Stroje i akcesoria mody z jednej z największych w Europie kolekcji Adama Leja można zobaczyć w bydgoskim Muzeum Okręgowym. Zaprezentowane ubrania dzienne i wieczorowe, a także suknie ślubne wspólnie z dziełami sztuki i rzemiosła artystycznego tworzą iluzję rzeczywistości z lat około 1890-1950.
Wystawa „Od princeski do New Look. Ubiory damskie z kolekcji Adama Leja” są opowieścią o modzie damskiej w różnych kontekstach związanych z sytuacją i rolą społeczną kobiet w poszczególnych epokach. Począwszy od skrępowania konwenansem i gorsetem, poprzez stopniową i wieloletnią emancypację, zyskanie praw wyborczych i zaistnienie w sferze publicznej, z tworzeniem kobiecych struktur wojskowych w czasach walki o niepodległość kraju, aż po funkcjonowanie w nowej rzeczywistości po II wojnie światowej. Zaakcentowano również rozwój technologii i wzornictwa, który również miał wpływ na modę, widoczne na ekspozycji w konkretnych strojach lub dodatkach.
Podróż przez historię
Przedstawione ubiory najbardziej reprezentatywne dla konkretnych okresów historycznych, często wykonane przez sławne domy mody, twórców tej rangi co prekursor haute couture Charles Frederick Worth - suknia datowana na lata 1912-1916, w Polsce obecnie jest tylko kilka egzemplarzy ubiorów z tej znanej pracowni.
Kolejnym godnym uwagi obiektem jest pelerynka typu sortie de bal projektu Emile Pingat, który był konkurentem Wortha.
Po raz pierwszy w kraju zaprezentujemy unikatową robe de style francuskiej projektantki Jeanne Lanvin z 1925, której druga wersja przechowywana jest w The Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku. Przestrzeń ekspozycji wypełniają także realizacje mniej znanych autorów i pracowni krawieckich, charakteryzujące się wielką pieczołowitością wykonania i znajomością trendów. Kreatywność rzemieślników można prześledzić w różnorodnych dodatkach i akcesoriach.
Prezentujemy rozmaitość strojów, tkanin i dodatków w aranżacji nawiązującej do danego okresu historycznego. Opowieść o modzie damskiej rozpoczyna się od gorsetu i bielizny, pokazany zostanie strój cyklistki, przywołamy klimat secesyjnego wnętrza i wygląd ówczesnej kobiety, zarówno w sali balowej fin de sicle, podczas kąpieli morskich czy jazdy automobilem.
Szczególnie zaakcentowano okres wielkich zmian w modzie, począwszy od rewolucyjnej metamorfozy bielizny damskiej, jak i stroju dziennego prezentowanego w pokoju w stylu art déco. Prześledzimy rewolucję obyczajową na przykładach strojów plażowych i tenisowych z międzywojnia.
Przeniesiemy się na dancing z lat 20. - 30. XX w., gdzie zobaczymy suknie wieczorowe, w których tańczono charlestona, jazz lub walca. Pojawi się tam model sukni podobny do stroju, który nosiła Tola Mankiewiczówna w filmie „Pani minister tańczy”. Zaprezentowane zostaną także przykłady mody dziennej z lat 20. i 30., następnie przejdziemy do stylu New Look Christiana Diora jako wzorca klasycznej powojennej elegancji. W ramach ekspozycji pojawiają się stroje sygnalizujące kryzysy ekonomiczne czy kataklizm wojny: bluzka uszyta z angielskiej szpiegowskiej mapy wojskowej czy ubiór uczestniczki Powstania Warszawskiego. Nie zabrakło również wątków bydgoskich, w tym autografu Poli Negri, która często odwiedzała swoją matkę w zakupionej specjalnie dla niej kamienicy.
Moda w Galerii …. Sztuki Nowoczesnej
Zaprezentowano ponad 700 obiektów z kolekcji mody kobiecej, której właścicielem jest historyk sztuki Adam Leja, w tym tak interesujące przedmioty jak suknia domu mody Chanel z lat 30., rękawiczki z prywatnej garderoby Elsy Schiaparelli, kapelusze z takich pracowni jak: Madame Agnes, Rose Descat czy Suzanne Talbot, buty z paryskiej pracowni François Pinet czy torebka projektu Sonii Delaunay.
W celu rozszerzenia kontekstu historycznego, ale również jako oprawa aranżacyjna, wykorzystano meble, rzemiosło artystyczne, projekty z zakresu wzornictwa, obrazy, grafiki, plakaty, reklamy i fotografie z wybranych dekad pochodzące w większości z Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy. Część mebli i wyrobów rzemieślniczych pokazano dzięki uprzejmości Muzeum Warszawy, Muzeum Miasta Gdyni i Muzeum Powstania Warszawskiego.
Moda coraz częściej wkracza do polskich muzeów czyniąc z nich miejsce dialogu społecznego i obszar porozumienia między ludźmi.
Ekspozycja wpisuje się w organizowany przez bydgoskie muzeum cykl prezentacji wzornictwa i dizajnu przede wszystkim polskiego, ale również światowego.
kuratorki wystawy: dr Monika Kosteczko-Grajek, Anna Nadolska
aranżacja i dobór obiektów: Adam Leja
projekt graficzny: Ewa Widacka-Matoszko
produkcja wystawy: Łukasz Maklakiewicz
Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8
Ekspozycja czynna do 8 maja 2022 r.
