Wkroczyliśmy w rok 2024, ale nie da się zapomnieć, jak hucznie był obchodzony poprzedni - ustanowiony przez Sejm RP Rokiem Jerzego Nowosielskiego.
Przez całe życie związany z Krakowem - urodził się tam i studiował na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych (pełni nawet funkcję profesora na macierzystej uczelni). Był członkiem Grupy Młodych Plastyków i jednym z założycieli legendarnej II Grupy Krakowskiej. Oprócz aktywności malarskiej, czy teologicznej, prężnie działał także jako promotor sztuki.
Jego twórczość była eksponowana na ponad 100 wystawach indywidualnych oraz ponad 250 zbiorowych. Zdobył liczne nagrody - m.in. Nagrodę im. Jana Cybisa, Fundacji Kultury Polskiej, Nagrodę im. Witolda Wojtkiewicza. Zmarł w 2011 roku.
Zapraszamy do zapoznania się z podsumowaniem wystaw, które zostały zorganizowane z okazji obchodów Roku Jerzego Nowosielskiego. Jedna z nich jest w dalszym ciągu do odwiedzenia, a jedna to spacer wirtualny.
1. Muzeum Ikon w Supraślu (07.01-19.12.2023)
Od 2019 roku w Muzeum Ikon w Supraślu funkcjonuje Sala im. prof. Jerzego Nowosielskiego. Obiekty w niej prezentowane zostały wypożyczone dzięki uprzejmości Zgromadzenia Sióstr Oblatek w Tyńcu. Ekspozycja miała nawiązywać do oryginalnego środowiska w jakim na co dzień funkcjonują prace - kaplicy. Krzyż ołtarzowy ze scenami pasji i zmartwychwstania, Ikona Matki Bożej Zwycięskiej oraz Tabernakulum stanowią „wyposażenie” kaplicy w domu zakonnym. Uzupełnieniem wystawy były pochodzące z kolekcji prywatnej: Ikona Bożego Narodzenia oraz Veraicon.
Zdjęcia: www.muzeum.bialystok.pl
2. Galeria Bielska BWA (07.01-03.03.2023)
Wystawa „Spotkanie” połączyła postać Jerzego Nowosielskiego z postacią architekta wizjonera - Stanisława Niemczyka. Rysunki sakralne Niemczyka przedstawiające projekty kościołów zostały zestawione z projektami polichromii Nowosielskiego. Wśród nich znalazły się szkice kościoła Ducha Świętego w Tychach ozdobione przez Nowosielskiego z wykorzystaniem licznych symbolicznych nawiązań.
Zdjęcia: www.galeriabielska.pl
3. Starmach Gallery (17.01-11.05.2023)
Na wystawie „Pracownia” w Galerii Starmach dzieła artysty zostały zaprezentowane w niecodziennym kontekście. Kuratorowi udało się odtworzyć wnętrza pracowni artysty z Łodzi i Krakowa i zademonstrować, w jaki sposób malarz przystosowywał przestrzeń mieszkalną na potrzeby pracy twórczej. Rekonstrukcji dokonano na podstawie wspomnień przyjaciół artysty i zdjęć.
Zdjęcia: www.starmach.eu
4. Centrum Sztuki Współczesnej Akademii Lubrańskiego, Muzeum Archidiecezjalne, Poznań (27.04-16.10.2023)
Poznań świętował setną rocznicę urodzin Nowosielskiego w Centrum Sztuki Współczesnej Akademii Lubrańskiego. Wystawa "JERZY NOWOSIELSKI - IKONA I ABSTRAKCJA” przedstawiała prace o tematyce sakralnej w dialogu z dziełami abstrakcyjnymi. Wśród obiektów znajdowały się dziełą pozyskane od prywatnych kolekcjonerów, które nie były dostępne na codzień dla odwiedzających. Jedna z prac „Błękitna (niebieska) abstrakcja” z 1965 roku została wypożyczona z Muzeum Narodowego w Poznaniu.
fot. dzięki uprzejmości Muzeum Narodowego w Poznaniu
Zdjęcia: www.codziennypoznan.pl
5. Muzeum Narodowe w Krakowie (14.04-15.10.2023)
MN w Krakowie na swojej ekspozycji z okazji setnej rocznicy urodzin Jerzego podzielił temat jego twórczości na trzy wątki: pejzaż, ciało i abstrakcja. Pejzaże w wykonaniu mistrza to kompozycja płaskich, geometrycznych form. Ciało to nie tylko obiekt kontemplacji estetycznej, a pozbawione cielesności - jest proste w swojej formie i anonimowe. Abstrakcja to temat, który nawiązuje do bytu najwyższego.
Zdjęcia z fanpage Muzeum Narodowego w Krakowie
6. NCK KORDEGARDA (25.05-25.06.2023)
Na wystawie „Przeciwpragnienia” w warszawskiej Kordegardzie można było zobaczyć 18 prac Nowosielskiego, które zostały pożyczone z kolekcji instytucjonalnych i prywatnych. Niektóre nie były wcześniej prezentowane publiczności. Szerokie spectrum prac, wśród których znajdowały się pejzaże, martwe natury, akty, czy portrety - dawało wgląd w język i mitologię malarza.
Zdjęcia: www.kordegarda.org
7. Muzeum Sztuki w Łodzi (11.10.2023-25.02.2024)
W kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi znajduje się obecnie 26 prac Nowosielskiego. Wystawa w Muzeum Sztuki w Łodzi jest pierwszą w historii instytucji ekspozycją poświęconą wyłącznie jego twórczości. Jej kuratorzy postanowili upamiętnić 12-letni okres, kiedy artysta mieszkał i tworzył w tym mieście (w latach 1950-1962). Na wystawie „Nowosielski w Łodzi” zobaczymy głównie prace malarskie (niektóre z prywatnych łódzkich kolekcji) oraz projekty scenograficzne, również te przygotowane z żoną.
Zdjęcia z fanpage Muzeum Sztuki w Łodzi
8. Zachęta - Narodowa Galeria Sztuki (17.11.2023-04.02.2024)
Warszawska wystawa prezentowała konkretne motywy twórczości Nowosielskiego: pejzaż, ciało, abstrakcję i ikonę. Dzieła uzupełniały cytaty z wypowiedzi artysty na temat znaczenia sztuki oraz celów jego twórczości. Wypożyczeń dokonano z wielu kolekcji i zbiorów muzealnych, między innymi kolekcji Wojciecha Fibaka, Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowego w Szczecinie, Muzeum Narodowego w Warszawie, STARAK Collection, Zachęty i ZASP.
Zdjęcia z fanpage Zachęta Narodowa Galeria Sztuki
9. Zamek Królewski w Warszawie (05.12- 10.03.2024)
„Każdy odbiorca jest właściwie też artystą, bo jeżeli włącza się w proces wchodzenia w głąb tak zwanego dzieła sztuki, to sam tworzy” - takie słowa witają odwiedzających wystawę w Zamku Królewskim. Wystawa dzieli się na cztery kręgi narracyjne, które można wyodrębnić w twórczości artysty: surrealizm, cielesność, eschatologia oraz abstrakcja. Oprócz prac Nowosielskiego w ramach ekspozycji można zobaczyć 60 prac innych artystów, które tworzą cenny kontekst, dialogują z dziełami głównego bohatera. Są to prace m.in. Fangora, Pągowskiej, Ziemskiego, Lenicy, Kantora czy Jaremy.
Zdjęcia: Joanna Polkowska
10. Fundacja Rodziny Staraków
Spacer wirtualny: https://starakfoundation.org/pl/spectra/spacery/nowosielski
Wystawa prezentuje dzieła Nowosielskiego z kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi, kolekcji Teresy i Andrzeja Starmachów, kolekcji Anny i Jerzego Staraków oraz innych prywatnych zbiorów.
autorka: Joanna Polkowska