W zeszłym tygodniu mieszkańcy miasta Gotha we Wschodnich Niemczech mieli wyjątkową okazję obejrzeć pięć obrazów dawnych mistrzów, skradzionych 40 lat wcześniej z pałacu Friedenstein. Była to najbardziej śmiała kradzież w Niemczech do czasu niedawnego rabunku klejnotów o wartości miliarda euro z Pałacu Zwinger w Dreźnie.
Kradzież miała miejsce w Gotha w 1979 roku. Policja podejrzewała wówczas, że obrazy zostały przemycone do Berlina Zachodniego. Pomimo przesłuchania ponad tysiąca osób, władzom nie udało się znaleźć sprawców. Po dziełach z XVI i XVII wieku zostało pięć czarno-białych reprodukcji. Jak to się często zdarza, do odkrycia zrabowanych obrazów doszło przypadkiem. W czerwcu 2018 roku do burmistrza miasta Knuta Kreucha odezwał się prawnik, o którym burmistrz wiedział, że już wcześniej pośredniczył w sprzedaży sztuki o wątpliwej proweniencji. Prawnik reprezentujący anonimowych klientów, chcących sprzedać cenne dzieła, pokazał Kreuchowi zdjęcia obrazów. Burmistrz od razu rozpoznał poszukiwane od 40 lat dzieła z pałacu Friedenstein: portrety mężczyzny z wąsem pędzla Fransa Halsa, św. Katarzyny Hansa Holbeina Starszego, starszego mężczyzny Ferdinanda Bola oraz krajobraz z pracowni Jana Brueghela Starszego. Piąty z obrazów jest starą kopią autoportretu Antoniego van Dycka.
Sprzedający zażyczyli sobie 5,25 mln euro. Kreuch musiał działać ostrożnie, żeby nie przestraszyć prawnika ani jego klientów. Udał, że rozpoczyna negocjacje, a jednocześnie zaalarmował policję, która na nowo wszczęła dochodzenie. Kreuch przekonał właścicieli, żeby przynieśli obrazy do laboratorium badawczego Muzeum Narodowego w Berlinie w celu potwierdzenia ich autentyczności. Kiedy dostarczyli obiekty do laboratorium, policja już na nich czekała. Władz nie przekonało wytłumaczenie, że obrazy zostały odziedziczone po ojcu, który otrzymał je jako zapłatę za pomoc w ucieczce z Niemiec Wschodnich. Nie ujawniono tożsamości podejrzanych oprócz podania informacji, że są Niemcami.
Obrazy zostaną w najbliższym czasie przekazane do renowacji. Ich wystawa planowana jest na 2021 r. Obejmie ona także historię odzyskania obrazów oraz wyniki śledztwa.
źródło: Smithsonian Magazine