wymiary: 73 x 61.2 cm,
akwarela, karton
Projekt polichromii do Kościoła Mariackiego w Krakowie.
sygn. monogramem wiązanym, datowany p.d.: JM rp. 1889.
W prawym dolnym rogu naklejona karteczka ze stemplem, numerem: 41
Na odwrocie nalepiona uszkodzona karta maszynopisu z tekstem orzeczenia dr. Kazimierza Buczkowskiego, kustosza Muzeum Narodowego w Krakowie, potwierdzającego autorstwo Jana Matejki (Kraków, grudzień 1943).
Główka cherubina otoczona trzema parami barwnych skrzydeł jest jednym z akwarelowych kartonów – projektów polichromii kościoła Mariackiego. Karteczka z liczbą „41”, naklejona w jej prawym dolnym rogu oznacza kolejny numer kartonu-projektu. Kartonów takich było wiele; w roku 1938 w Domu Matejki przechowywano ich 130, a ponadto znajdowały się w zbiorach prywatnych. Samych cherubinów i prześlicznych aniołów klęczących na łodygach kwiatów, grających na różnych instrumentach i trzymających wstęgi z wersetami Litanii loretańskiej było 66. Do ich główek pozowały uczennice krakowskiej szkoły św. Scholastyki, a także córki artysty; nasz cherubin jest portretem Helenki. Anioły przeniesione na ściany prezbiterium wypełniają wnętrze świątyni wraz z herbami miast i ziem polskich, Uniwersytetu Jagiellońskiego, emblematami krakowskich cechów i ornamentami roślinnymi.
Nad polichromią kościoła Mariackiego w Krakowie – wspaniałym dziełem sztuki dekoracyjnej – pracował Matejko w latach 1889 – 1891. Artysta, mocno już wówczas schorowany, nie poprzestał na sporządzeniu samego projektu dekoracji i przygotowaniu poszczególnych kartonów, ale pracował także na rusztowaniach, nanosząc malowidła na ściany świątyni. Pomagali mu uczniowie, wśród nich Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer i Włodzimierz Tetmajer, którzy sami zasłynęli później jako wybitni twórcy witraży i polichromii. Całą tę ogromną pracę Matejko wykonał bezinteresownie, wspierając jeszcze komitet odnowy kościoła sporą kwotą przeznaczoną na cele konserwatorskie. Jak pisał Stanisław Tarnowski: „...wielki malarz włożył w to dzieło całą siłę swojej wyobraźni, wielki krakowianin całą siłę swego przywiązania do miasta i do tego kościoła, wielki katolik całą siłę swojej pobożności, swojej gorącej czci Najświętszej Panny”.
Matejkowskiej polichromii kościoła Mariackiego dzięki której „narodziła się nowoczesna polska sztuka kościelna” poświęcona była wystawa OPUS MAGNUM urządzona przez Muzeum Narodowe w Krakowie na przełomie 2001 i 2002 roku. W opracowaniu jest też obszerny album-katalog dotyczący polichromii Mariackiej.
Podstawowa bibliografia dot. polichromii kościoła Mariackiego:
- S. Tarnowski, Jan Matejko, Kraków 1897; - M. Szukiewicz, Polichromia Mariacka [w:] Jan Matejko. Studia i szkice, Kraków 1938, s. 61-76;
- M. Treter, Matejko. Osobowość artysty, twórczość, forma i styl, Lwów-Warszawa 1939;
- M. Przemecka-Zielińska, Malarstwo religijne Jana Matejki, Kraków 1994;
- Jan Matejko. Opus Magnum – polichromia kościoła Mariackiego w Krakowie. Przewodnik po wystawie, Muzeum Narodowe w Krakowie, 13 X 2002 – 6 I 2002