„Trójwymiarowość, tylko pozornie obecna w pierwszym cyklu obrazów, zyskała rzeczywistą obecność już w następnych seriach prac. Pozostała też, choć wielokrotnie zmieniając swój sposób manifestowania się, charakterystyczną cechą jego malarstwa po dziś” (cyt. za: Bożena Kowalska)
Janusz Orbitowski studiował w latach 1961–67 na Wydziale Malarstwa i Grafiki ASP w Krakowie, uzyskując dyplom z wyróżnieniem, w pracowni Adama Marczyńskiego. W 1970 roku rozpoczął pracę w Akademii, którą kontynuował nieprzerwanie do roku 2012. Od wczesnych lat uprawiał sztukę geometryczną, będąc jednym z najbardziej konsekwentnych jej przedstawicieli w Polsce.
Od roku 1968 uczestniczył w ponad stu wystawach zbiorowych, reprezentujących nurt abstrakcji geometrycznej. Wystawiał prace, m.in. w Nowym Jorku. Stypendysta m.in. Fondatione Romana (1972), Fundacji Kościuszkowskiej (1983), The Pollock-Krasner Foundation (2002). Prace artysty znajdują się w zbiorach muzealnych oraz licznych kolekcjach prywatnych, m.in.: Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowego w Warszawie, Krakowie, Gdańsku, Wrocławiu, Szczecinie.
W katalogu Aukcji Geometrii prezentujemy wczesną pracę artysty powstałą 2 lata po uzyskaniu przez niego dyplomu. Na uwagę z pewnością zasługuje iluzja przestrzeni i ruchu oraz niezwykle subtelna gradacja barw tak charakterystyczna dla twórczości artysty.
LOT 15
Janusz ORBITOWSKI (1940 Kraków - 2017 Kraków)
Kompozycja przestrzenna, 1969
olej / płótno
94 x 73 cm
https://artinfo.pl/katalogi-aukcyjne/aukcja-geometrii
Dążenie do porządku, rytmu w dziełach Doroty Grynczel, widoczne jest w każdym etapie jej twórczości. Można powiedzieć, że stało się ostoją jej niepowtarzalnego stylu, który powstał nie w opozycji, lecz jako kontynuacja rozważań malarskich rozpoczętych przez wcześniejsze pokolenie polskich artystów. Charakterystyczna faktura, wraz z użytym kolorem i światłem, wzmaga nieodparte wrażenie geometrii i harmonii, emanującej z obrazu. Wspomniane czynniki formalne pełnią jednak jeszcze jedną rolę. Płótna te można traktować jako alegorię równowagi sił, pierwiastka duchowego (światło w obrazie) i materialnego, uświadomionego przez chropowatą powierzchnię pracy.
„W malarstwie zajęłam się fakturami. Jeżeli przyroda, którą obserwuję i z którą obcuję, jest dla mnie czymś więcej aniżeli nieuporządkowanym ciągiem nietrwałych zmian, to tylko o tyle, o ile wyznaczają je rytmy. Rytm – uniwersalny porządek istnienia stanowi podstawę powstawania ładu w zmienności. Rytm w moich pracach będzie porządkował różnorodność zmian w kompozycji. Faktura stanowi bardzo odległe aluzje do rzeczywistości i jeden ze sposobów postrzegania głębi za pomocą wzroku. w tkaninie zajmuje się problemem przezroczystości. Świat jest przezroczysty. kryształ, szkło, masa perłowa, lód krzepnącej wody są oznakami procesu, w którym na miejsce substancji organicznej zjawią się materia mineralna i świecąca, czyli materia uduchowiona. Dzięki redukcji można pojąć, jak świat funkcjonuje, przechodząc od wymiaru maksimum do wymiaru minimum, od naturalności do sztuczności”*.* Dorota Grynczel. Twórczość, red. R.Kowalski, Warszawa 2017, s. 45.
Na Aukcji Geometrii 16 listopada 2022 roku licytowane będą dwie prace Doroty Grynczel (nr kat. 8, nr kat. 16).
LOT 16
Dorota GRYNCZEL (1950 - 2018)
Kompozycja 13/94, 1994
akwarela / papier
64,5 x 48,5 cm (w oprawie)
https://artinfo.pl/katalogi-aukcyjne/aukcja-geometrii
LOT 08
Dorota GRYNCZEL (1950 - 2018)
Kompozycja 18/88, 1988
olej / płótno
93,5 x 75,5 cm
Ireneusz Jankowski w swojej twórczości zajmował sią przede wszystkim pejzażem ale stopniowo zmieniał tematykę i wprowadzał różnorodne środki plastycznego przekazu. Abstrakcja geometryczna jest zwieńczeniem jego twórczych poszukiwań, które miały początek w przetworzeniu, analizie i syntezie krajobrazu oraz miejskiego pejzażu. Jego prace są bardzo konsekwentne kompozycyjnie, a jednocześnie wyszukane kolorystycznie. Są połączeniem malarstwa z elementami przestrzeni. Twórca wykorzystuje w swoich pracach różne elementy plastyczne, wprowadzając także relief i tworząc specyficzną, własną technikę.
Pod młotek trafi także praca jednego z rzeszowskich, najbardziej znanych i stylistycznie rozpoznawalnych artystów malarzy, posługujący się językiem abstrakcji geometrycznej.
LOT 24
Ireneusz JANKOWSKI (ur. 1947, Sokołów Podlaski)
Czerwony V, 2020
technika mieszana
55 x 55 cm
https://artinfo.pl/katalogi-aukcyjne/aukcja-geometrii
Jerzy Tomala w 1975 roku ukończył studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Dyplom otrzymał w pracowni malarstwa prof. Mieczysława Wiśniewskiego. Od ukończenia studiów przynależy do ZPAP. W latach 1993 - 96 pełnił funkcję prezesa Okręgu Rzeszowskiego.
Zorganizował 20 wystaw indywidualnych. Wziął także udział w osiemdziesięciu wystawach zbiorowych. Jest laureatem licznych nagród i wyróżnień. Zdobył Grand Prix na Quadro Art Łódź w 2011 roku. Uprawia malarstwo, grafikę (głównie wydawniczą), rysunek, rzeźbę, fotografię i film.
LOT 06
Jerzy TOMALA
Dąb w ogrodzie, 2012
akryl, płótno; 100 x 100 cm
https://artinfo.pl/katalogi-aukcyjne/aukcja-geometrii
Dzięki determinacji i innowacyjności swoich działań artystycznych, Ryszard Winiarski jest dziś określany jako jeden z najbardziej charakterystycznych artystów drugiej połowy XX wieku w Polsce. Jego nowatorstwo jest doceniane przez kolekcjonerów sztuki. Na przestrzeni ostatnich 20 lat obserwuje się znaczny wzrost cen prac artysty, co powodowane jest rosnącą świadomością wartości inwestycyjnej sztuki polskiej drugiej połowy XX wieku.
Ryszard Winiarski to niewątpliwie jeden z najwybitniejszych polskich przedstawicieli abstrakcji geometrycznej i indeterminizmu w sztuce. Na scenie artystycznej Winiarski pojawił się nieoczekiwanie w 1966 roku, kiedy to świeżo po obronie dyplomu na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, otrzymał główną nagrodę na odbywającym się w Puławach Sympozjum Artystów Plastyków. Artysta, zanim rozpoczął studia plastyczne na Wydziale Malarstwa, ukończył Politechnikę Warszawską, gdzie uzyskał tytuł inżyniera na Wydziale Mechaniki Precyzyjnej. Jeszcze podczas studiów technicznych uczęszczał do pracowni Aleksandra Kobzdeja jako wolny słuchacz. W latach późniejszych studiował także scenografię i typografię. Równoczesne silne zainteresowanie sztuką i nauką miało decydujący wpływ na kształt jego praktyki i teorii artystycznej, którą konsekwentnie rozwijał przez całe życie.
Koncepcja obrazów o konstrukcji zdeterminowanej przez przypadek – rzut monetą lub kostką do gry, najpewniej zrodziła się na seminarium profesora Mieczysława Porębskiego poświęconym związkom nauki i sztuki. W 1966 roku Winiarski zaproponował pracę dyplomową pt. Zdarzenie-informacja-obraz. Już wtedy dzieło poddaje ścisłemu rygorowi kompozycyjnemu opierającemu się na zespoleniu gestu plastycznego z matematycznymi zagadnieniami, takimi jak statystyka, rachunek prawdopodobieństwa czy teoria gier. Działaniom tym pozostaje wierny przez znakomitą większość swojej kariery artystycznej pozostawiając po sobie dzieła-obszary będące produktem procesu teoretycznego i myślowego.
Przypadek w grze dla trzech z 1999 roku stanowi jedną z ostatnich prac artysty, który zmorzony chorobą przez ostatnie lata życia nie mógł tworzyć.
LOT 04
Ryszard WINIARSKI (1936 Lwów - 2006 Warszawa)
Przypadek w grze dla trzech, 1999
akryl, ołówek, płótno
41 x 27 cm
https://artinfo.pl/katalogi-aukcyjne/aukcja-geometrii
W katalogu prezentujemy także pracę Henryka Stażewskiego zaliczającą się do grupy późniejszych reliefów które artysta stworzył w 1975 roku. Henryk Stażewski to jedna z najbarwniejszych postaci polskiej sztuki powojennej. Był nie tylko współtwórcą polskiego ruchu awangardowego, lecz miał też bliski kontakt ze środowiskiem światowej awangardy. Przyjaźnił się z takimi artystami jak Piet Mondrian, Kazimierz Malewicz, Michel Seuphor czy Theo van Doesburg. Po ukończeniu studiów w 1920 roku zadebiutował na wystawie zbiorowej w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych. Już wówczas podejmował nowe wyzwania, których pierwszym ważnym owocem był ogłoszony w 1923 roku manifest konstruktywistów. Stażewski od lat dwudziestych poprzedniego wieku interesował się językiem geometrii w sztuce i taką sztukę (z przerwami) praktykował przez resztę swojego długiego życia). Pierwsze reliefy natomiast Henryk Stażewski zaczął konstruować po sześćdziesiątce, gdy od lat cieszył się pozycją nestora polskiej awangardy. Reliefy Stażewskiego były przeniesieniem w trzeci wymiar jego poszukiwań malarskich. Wzbogacając swe badania geometryczne o kolejny wymiar – wysunięte z płaszczyzny obrazu figury geometryczne są wykonywane z tektury, płyty pilśniowej i drewnianych klocków, artysta wierzył, że relacje przestrzenne można wyrazić jedynie za pomocą ruchu. Reliefy podlegają transformacjom w wyniku zmian w oświetleniu uruchamiającym grę światła i cienia, a także w konsekwencji przemieszczania się odbiorcy. Wówczas przestrzenne elementy obrazu zaczynają zasłaniać różne części występującej za nimi płaszczyzny, generując tzw. względny ruch obrazu.
LOT 02
Henryk STAŻEWSKI (1894 Warszawa - 1988 Warszawa)
Relief, 1975
akryl, płyta
45 x 45 cm
https://artinfo.pl/katalogi-aukcyjne/aukcja-geometrii
Przestrzeń, światło, kolor. Trudno wskazać, które z zagadnień dominuje w malarstwie Apoloniusza Węgłowskiego. Każdy z jego obrazów jest opowieścią o wszystkich trzech elementach. Wspomniane bez kontekstu, mogą się kojarzyć dość tradycyjnie, w końcu to fundamentalne problemy malarstwa. Jeżeli jednak mówimy o nich jako o motywach składowych twórczości Apoloniusza Węgłowskiego, stają się synonimem malarskiej awangardy.
Artysta tytułował prace zawsze jednakowo — „Kompozycje” nie sugerowały interpretacji lub autorskich sposobów odczytania obrazów. Między innymi dzięki temu Węgłowski spajał je w procesie twórczym w taki sposób, że obecnie trudno mówić o nich w oderwaniu od siebie nawzajem.
Dla Węgłowskiego relacja z widzem jest szczególnie istotna. „Kompozycje” formalnie ewoluują w zależności od dystansu, jaki oglądający przyjmuje w kontakcie z obrazem. Wraz z jego stopniowym zwiększaniem niektóre ze wspomnianych elementów pojawiają się na nowo lub zyskują zupełnie inne znaczenie.
W 1987 roku w książce „Twórcy-Postawy. Artyści mojej galerii.” Bożena Kowalska pisała:
„Tę przestrzeń w tle pogłębiają drobne i rozmaite formy, od małych trójkątów i kształtów kojarzących się z proporczykami, poprzez ostrza jak smukłe groty strzał, aż po nieregularne ni to zygzaki, ni to serpentyny”. Rzeczywiście, można zauważyć określone przez autorkę „formy ażurowej przesłony na samej powierzchni płótna czy zapisy zjawisk falowych z zakresu fizyki”. Niektórzy oglądający pewnie szukaliby skojarzeń z amerykańskim op-artem. Jednak próby porównań, opisów tej twórczości, odwracają uwagę od tego, co powiedział o swoim malarstwie sam artysta: „tylko moment metafizyczny kreuje obraz”.
LOT 13
Apoloniusz WĘGŁOWSKI (ur. 1951, Piaseczno)
Kompozycja, 1988
olej / płótno
150 x 80 cm
84 x154,5 cm (z oprawą)
Jan Pamuła zajmował się malarstwem i grafiką komputerową. Od początku lat 70. pozostał wierny swojej fascynacji łączenia filozofii, technologii oraz sztuki, która wyraża się w tworzonych przez artystę geometrycznych obrazach, rysunkach i obiektach.
W 1968 uzyskał dyplom na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych na wydziale malarstwa oraz grafiki. Pamuła studiował również w paryskiej École nationale supérieure des Beaux–Arts oraz londyńskiej Central School of Art. And Design w Londynie.
Dla sztuki Jana Pamuły charakterystyczne jest prowadzenie dogłębnych poszukiwań w obrębie jednego motywu opartych o naukowy formalizm połączony z czysto malarskim podejściem do koloru. Swoje poszukiwania Pamuła ogniskował wokół dwóch głównych cyklów: rysunków komputerowych oraz obiektów geometrycznych. Razem tworzą zespół obiektów połączonych wspólnym pomysłem kompozycyjnym oraz intelektualnym.
Pierwsze grafiki komputerowe powstał w 1980 roku i opierały się na ścisłych wyliczeniach opartych na pracy maszyny. Podstawowy motyw to przetwarzany losowo prostokąt. Za kompozycję figur odpowiada algorytm oparty na liczbie cztery – arytmetycznym odpowiedniku prostokąta. Przyglądając się obiektom Pamuły widzimy, że każdy z nich stanowi zestaw ściśle zależnych od siebie elementów tworzących wyszukane estetycznie układy – owoc zespolenia techniki i ludzkiego intelektu. Jego prace geometryczne to fascynujące zjawisko formalne, które można rozpatrywać jako całość – zbiór pokrewnych sobie kształtów.
„Te dwa elementy wizualne, tj. kompozycyjny porządek i ruchliwość plamy barwnej, odsyłają do dwóch niezmiennych biegunów życia: racjonalności i emocjonalności. W tym malarstwie oba pierwiastki współgrają ze sobą, tworząc jednię, spójną całość.” – Piotr Majewski, Malarstwo kompozycyjnego ładu, s. 5.
LOT 26
Jan PAMUŁA (1944 Spytkowice k. Wadowic - 2022)
Pole dyskretnych zmian barwnych, 2019
druk pigmentowy na płótnie Hahnemühle
120 x 120 cm
Początkowo Styka zajmował się tworzeniem obiektów przestrzennych, w których pojawiają się wszystkie elementy symptomatyczne dla jego późniejszej twórczości malarskiej. Zrytmizowane elementy oraz dążenie do harmonii przez wzajemne uzupełnianie się form, to cechy charakterystyczne wypracowywanego przez lata języka sztuki artysty. Przełomowy dla jego drogi artystycznej okazał się obraz “Fioletowe drzewo” z 1979 roku. Był on początkiem procesu syntetyzowania i abstrahowania, charakterystycznego dla twórczości Styki z lat 80. XX wieku. Wciąż przetwarzana seria uproszczeń doprowadziła artystę do kompozycji o geometrycznych podziałach.
Prezentowana praca pochodzi z rozpoczętego w 2001 roku cyklu obrazów numerowanych. Artysta sukcesywnie rozwija swoją myśl twórczą, budując kompozycje oparte na wielowarstwowych układach z centralnie umieszczoną figurą podstawową: kołem, kwadratem, czy trójkątem. Przestrzeń i nastrój uzyskuje za pomocą światła, którego źródło znajduje się wewnątrz obrazu, często w centrum. Rytmizacja płaszczyzny w połączeniu z ekspresją barwną tworzy niezwykle wyważoną całość - nastrojowość prac przywodzi na myśl komponowanie muzycznego utworu.
Obrazy z tego cyklu cechuje wyjątkowy potencjał metafizyczny. Wyczytać w nich można subtelnie stawiane pytanie o tajemnicę istnienia, zawartą w symbolice znaków. W połączeniu z harmonią barw i światła kompozycje te zachęcają do kontemplacji i wprowadzają w świat ukryty poza czasem.
"Tworząc rozwijam alfabet form i kolorów, które stanowią znaczniki, czekające tylko, by czujne oko wypełniło je treścią. Abstrahowanie traktuję jako proces oddalania się, który pozwala patrzeć z odpowiedniej odległości i obserwować własną intuicję”.
LOT 35
Adam STYKA (ur. 1940, Mielnica)
Obraz XXXVII - 15, 2015
olej / płótno
100 x 80 cm
Grzegorz Jarzynowski urodził się w 1988 roku w Warszawie. Ukończył warszawską ASP (2012) gdzie studiował w pracowni prof. Jarosława Modzelewskiego. Jest współzałożycielem studia „Tusz za rogiem”, które funkcjonuje od 2012 roku w Warszawie (tuszzarogiem.com) oraz członkiem grupy artystycznej Zbiorowy (zbiorowy.work).
Prezentowany obraz „Pod powieką przed otwarciem” to debiut aukcyjny warszawskiego artysty, który cieszy się dużym zainteresowaniem wśród młodych kolekcjonerów. Artysta w swojej sztuce intuicyjnej koncentruje się głównie na eksploracji najróżniejszych form i badaniu ich oddziaływania na psychikę. Tworzy w różnych technikach nie ograniczając się do jednego medium co pozwala mu na ciągły rozwój w coraz to nowszych obszarach artystycznych.
LOT 12
Grzegorz JARZYNOWSKI
Pod powieką przed otwarciem, 2022
tempera, winyl, szelak
100 x 100