W polskiej historii sztuki można wyróżnić nazwiska twórców i twórczyń, których prace w sposób szczególny fascynują i nie pozwalają o sobie zapomnieć. Do tego grona niewątpliwie należy Marek Włodarski, malarz, od kilku lat zyskujący wręcz lawinowo popularność, za którego prace już teraz należy zapłacić kilkadziesiąt tysięcy złotych. Na czym polega jego fenomen? Kim był i co sprawiło, że szturmem podbija świat sztuki?
Artysta ten jest pełen sprzeczności. Z jednej strony jego pozycja w kanonie europejskiej historii sztuki jest niepodważalna, a z drugiej, wciąż otacza go nimb tajemnicy i niejednoznaczności. Część jego dorobku została bezpowrotnie utracona, a twórczość wymyka się przyjętym klasyfikacjom - na przestrzeni czasu podlegała ona znacznym przemianom. Poprzez swoją nieustanną potrzebę eksploracji formy i czerpanie z różnorodnych inspiracji łączył w swojej sztuce różne nurty artystyczne i ideowe, od dzieł inspirowanych malarstwem Fernanda Légera, fascynację folklorem lwowskim po surrealizm. Niezależnie jednak od etapu jego twórczych poszukiwań, cechował się gigantyczną innowacyjnością. Zdaniem dr Piotra Słodkowskiego widoczne na szkicu i obrazie „Winogrona i przedmioty” z 1929 r. (Fot.1) odniesienia do szyldów reklamowych z ul. Balonowej można uznać za jeden z najwcześniejszych na świecie przejawów pop-artu (!).
Winogrona i przedmioty, szkic, 1929, ołówek, papier żeberkowy z filigranem i suchą pieczęcią. Aukcja w domu aukcyjnym Agra-Art, 17.03.2024
Artysta należy do gronach twórców, dla których II wojna światowa stanowiła radykalną cezurę. Najpierw istniał bowiem Henryk Streng, zafascynowany tętniącym życiem m.in. lwowskich targowisk, nazywany „malarzem ulicy”, jeden ze współzałożycieli grupy Artes. Jego dotychczasowe życie przerwała kampania wrześniowa i służba wojskowa. Był więziony w obozie janowskim a po Powstaniu Warszawskim w obozie Stutthof. W czasie okupacji, ze względu na swoje żydowskie pochodzenie, zmuszony był do dwuletniego ukrywania się za szafą w mieszkaniu swojej przyszłej żony, Janiny Brosch. Opuścił je już jako Marek Włodarski. Właśnie wtedy miał zniszczyć część swoich prac, a na reszcie starannie zamazać nazwisko Streng.
Jego powojenna twórczość związana była z Warszawą. Artysta zbliżył się do koloryzmu, sięgał po jasne i dźwięczne barwy. Eksperymentował z tematyką marynistyczną i abstrakcją. Prace z lat 40. i 50., takie jak "Demonstracja obrazów" (Fot. 2), łączą elementy surrealistyczne, abstrakcjonizm i faktorealizm. Zaledwie w kilku pracach powrócił do dramatycznych wspomnień z okresu wojny, czego przykładem mogą być "Muzykanci" z 1953 roku.
Demonstracja obrazów, szkic, 1948, akwarela, ołówek, papier. Aukcja w domu aukcyjnym Agra-Art, 17.03.2024
Historycy sztuki kilkakrotnie przyglądali się dorobkowi artysty, m.in. podczas wystawy monograficznej w Muzeum Narodowym w Warszawie „Marek Włodarski (Henryk Streng) 1903-1960” (grudzień 1981- styczeń 1982). Jednak prawdziwy przełom przyniosła wystawa w Muzeum Sztuki Nowoczesnej „Henryk Streng/Marek Włodarski i modernizm żydowsko-polski” (05.02 – 16.05.2021), która całkowicie odmieniła percepcję tego artystę i wskazała na jego właściwe miejsce w historii sztuki. Zaowocowała m.in. kompleksowym spojrzeniem na postać Włodarskiego. W sposób dobitny pokazano, że jego działania nie mieszczą się w tradycyjnym myśleniu o polskiej sztuce tego okresu. Również Muzeum Narodowe w Warszawie planuje wystawę „Surrealizm. Inne mity” (10.05 – 11.08.2024), na której pokazane będą jego wczesne prace.
Na fali ogromnego zainteresowania artystą prace Włodarskiego pojawiają się w marcowym katalogu Domu Aukcyjnego Agra-Art (17 marca). Jest to wydarzenie wzbudzające duże zainteresowanie, zarówno w środowisku kolekcjonerów, jak i badaczy oraz badaczek jego twórczości. Po pierwsze, dorobek Włodarskiego pozostaje rozproszony w kolekcjach prywatnych i jedynie sporadycznie prace są dostępne na rynku. Po drugie, prezentowane dzieła zostały starannie wyselekcjonowane i dysponują bardzo bogatą historię wystawienniczą w Polsce i za granicą – wystawiane były m.in. na kultowej wystawie „Zaraz po wojnie” w stołecznej Zachęcie czy na Biennale di Venezia. Co ciekawe, zobaczyć będzie można zarówno przedwojenne prace surrealistyczne, jak i abstrakcje z lat 40’ i 50’. Absolutnym unikatem będzie prezentacja prac olejnych: „Na Tropie II” (Fot. 3), której bliźniacza praca znajduje się w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi oraz „Pokłon Trzech Króli”, 1950-1951.
Na tropie II, 1958, olej, płótno. Aukcja w domu aukcyjnym Agra-Art, 17.03.2024
Pomimo względnie krótkiego czasu funkcjonowania prac Włodarskiego na polskim rynku dzieł sztuki zauważalne są wyraźne tendencje wzrostowe, poświadczające ugruntowanie świadomości o znaczeniu tego twórcy. Już teraz osiągnę są wyniki sięgające nawet 80 000 zł. Niewątpliwie, realizowane działania wystawiennicze mają wpływ na ten stan, ze względu na swoją opiniotwórczą rolę. Łączą one z jednej strony merytoryczne badania, prowadzące do lepszego zrozumienia rangi jego sztuki, a z drugiej ich popularyzatorski potencjał sprawił, że twórczość ta trafiła do szerokiej świadomości odbiorców. Analizując aktualne trendy kolekcjonerskie można przewidywać, że w najbliższym czasie nastąpi dalszy wzrost cen dzieł Marka Włodarskiego, będącego jednym z czołowych przedstawicieli XX-wiecznej sztuki polskiej.
Dom Aukcyjny Agra-Art
Aukcja Sztuki Współczesnej
17.03.2024 niedziela
17:00
Link do katalogu [poz. 166 do 179]
https://artinfo.pl/katalogi-aukcyjne/aukcja-sztuki-wspolczesnej
wyniki aukcyjne: https://artinfo.pl/wyszukiwarka?sort=selling_price_desc&scope=artworks&artist_id=11275
*Artykuł sponsorowany*