Światowe dziedzictwo kulturowe wzbogaciło się w ostatnim czasie o dwa sensacyjne dzieła - sensacyjne również dlatego, że setki lat ukrywały się pod innymi obrazami.
Dziełami skrywającymi niespodzianki był pochodzący z początków twórczości Vincenta van Gogha obraz “Head of a Peasant Woman” oraz “Nude with Hat” pędzla Modiglianiego. W obu przypadkach odkrycia były możliwe dzięki zaawansowanej metodzie badawczej, która polega na użyciu promieni rentgenowskich w celu prześwietlenia spodu obrazu.
Konserwatorzy z National Galleries of Scotland, badający dzieło van Gogha przed zbliżającą się wystawą pod warstwami kleju i tektury zauważyli w aparaturze wyłaniający się lewy profil brodatego mężczyzny, ubranego w kapelusz z rondem i apaszką. autoportret malarza, przedstawiający lewy profil brodatego. W wyniku dokładniejszej analizy znalezisko okazało się być autoportretem malarza powstałym najprawdopodobniej po przeprowadzce do Paryża w 1886 roku. Ze względów na oszczędność malarz często wykorzystywał ponownie stare płótna lub ich odwrocia. Nie jest to pierwszy raz, kiedy na odwrocie jego obrazów z tego okresu odkryto inne dzieło.
Starszy konserwator Lesley Stevenson w rozmowie z BBC przyznał, że jest to szokujące i znaczące wydarzenie "ponieważ wzbogaca dotychczasową wiedzę badaczy o życiu Van Gogha". Przypuszczenia konserwatorów wskazują na wystawę w Stedelijk Museum w Amsterdamie około 15 lat po śmierci artysty - to wtedy obraz oprawiono i dodano kartonowy spód. Zaplanowane są dalsze badania nad możliwością usunięcia kleju i tektury bez uszkodzenia dzieła.
Niespodzianką dla publiczności będzie wyjątkowa wystawa "A Taste for Impressionism: Modern French Art from Millet to Matisse", na której już 30 lipca autoportret van Gogha pojawi się jako zdjęcie rentgenowskie do obejrzenia dzięki podświetlarce.
Nie mniej znaczącym znaleziskiem były niedokończone szkice Modiglianiego, znalezione pod płótnem “Nude in Hat” w Muzeum Hechta Uniwersytetu w Hajfie. Podobnie jak autoportret, szkice odkryto podczas badań kryminalistycznych dzieła, przed nadchodzącą wystawą w Barnes Collection w Filadelfii.
Obraz sam w sobie jest wyjątkowy - w muzeum został powieszony do góry nogami z powodu drugiego, odkrytego w 2010 roku obrazu znajdującego się na odwrocie i przedstawiającego portret przyjaciółki Modiglianiego, Maud Abrantés. Obrazy są zorientowane w przeciwnych kierunkach.
Już 12 lat temu muzealni kuratorzy dostrzegli wyłaniający sią spod portretu Abrantés zarys ludzkich oczu, jednak zagadka rozwiązała się dopiero teraz - pod warstwą farby kryją się nie jeden, a trzy szkice mężczyzny i dwóch kobiet. Praktyka malowania na wierzchu poprzednich szkiców nie była rzadkością dla współczesnych artystów, którzy mieli problemy finansowe i oszczędzali na materiałach.
To również nie pierwszy raz, gdy nieznany szkic włoskiego malarza ukazał się oczom badaczy w wyniku prześwietleń promieniami X. W 2018 roku technologia rentgenowska wydobyła na światło dzienne niewidziany wcześniej portret znajdujący się pod jednym z jego obrazów w londyńskiej Tate Gallery.
