Absolutnym precedensem jest pojawienie się w jednym czasie na dwóch różnych aukcjach (w Domu Aukcyjnym Polswiss Art oraz w Sopockim Domu Aukcyjnym) bliźniaczych dzieł Władysława Czachórskiego (1850-1911). Sytuacja jest tym bardziej intrygująca, ponieważ sam mistrz nigdy bez powodu nie powtarzał własnych kompozycji.
Fakt, że pochodzące z dwóch różnych kolekcji obrazy, uznawane za najbardziej znane prace Czachórskiego, pojawiły się po latach w jednym czasie na rynku aukcyjnym w Polsce, można uznać za pierwszą taką sytuację w historii polskiego rynku dzieł sztuki.
Oferowany na aukcji w Domu Aukcyjnym Polswiss Art obraz zatytułowany „List” namalował Czachórski w 1896 roku. Praca zyskała ogromne uznanie wśród klienteli monachijskiej, w tym samego księcia regenta Luitpolda Karola Józefa Wilhelma Wittelsbacha, który osobiście poprosił Czachórskiego o powtórzenie kompozycji rok później w 1897 r. i właśnie ten obraz znany jest dziś pod tytułem „Zaproszenie”. Artysta zrealizował zamówienie zmieniając niektóre elementy obrazu (m.in. kolor i rodzaj kwiatów trzymanych na kolanach damy czy barwę fragmentu tkaniny wystającej z puzderka).
Mimo podobieństwa, to pierwotnemu dziełu przypadł rozgłos, towarzyszący mu latami. „List” był w 1900 roku reprodukowany w „Tygodniku Ilustrowanym” (nr 8, 1900) pod tytułem „List miłosny”. Ta sama kompozycja pojawia się również na znaczku pocztowym wydanym w 1963 roku z okazji Dnia Znaczka. Dziś „List” na wystawie poprzedzającej Aukcję Dzieł Sztuki 10 grudnia, zachwyca swoją harmonijną kompozycją i starannością w wykończeniu każdego nawet najdrobniejszego detalu. Niedoścignionym pierwowzorem dla Czachórskiego było malarstwo mistrzów niderlandzkich – widoczna w „Liście” niezmordowana sumienność w oddaniu najdrobniejszego szczegółu – w tkaninie, ubiorze kobiety, w przedmiotach leżących na stole – są tego dowodem.
Aukcja Dzieł Sztuki w Sopockim Domu Aukcyjnym:
Lot. 5
Władysław CZACHÓRSKI
Zaproszenie, 1897 r.
olej, płótno dublowane
48,3 × 71,1 cm
est.: 1 000 000 - 1 200 000 zł
cena wylicytowana: 860 000 zł
Aukcja Dzieł Sztuki w Domu Aukcyjnym Polswiss Art odbędzie się 10 grudnia br.:
Lot. 9
Władysław CZACHÓRSKI
List, 1896
r.
olej, płótno naklejone na płytę pilśniową
49 x 72 cm
est.: 900 000 - 1 300 000 zł
Zaproszenie, 1897 r., Sopocki Dom Aukcyjny
Tygodnik Ilustrowany (nr 8, 1900), „List miłosny”
wiodąca fot. List, 1896, Polswiss Art