Prezentowany obraz pochodzi z cyklu Gniewoszów, wykonanego przez Juliusza Kossaka na zlecenie Stanisława i Włodzimierza Gniewoszów. Monogramista Kossaków, Kazimierz Olszański, przyjął datę 1892 r. jako początek realizacji zamówionych ośmiu prac ilustrujących epizody historyczne rodziny Gniewoszów herbu Rawicz. Prezentowana akwarela, nieznana wcześniej, przesuwa to datowanie na 1890 roku, będąc pierwowzorem dla późniejszych wersji tego tematu.
Jak pisze K.Olszański "w transakcji z Gniewoszami -pośredniczyło Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie, a osobiście, zaprzyjaźniony z artystą, Władysław Bełza. Jako pierwsze zostały namalowane dwa obrazy: Cherubin Gniewosz w bitwie pod Suczawą w r. 1497 i Krzysztof Gniewosz ginie w obronie Chorągwi pod Chocimiem (...) Cherubin Gniewosz, słynny siłacz, z pędzącego konia nabił na kopię Wołocha i uniósł go w górę, koń i rycerz demonstrują siłę i impet walki, koń Wołocha wydaje się jakby również poderwany w górę, opada czterema nogami na ziemię, wokół wre walka bezwzględna, okrutna, odtworzona przez Kossaka z dominującym ruchem i dosadnym realizmem (...)". K. Olszański, Juliusz Kossak, Wrocław... - Ossolineum, 1988, s. 89-90, il. 647.
W tle rysuje się sylweta średniowiecznego grodu w Suczawie (Mołdawia), gdzie polskie wojska w bitwach z Wołoszczyzna ugruntowywały swój przyjazny przyczółek na południowej rubieży Rzeczpospolitej. Cykl Gniewoszów uległ rozproszeniu. Nieznane jest miejsce przechowywania pracy z 1892 r.: Cherubin Gniewosz w bitwie pod Suczawą w 1497, znanej z reprodukcji w monografii Stanisława Witkiewicza: Juliusz Kossak, Warszawa 1912, s. 175 i powtórzonej w książce K. Olszańskiego, il. 647 - stąd waga historyczna prezentowanego dzieła Juliusza Kossaka, znakomitego pod względem artystycznym a jednocześnie będącego pierwszą wersją zamówionego przez Gniewoszów dzieła.
akwarela, papier, 43,5 × 54,5 cm w świetle oprawy
sygn. i dat. p. d.: Juliusz Kossak/1890
Wybrana literatura: K. Olszański, Juliusz Kossak, Wrocław - Ossolineum, 1988, ss. 89-93, il. 647.
S.Witkiewicz, Juliusz Kossak, Warszawa 1912, s.175
Prezentowany obraz pochodzi z cyklu Gniewoszów, wykonanego przez Juliusza Kossaka na zlecenie Stanisława i Włodzimierza Gniewoszów. Monogramista Kossaków, Kazimierz Olszański, przyjął datę 1892 r. jako początek realizacji zamówionych ośmiu prac ilustrujących epizody historyczne rodziny Gniewoszów herbu Rawicz. Prezentowana akwarela, nieznana wcześniej, przesuwa to datowanie na 1890 roku, będąc pierwowzorem dla późniejszych wersji tego tematu.
Jak pisze K.Olszański "w transakcji z Gniewoszami -pośredniczyło Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie, a osobiście, zaprzyjaźniony z artystą, Władysław Bełza. Jako pierwsze zostały namalowane dwa obrazy: Cherubin Gniewosz w bitwie pod Suczawą w r. 1497 i Krzysztof Gniewosz ginie w obronie Chorągwi pod Chocimiem (...) Cherubin Gniewosz, słynny siłacz, z pędzącego konia nabił na kopię Wołocha i uniósł go w górę, koń i rycerz demonstrują siłę i impet walki, koń Wołocha wydaje się jakby również poderwany w górę, opada czterema nogami na ziemię, wokół wre walka bezwzględna, okrutna, odtworzona przez Kossaka z dominującym ruchem i dosadnym realizmem (...)". K. Olszański, Juliusz Kossak, Wrocław... - Ossolineum, 1988, s. 89-90, il. 647.
W tle rysuje się sylweta średniowiecznego grodu w Suczawie (Mołdawia), gdzie polskie wojska w bitwach z Wołoszczyzna ugruntowywały swój przyjazny przyczółek na południowej rubieży Rzeczpospolitej. Cykl Gniewoszów uległ rozproszeniu. Nieznane jest miejsce przechowywania pracy z 1892 r.: Cherubin Gniewosz w bitwie pod Suczawą w 1497, znanej z reprodukcji w monografii Stanisława Witkiewicza: Juliusz Kossak, Warszawa 1912, s. 175 i powtórzonej w książce K. Olszańskiego, il. 647 - stąd waga historyczna prezentowanego dzieła Juliusza Kossaka, znakomitego pod względem artystycznym a jednocześnie będącego pierwszą wersją zamówionego przez Gniewoszów dzieła.