Proweniencja:
kolekcja prywatna, Polska

Obraz wystawiany:
- Jerzy Kujawski. Maranatha, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Poznań 18.12.2005 - 5.02.2006
- Jerzy Kujawski. Malarstwo, Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa, 21.04 - 28.05.2006
- Abstrakce.pl, Museum Umeni Olomouc, 19.04 - 19.08.2018
- Taszyzm=Wolność, Fundacja Stefana Gierowskiego, Warszawa, 12.10 - 20.12.2018

Obraz reprodukowany:
- Jerzy Kujawski. Maranatha, Muzeum Narodowe w Poznaniu, 2005, nr kat. 170, s. 114, 345
- Abstrakce.pl, Museum Umeni Olomouc, 2018, s. 199

Prezentowana praca Jerzego Kujawskiego z lat 1957-1958 to wybitny przykład kluczowego okresu twórczości, w którym artysta konsekwentnie rozwijał formy taszystowskie inspirowane surrealizmem i informelem. Obraz nie posiada tytułu - co było częstą strategią Kujawskiego - pozostawiając odbiorcy pełną swobodę interpretacyjną i emocjonalną. Artysta osiedlając się po wojnie w Paryżu, nawiązał kontakt z kręgiem André Bretona, twórcy surrealizmu. Środowisko artystyczne wpłynęło na praktykowany przez Kujawskiego automatyzm surrealistyczny i towarzyszący mu swobodny, chaotyczny układ form i linii. Działanie podświadomości i silnych emocji pełniło rolę wyzwalaczy malarskiej ekspresji.

Kompozycja emanuje intensywnością i mrocznym napięciem. Dominują odcienie chłodnej zieleni i czerni, przetkane dynamicznymi akcentami bieli oraz czerwieni. Struktura obrazu zdradza techniczną biegłość i wyjątkowe wyczucie materii - gęste warstwy farby tworzą wielowarstwowe pole ekspresji. Dzieło pulsuje dynamicznym układem plam, które dają niezwykle ciekawy wizualny efekt. Obraz może być odczytywany jako malarska metafora transgresji czy wewnętrznego rozdarcia, o silnym ładunku emocjonalnym. Wpisuje się w kontekst europejskiego taszyzmu oraz abstrakcji lirycznej, ale zachowuje indywidualny, osobisty charakter Kujawskiego, który w swoich dziełach operował nie tylko formą, ale i duchowym przekazem. Jako obiekt klasy muzealnej gościł na wystawach w Polsce i za granicą.

Lata 50. były okresem wzmożonej pracy artystycznej. Jako członek awangardowej grupy Phases uczestniczył w jednej z pierwszych jej wystaw w połowie dekady. W 1957 roku odbyła się ekspozycja prac artysty w warszawskiej Galerii Krzywe Koło. Scenografię do wystawy wykonał Marian Bogusz, inspirując się projektem Marcela Duchampa i wystawą sztuki surrealistycznej „First Papers of Surrealism” w Nowym Jorku. Co ważne, już dwa lata później w Galerii Krzysztofory odbyła się niezwykle ważna wystawa prezentująca dorobek grupy i samego Kujawskiego. Była to pierwsza prezentacja Phases w socjalistycznej części Europy.

Malarz - mimo życia i twórczości na emigracji (głównie w Paryżu) - nie wpisał się jednoznacznie w żaden z głównych nurtów artystycznych. Jego twórczość wymyka się klasyfikacjom, będąc jednocześnie zapisem osobistego doświadczenia i artystycznym dokumentem epoki.

Bibliografia:
- Jerzy Kujawski. Maranatha, Muzeum Narodowe w Poznaniu, 2005, nr kat. 170, s.114, 345
- Abstrakce.pl., Museum Umeni Olomouc, 2018, s. 199