian, Wilhelm Kotarbiński, wyd. Vakler, Kijów 2015, il. s. 11;
– Pocztówka wydana przez kijowskie wydawnictwo Rasswiet.
Wilhelm Kotarbiński, malarz scen o tematyce zaczerpniętej ze starożytnego Wschodu, Grecji i Rzymu oraz Biblii, uznany za głównego rywala Henryka Siemiradzkiego, w latach 90. XIX w. zaczął skłaniać się ku tematyce fantastyczno-symbolicznej. Dzieło Człowiecze łzy nawiązuje do wiersza Fiodora Tiutczewa pod tym samym tytułem. Należy ono do cyklu alegorycznych kompozycji, malowanych na płótnach o wydłużonym, pionowym formacie i przedstawiających efemeryczne postacie kobiece unoszące się ponad ziemią. Są one personifikacjami zjawisk przyrody, pór dnia lub roku, nastrojów, emocji, np. Mgła poranna (Aukcja Agra-Art, 14 października 2018, poz. kat. 53) oraz Gwiazda wieczorna (Aukcja Agra-Art, 25 marca 2018, poz. kat. 19).
Malarstwo Kotarbińskiego, który był na wystawach petersburskich szczególnie wyróżniany, zaś jego dzieła były zazwyczaj prezentowane tam w osobnej sali, cieszyło się ogromną popularnością. Stąd też jego obrazy były reprodukowane na licznych pocztówkach wydawanych w Kijowie i Moskwie w pierwszych latach XX w. Wydawały je m.in. działająca także na rynku rosyjskim sztokholmska firma poligraficzna Granberg Spółka Akcyjna oraz kijowskie wydawnictwo Rasswiet. Oferowane dzieło, opatrzone tytułem w języku rosyjskim i francuskim, widnieje m.in. na pocztówce wydanej przez Rasswiet.
Nieco inna wersja tej samej kompozycji została zreprodukowana na okładce „Tygodnika Ilustrowanego” (1902). Jest to zapewne dzieło, które było wystawiane pod tytułem Zebrane łzy wraz z kilkunastoma innymi obrazami artysty w warszawskiej Zachęcie w roku 1901.
olej, płótno dublowane
154,5 x 80,5 cm
sygn. p.d.: Wilhelm Kotarbiński, powyżej częściowo nieczytelny napis cyrylicą: Za [...]grietago
l.d. cyrylicą: Em[ilii] Pr[achowoj]
Pochodzenie:
Umieszczona na obrazie dedykacja wskazuje na jego pierwotną właścicielkę – Emilię Marię Klementynę Lwowną Prachową z domu Lestelle (1849-1927), właścicielkę kijowskiego salonu artystycznego. Słynęła ona z ekscentrycznego zachowania, inteligencji, ostrego języka i silnego, dominującego charakteru. Jej portrety malowali Riepin, Kotarbiński i Wrubel. Emilia była żoną prof. Adriana Prachowa (1846-1916) – archeologa, historyka sztuki i krytyka,
który kierował pracami malarskimi w kijowskim Soborze św. Włodzimierza (lata 1887-1897). Jednym z grona pracujących tam artystów był Wilhelm Kotarbiński, stąd jego zażyłość z rodziną Prachowych. Była ona bardzo bliska; artysta w 1920 przeniósł się z hotelu Praga do Prachowów i spędził u nich ostatni rok swojego życia. Znane jest zdjęcie salonu Prachowów, na którym widać wiszący tam oferowany obraz (S. Udovik, D. Dobriian, dz. cyt., s. 11).
Literatura:
– Sprawozdanie Komitetu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskiem za rok 1901, Warszawa 1902, s. 35 [Zebrane łzy];
– „Tygodnik Ilustrowany“ 1902, nr 12, il. na okładce [Zebrane łzy];
– Janina Wiercińska, Katalog prac wystawionych w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1860-1914, Wrocław 1969, s. 168 [Zebrane łzy];
– Sergei Udovik, Daria Dobriian, Wilhelm Kotarbiński, wyd. Vakler, Kijów 2015, il. s. 11;
– Pocztówka wydana przez kijowskie wydawnictwo Rasswiet.
Wilhelm Kotarbiński, malarz scen o tematyce zaczerpniętej ze starożytnego Wschodu, Grecji i Rzymu oraz Biblii, uznany za głównego rywala Henryka Siemiradzkiego, w latach 90. XIX w. zaczął skłaniać się ku tematyce fantastyczno-symbolicznej. Dzieło Człowiecze łzy nawiązuje do wiersza Fiodora Tiutczewa pod tym samym tytułem. Należy ono do cyklu alegorycznych kompozycji, malowanych na płótnach o wydłużonym, pionowym formacie i przedstawiających efemeryczne postacie kobiece unoszące się ponad ziemią. Są one personifikacjami zjawisk przyrody, pór dnia lub roku, nastrojów, emocji, np. Mgła poranna (Aukcja Agra-Art, 14 października 2018, poz. kat. 53) oraz Gwiazda wieczorna (Aukcja Agra-Art, 25 marca 2018, poz. kat. 19).
Malarstwo Kotarbińskiego, który był na wystawach petersburskich szczególnie wyróżniany, zaś jego dzieła były zazwyczaj prezentowane tam w osobnej sali, cieszyło się ogromną popularnością. Stąd też jego obrazy były reprodukowane na licznych pocztówkach wydawanych w Kijowie i Moskwie w pierwszych latach XX w. Wydawały je m.in. działająca także na rynku rosyjskim sztokholmska firma poligraficzna Granberg Spółka Akcyjna oraz kijowskie wydawnictwo Rasswiet. Oferowane dzieło, opatrzone tytułem w języku rosyjskim i francuskim, widnieje m.in. na pocztówce wydanej przez Rasswiet.
Nieco inna wersja tej samej kompozycji została zreprodukowana na okładce „Tygodnika Ilustrowanego” (1902). Jest to zapewne dzieło, które było wystawiane pod tytułem Zebrane łzy wraz z kilkunastoma innymi obrazami artysty w warszawskiej Zachęcie w roku 1901.