„Dziwny ogród” to jedno z arcydzieł sztuki Młodej Polski, a zarazem jeden z najbardziej tajemniczych i wieloznacznych obrazów w dziejach polskiego malarstwa. Autorem tego niezwykłego portretu jest Józef Mehoffer, równolatek i przyjaciel Stanisława Wyspiańskiego ze szkolnej ławki. Obaj artyści należą do najwybitniejszych uczniów Jana Matejki. Mehoffer zasłynął jako twórca nie tylko obrazów sztalugowych, ale także monumentalnych polichromii. Międzynarodową sławę przyniosło mu zwycięstwo w konkursie na malowidła do kolegiaty św. Mikołaja w szwajcarskim Fryburgu (1895).
W kompozycji „Dziwny ogród” Mehoffer przedstawił swoją rodzinę wraz ze służącą podczas wakacji w podkrakowskim Sielcu. Na pierwszym planie po lewej stoi syn artysty trzymający w uniesionych do góry rękach malwy, po lewej stronie znajduje się żona Mehoffera sięgająca ręką po jabłko, a za nią, pośrodku kompozycji – pomoc domowa. Malarz umieścił bohaterów w na poły realny, na poły bajkowym kwitnącym, pyszniącym się różnymi odcieniami zielonego sadzie. W głąb kompozycji biegnie alejka obsadzona jabłoniami, jej granice wyznaczają girlandy kwiatowe rozwieszone między drzewami. Intymny obraz tchnie optymizmem i radością, a całość spaja szczególna świetlistość. Malarz z dużą siłą przekonywania przekazał atmosferę upalnego letniego dnia. U góry sceny, ponad bohaterami zawisła monstrualna, stylizowana ważka, zaburzająca spokój wiejskiej rodzinnej sielanki poprzez zderzenie realistycznej konwencji obrazowania ze schematycznym zarysowaniem. Ważka-intruz pozostaje niezauważona przez portretowanych i wprowadza efekt dziwności. „Dziwny ogród” od momentu powstanie nie przestaje fascynować odbiorców i zachęcać do nowych interpretacji. Mehoffer w autokomentarzu do obrazu twierdził, że ważka symbolizuje w tym dziele słońce. Żona artysty uważała „Dziwny ogród” za beztroską afirmację uroków życia rodzinnego. Późniejsi komentatorzy również zwracali często uwagę na optymistyczne wątki zawarte w kompozycji, wpisując to dzieło w tradycję odzwierciedlania utraconego raju, Arkadii – miejsca, do którego smutek, troski i czas nie mają wstępu. W tych interpretacjach ważka była postrzegana jako opiekuńczy duch tytułowego dziwnego ogrodu. Podnoszono jednak także konotacje wanitatywne i drapieżność ważki, interpretując obraz jako swoiste memento mori, przypomnienie o nieuchronności przemijania. O ograniczeniach ludzkiej egzystencji każe także myśleć gest żony malarza, upodobniony do gestu Ewy zrywającej owoc z drzewa poznania dobra i zła. Wreszcie, w owadzie widziano również niekiedy ślad obecności malarza, jego spojrzenia i zarazem, jako element wyłamujący się z umowności trójwymiarowego sposobu obrazowania, świadome podważenie przez Mehoffera artystycznej konwencji, do której należy jego dzieło.

08
ADOPCJA: Józef Mehoffer (1869-1946), Dziwny ogród, 1902-1903

olej/płótno,222,5 × 208,5 cm
Okres adopcji: 2 lata

Kup abonament Wykup abonament, aby zobaczyć więcej informacji

„Dziwny ogród” to jedno z arcydzieł sztuki Młodej Polski, a zarazem jeden z najbardziej tajemniczych i wieloznacznych obrazów w dziejach polskiego malarstwa. Autorem tego niezwykłego portretu jest Józef Mehoffer, równolatek i przyjaciel Stanisława Wyspiańskiego ze szkolnej ławki. Obaj artyści należą do najwybitniejszych uczniów Jana Matejki. Mehoffer zasłynął jako twórca nie tylko obrazów sztalugowych, ale także monumentalnych polichromii. Międzynarodową sławę przyniosło mu zwycięstwo w konkursie na malowidła do kolegiaty św. Mikołaja w szwajcarskim Fryburgu (1895).
W kompozycji „Dziwny ogród” Mehoffer przedstawił swoją rodzinę wraz ze służącą podczas wakacji w podkrakowskim Sielcu. Na pierwszym planie po lewej stoi syn artysty trzymający w uniesionych do góry rękach malwy, po lewej stronie znajduje się żona Mehoffera sięgająca ręką po jabłko, a za nią, pośrodku kompozycji – pomoc domowa. Malarz umieścił bohaterów w na poły realny, na poły bajkowym kwitnącym, pyszniącym się różnymi odcieniami zielonego sadzie. W głąb kompozycji biegnie alejka obsadzona jabłoniami, jej granice wyznaczają girlandy kwiatowe rozwieszone między drzewami. Intymny obraz tchnie optymizmem i radością, a całość spaja szczególna świetlistość. Malarz z dużą siłą przekonywania przekazał atmosferę upalnego letniego dnia. U góry sceny, ponad bohaterami zawisła monstrualna, stylizowana ważka, zaburzająca spokój wiejskiej rodzinnej sielanki poprzez zderzenie realistycznej konwencji obrazowania ze schematycznym zarysowaniem. Ważka-intruz pozostaje niezauważona przez portretowanych i wprowadza efekt dziwności. „Dziwny ogród” od momentu powstanie nie przestaje fascynować odbiorców i zachęcać do nowych interpretacji. Mehoffer w autokomentarzu do obrazu twierdził, że ważka symbolizuje w tym dziele słońce. Żona artysty uważała „Dziwny ogród” za beztroską afirmację uroków życia rodzinnego. Późniejsi komentatorzy również zwracali często uwagę na optymistyczne wątki zawarte w kompozycji, wpisując to dzieło w tradycję odzwierciedlania utraconego raju, Arkadii – miejsca, do którego smutek, troski i czas nie mają wstępu. W tych interpretacjach ważka była postrzegana jako opiekuńczy duch tytułowego dziwnego ogrodu. Podnoszono jednak także konotacje wanitatywne i drapieżność ważki, interpretując obraz jako swoiste memento mori, przypomnienie o nieuchronności przemijania. O ograniczeniach ludzkiej egzystencji każe także myśleć gest żony malarza, upodobniony do gestu Ewy zrywającej owoc z drzewa poznania dobra i zła. Wreszcie, w owadzie widziano również niekiedy ślad obecności malarza, jego spojrzenia i zarazem, jako element wyłamujący się z umowności trójwymiarowego sposobu obrazowania, świadome podważenie przez Mehoffera artystycznej konwencji, do której należy jego dzieło.