Zakopane w Konstancinie

Piotr Posiadała


Villa la Fleur to miejsce znane ze znakomitej kolekcji artystów z kręgu Ecole de Paris i cyklicznych wystaw monograficznych. Tym razem ta prywatna instytucja przygotowała ekspozycję dedykowaną sztuce zakopiańskiej i twórców związanych z tym regionem. Efekt przerósł oczekiwania największych optymistów.

Na wystawie możemy podziwiać ponad 300 obiektów, a wiele z nich to prace wyjątkowe. Organizatorzy w sposób szczególny zwracają uwagę widzów na twórczość Rafała Malczewskiego - postaci nierozerwalnie kojarzącej się z Zakopanem. W 2006 roku Muzeum Narodowe w Warszawie pokazało wystawę - Rafał Malczewski i Mit zakopanego. Jednym z najważniejszych obiektów był obraz Auto na tle zimowego pejzażu. Pochodzącą z 1930 roku pracę możemy oglądać także na wystawie w Konstancinie. To warty podkreślenia fakt - organizatorzy zadbali o obecność szczególnie ważnych prac w kontekście sztuki zakopiańskiej. Nawet jeżeli na codzień są kluczowymi elementami najważniejszych kolekcji instytucjonalnych i ich wypożyczenie nie jest łatwym procesem. Kolejna praca Rafała Malczewskiego która zapiera dech w piersiach to Deszcz (Wiosna), wypożyczony z Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem. Entuzjastyczne opinie przewijały się w komentarzach gości wernisażu. Obraz jest doskonały pod każdym względem. Znakomita kompozycja, fantastyczna gra ostrego światła, brawurowa synteza formy i niepowtarzalna surrealistyczna atmosfera oddająca zmienną tatrzańską aurę, sprawia że to nie tylko jedna z pereł wystawy, ale jeden z najciekawszych obrazów polskiej sztuki międzywojnia. W Konstancinie widzowie mogą podziwiać go od pierwszego dnia ekspozycji, co ciekawe na wspomnianą wcześniej wystawę w Muzeum Narodowym obraz trafił dopiero pod koniec jej trwania. Praca została odnaleziona po wielu latach. Obraz pokazywany był na Salonie Jesiennym w Paryżu w 1928 roku, następnie w Brukseli.

Kolejnym wyjątkowym obiektem jest portret Stanisława Witkiewicza autorstwa Jacka Malczewskiego. Namalowany w 1902 roku obraz to nie tylko świadectwo kunsztu jednego z najważniejszych artystów modernizmu, ale też ujmujący portret psychologiczny zasłużonej dla Zakopanego i sztuki tego regionu postaci. Malczewski brawurowo portretuje Witkiewicza na tle tatrzańskiego pejzażu, tworząc dialog pomiędzy modelem a odbiorcą. Nadaje pracy wymiar nie tylko estetyczny ale też humanistyczny.

Na tej wystawie nie mogło zabraknąć prac Stanisława Ignacego Witkiewicza - Witkacego. Możemy zobaczyć pełen przekrój jego twórczości na czele z Autoportretem z 1910 ze zbiorów poznańskiego Muzeum Narodowego. Ponadto zobaczymy fotografie, olejne syntetyczne pejzaże, a także charakterystyczne portrety przedstawiające osobistości związane ze stolicą Tatr m.in. Stefana Zwolińskiego czy Michała Choromańskiego.

Tradycja Zakopiańska jest ważnym elementem twórczości Zofii Stryjeńskiej. Na wystawie znajdziemy charakterystyczne, żywe i dynamiczne kompozycje nawiązujące do górskiego folkloru (obraz Sobótka), oraz sceny rodzajowe przedstawiające ludność regionu (Para góralska z psem). Ogromne wrażenie robi cykl Rzemiosło, pochodzący z końca lat dwudziestych.

Szczególne miejsce kuratorzy przeznaczyli dla rzeźby twórców związanych ze Szkołą Przemysłu Drzewnego. Zobaczymy m.in. Ołtarz Bożego Narodzenia autorstwa Jana Szczepkowskiego, absolwenta tej szkoły.
Rzeźba zakopiańska to jedno z najoryginalniejszych zjawisk sztuki polskiej XX w., jest wspaniałym połączeniem syntezy i prostoty art-deco oraz dynamiki i ekspresji wynikającej z charakteru mieszkańców tego regionu. Ilość zgromadzonych obiektów daje szeroki przegląd rzeźby zakopiańskiej, a wśród wielu wspaniałych figur szczególną uwagę zwraca Myśliwy pochodzący z kolekcji Marka Roeflera.

Tatrzańskie pejzaże zajmowały też ważne miejsce w twórczości młodopolskich artystów. Obrazy Leona Wyczółkowskiego, Stanisława Gałka czy Władysława Ślewińskiego znakomicie oddają nie tylko wygląd gór, ale przede wszystkim przenoszą nas w tajemniczą atmosferę Tatr są próbą uchwycenia zmieniającej się błyskawicznie aury i nastroju.

Wystawa „Zakopane. Wyrzeźbione. Namalowane.” to fantastyczna opowieść o sztuce i tradycjach stolicy Tatr. Zobaczymy wyśmienite prace, niektóre ikoniczne dla sztuki tego regionu. Pokazani są wszyscy najważniejsi artyści, zwrócono uwagę na najważniejsze zjawiska. Przygotowanie tak pełnego obrazu sztuki zakopiańskiej w Villa la Fleur udowadnia, że prywatne muzea, we współpracy z publicznymi instytucjami, dysponują możliwościami organizowania wystaw które zapamiętamy na długo. Wystawie towarzyszy znakomicie opracowany i wydany katalog. Warto podkreślić, że miejsce to jest efektem kolekcjonerskiej pasji założyciela - Marka Roeflera oraz pracy zespołu kierowanego przez Artura Winiarskiego.

Kurator generalny: Paweł Drabarczyk vel Grabarczyk
Współautorstwo koncepcji wystawy: Katarzyna Chrudzimska-Uhera Maria Muszkowska
Współpraca merytoryczna: Artur Winiarski
Współpraca: Julia Materna, Zofia Miecznikowska, Magda Puchalska
Patronat wystawy: Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem



Zofia Stryjeńska, Para góralska z psem


Stanisław Ignacy Witkiewicz, Autoportret


Rafał Malczewski, Deszcz (Wiosna w górach)


Rafał Malczewski Auto na tle zimowego pejzażu


Ołtarz Bożego Narodzenia Jana Szczepkowskiego




Myśliwy, Szkoła Zakopiańska