Spektakularne muzea, wielkie nazwiska, sztuka kobiet. Oto co czeka nas w świecie sztuki w 2025 roku.
Cy Twombly, Gagosian, Nowy Jork - od 23 stycznia do 22 marca
Ekspozycja odsłoni mniej znane oblicze amerykańskiego artysty. Znajdą się na niej prace z lat 1968 - 1990, wielokrotnie nigdy wcześniej niepokazywane. Te z początku wyżej podanego przedziału czasowego charakteryzują się zamaszystymi pociągnięciami pędzlem oraz zacieraniem się na płótnie granic pomiędzy malarstwem, rysunkiem i pismem. Kolejna część prac, w której obecne będą dzieła powstałe m.in. w Teverinie we Włoszech w latach 80., zdecydowanie bardziej odwołuje się do kontaktu artysty z naturą, podobnie jak „Souvenir of D’Arros” z abstrakcyjnymi kwiecistymi kompozycjami. Zdecydowanie zaskakującym akcentem tej ekspozycji będzie pokazywany po raz pierwszy od ponad 40 lat zbiór prac na papierze „Five Day Wait at Jiayuguan”, inspirowany podróżami artysty do Rosji, Afganistanu i Azji Środkowej. Swoją premierę wystawienniczą miał podczas 39. Biennale w Wenecji.
zdj. wyżej: Cy Twombly, Untitled, 1985. Fot. Peter Schälchli; Gagosian
Ming Smith, America Seen Through Stars and Stripes, New York City, 1976 (Virginia Museum of Fine Arts, Richmond, VA, Adolph D. and Wiliams C. Williams Fund)
„American Photography”, Rijksmuseum, Amsterdam - od 7 lutego do 9 czerwca
To pierwsza w Holandii przekrojowa wystawa amerykańskiej fotografii. Obejmie zbiór ponad 200 prac - od końca XIX wieku do dziś. Wśród autorów: Sally Mann, Robert Frank, Nan Goldin, Lisette Model, Richard Avedon, Andy Warhol, Paul Strand, Diane Arbus and James Van Der Zee oraz - co ciekawe - fotografie artystów nieznanych, anonimowych i nie zajmujących się fotografią zawodowo.
Ekspozycja podkreśla udział medium fotografii w życiu codziennym Amerykanów - w sztuce, prasie, reklamach. W jednej z sal wystawowych Rijksmuseum zostanie ponadto zaprezentowana kolekcja „Painting the Town” autorstwa Carrie Mae Weems. To ciekawy przykład fotografii, która na pierwszy rzut oka wydaje się należeć do nurtu abstrakcyjnego malarstwa. Zdjęcia wykonane w rodzinnym mieście artystki, Portland.
Anselm Kiefer, Fot. Barbara Klemm
80. urodziny Anselma Kiefera
Jeden z największych żyjących artystów totalnych - Anselm Kiefer - w 2025 roku będzie obchodził 80. urodziny. Będzie kilka znakomitych okazji, by świętować ten jubileusz w towarzystwie jego sztuki.
Od 7 marca do 9 czerwca Van Gogh Museum wraz z Stedelijk Museum w Amsterdamie połączą siły przy wspólnej wystawie „Anselm Kiefer - Sag mir wo die Blumen sind” („Anselm Kiefer - Powiedz mi, gdzie są kwiaty”).
Brünhilde (Brunhild), Anselm Kiefer, 1981, olej i drzeworyt na papierze ułożonym na płótnie © Anselm Kiefer. Courtesy Hall Art Foundation
Od 14 lutego do 15 czerwca wczesne i mało znane publiczności prace Kiefera (z lat 1969-1982) będą prezentowane w Ashmolean Museum w Oxfordzie, natomiast od 28 czerwca do 26 października w Royal Academy w Londynie nastąpi pierwsze spotkanie prac Kiefera z Van Goghiem.
„Nasi kuratorzy ściśle współpracują ze studiem Kiefera i wiele prac będzie pochodzić z jego pracowni. To pierwszy raz, kiedy prace Kiefera i Van Gogha zostały pokazane razem w ten sposób.” - mówi o wystawie „Kiefer/ Van Gogh” rzecznik prasowy Royal Academy.
Kerry James Marshall, Untitled (Studio), 2014
Kerry James Marshall: The Histories, Royal Academy, Londyn - od 20 września do 18 stycznia 2026
Londyńską Royal Academy warto odwiedzić po 20 września, aby jednocześnie - poza Kieferem i Van Goghiem - odwiedzić długo wyczekiwaną wystawę amerykańskiego artysty Kerry’ego Jamesa Marshalla, znanego z serii „Black Figures”. Zostanie tu pokazanych 70 jego prac, kilka stworzonych specjalnie na rzecz wystawy. To pełne symboliki i alegorycznych odniesień przedstawienia odnoszące się do kwestii społecznych, życia codziennego, a nawet historii sztuki.
Alberto Giacometti, "Three Men Walking", 1940. Archives Fondation Giacometti
Encounters: Giacometti - Barbican, Londyn - od 8 maja do 1 maja 2026
W centrum sztuki Barbican Centre w Londynie wystawa-wielogłos - współczesne rzeźbiarki: Huma Bhabha, Mona Hatoum i Lynda Benglis, prezentują swoje prace w dialogu z prekursorem modernistycznej rzeźby Alberto Giacomettim, autorem ikonicznych obiektów z pogranicza ekspresjonizmu i surrealizmu. Każda z artystek odwoła się do różnych aspektów jego twórczości - erotyzmu, śmierci, traumy czy też humoru.
Eva Hesse, Untitled (Three Nets), 1966
The Estate of Eva Hesse. Hauser & Wirth Collection Services
Abstract Erotic: Louise Bourgeois, Eva Hesse, Alice Adams - Courtauld Gallery, Londyn - od 20 czerwca do 14 września
Dziś patrzy się na nie jak na pionierki sztuki feministycznej. W ich twórczości odnajdziemy elementy erotyzmu, humoru, surrealizmu i niepokoju. Louise Bourgeois, Eva Hesse, Alice Adams w 1966 roku zostały wybrane przez krytyczkę sztuki Lucy Lippard do stworzenia zbiorowej wystawy „Eccentric Abstraction” w Nowym Jorku. Teraz w tym samym zestawieniu ich prace zobaczymy na wystawie „Abstract Erotic”. Uwaga! Ekspozycji towarzyszy równoległa wystawa rysunków Louise Bourgeois z lat 60. XX wieku.
Fahrelnissa Zeid, Untitled (Composition), c. 1949 (Taimur Hassan Collection, fot. Justin Piperger © Raad Zeid Al-Hussein)
„Radical! Women Artists and Modernism 1910-1950”, Belvedere, Wiedeń - od 18 czerwca do 12 października
I znów one - kobiety, RADYKALISTKI, modernistki! Tym razem na wystawie w wiedeńskim Belvederze. Pokazane tu będą prace aż 60 autorek, wśród nich: Claude Cahun, Sonia Delaunay, Alexandra Exter, Hannah Höch, Katarzyna Kobro, Sophie Taeuber-Arp i Fahrelnissa Zeid. To interesujące i coraz częstsze spojrzenie na kobiety-artystki, czasem zapomniane, czasem zaniedbane przez historię, tworzące w różnych technikach i stylach, ale zawsze kształtujące nowe kierunki w sztuce modernistycznej bez względu na swoje pochodzenie i miejsce pracy twórczej.
Hilda Rix Nicholas, Une Australienne, 1926, National Gallery of Australia. Courtesy: Bronwyn Wright
Dangerously Modern: Australian women artists in Europe 1890-1940, Art Gallery of New South Wales, Sydney - od 24 maja do 7 września
To pierwsza taka wystawa ukazująca rolę i wpływ australijskich artystek na międzynarodowy modernizm w sztuce. Kuratorzy biorą na warsztat 50 biografii kobiet, które przemierzyły świat i ze swoją twórczością dotarły dalego poza swoją ojczyznę. Na wystawie "Dangerously modern" zobaczymy ponad 200 prac - od monumentalnych formatów po miniatury, reprezentujące różne style i techniki (malarstwo, rzeźba, ceramika, druki). Wiele z tych prac zostanie odkrytych na nowo, zarówno przez australijską, jak i międzynarodową publiczność.
T
Picasso, "The Three Dancers"
Picasso: The Three Dancers - Tate Modern, Londyn - od 25 września do wiosny 2026
Rok 2025 to czas kolejnych ważnych rocznic w sztuce. Jedną z nich jest 100-lecie powstania jednego z najbardziej emblematycznych dla Picassa i najwspanialszego w zbiorach Tate Gallery obrazu „The Three Dancers”. Troje tancerzy to postaci bliskie autorowi dzieła, postaci tragiczne, stąd też ich taniec to surrealistyczny dance macabre - taniec śmierci. Przedwczesne odejście dwojga z bohaterów tego przedstawienia skłoniło Picassa do namalowania tego dzieła. Wystawa w Tate zanurzy się głębiej w znaczenie twórczości hiszpańskiego mistrza.
źródło: National Gallery of Victoria
Yayoi Kusama, National Gallery of Victoria, Melbourne - do 15 kwietnia
Wielkie otwarcie odbyło się pod koniec grudnia, ale retrospektywę jednej z największych współcześnie żyjących artystek można śmiało uznać za wydarzenie roku 2025. Yaoyi Kusama cieszy się największą w swojej karierze prezentacją prac w Australii i najbardziej wszechstronną wystawą do tej pory. Wszyscy, którzy do Melbourne dotrą zobaczą najbardziej emblematyczne prace japońskiej artystki, wejdą do pokoju luster i kropek, ale odkryją też obiekty nigdy wcześniej niepokazywane. Narracja ekspozycji poprowadzona została wzdłuż osi jej niesamowitego życia. W National Gallery of Victoria swoją światową premierę ma kalejdoskopiczny pokój nieskończoności.
Guggenheim Abu Dhabi, projekt: Frank Gehry
Guggenheim Abu Dhabi, otwarcie
Choć nie znamy jeszcze dokładnej daty, to wiadomo, że będzie to rok 2025. Mowa o wielkim otwarciu Museum Guggenheim w Abu Zabi. Projekt architekta Franka Gehry’ego został upubliczniony w 2006 roku, ale budowa przedłużała się. Muzeum ma powierzchnię 42 000 m kw i będzie największą z czterech placówek Guggenheima na świecie. Już na zdjęciach widać jego rozmach i futurystyczną kompozycję i stylistykę. Jego dokładna lokalizacja to wyspa Saadiyat - kulturalne centrum powstające u wybrzeży stolicy Zjednoczonych Emiratów Arabskich.
Autor: Anna Jankowska