Obiekt Miesiąca - "Pejzaż" Andrzeja Pronaszki


Z racji okresu wakacyjnego galerie i domy aukcyjne mają chwilę oddechu, by we wrześniu wrócić z nową energią i bogatą ofertą sprzedażową. Wyjątkowo w sierpniu będziemy prezentować Obiekt Miesiąca. Niezmiennie chcemy Wam zaprezentować prawdziwą perełkę na rynku sztuki znajdującą się w katalogu nadchodzącej aukcji Sopockiego Domu Aukcyjnego (20 sierpnia o godz. 17:00). Zobacz obiekt: https://artinfo.pl/wyszukiwarka?artist_id=10670&scope=artworks&sort=date_desc

Nasz wybór padł na pracę Andrzeja Pronaszki (1888—1961) pt. “Pejzaż”. Obiekt pochodzi z dojrzałego okresu twórczości Pronaszki, w którym artysta jednocześnie trzyma się założeń formizmu, nadając swoim kompozycjom nieco geometryczny charakter inspirowany kubizmem, jednak głównym założeniem jest ukazanie syntezy plam barwnych i układów linii w duchu twórczości purystów. Nie skupia się na oddaniu charakteru i detali malowanych przez siebie miast. To założenie oddają geometryczne, uproszczone budynki stanowiące element kompozycji “Pejzażu” i kuliste, dalekie od realizmu przedstawienia drzew.

W tym okresie zmieniła się kolorystyka obrazów Pronaszki, wzbogacona o nastrojową szaro-niebieską paletę barw, dominującą w przedstawieniach krajobrazu - tło “Pejzażu” to ciemne, nieokreślone plamy barwne. Seria formistycznych krajobrazów Pronaszki jest pokłosiem podróży artysty do Francji i Włoch, gdzie wielokrotnie udawał się na plenery. W swojej twórczości poszukiwał różnorodności, nie ograniczając się do podążania za jednym, konkretnym nurtem - mimo formistycznych zamiłowań nie odrzucał przywiązania do natury, obserwował ją i jak mówił, lubił malować “wprost z natury”.

Sam artysta początki swojej kariery malarskiej bardzo silnie związał z bratem Zbigniewem, naczelnym polskim formistą, który podjął aktywną walkę z realizmem i naśladownictwem natury, na łamach krakowskiego pisma “Rydwan” publikując swój manifest i organizując Wystawy Niezależnych w Krakowie, wzorowane na paryskich "Salons des Independants". Na wystawach, będących wyrazem krytyki konserwatywnych ram w sztuce, swoje prace prezentowali bracia Pronaszkowie, a także grono wybitnych polskich malarzy, w tym Tytus Czyżewski, Xawery Dunikowski, a w późniejszych latach również Ekspresjoniści Polscy - do stowarzyszenia zrzeszającego uczestników Wystaw Niezależnych dołączył Leon Chwistek. Dopiero w późniejszych latach Andrzej bardziej niezależnie poszukiwał swojej drogi twórczej, czego wyrazem była różnorodność prac zaprezentowanych w 1927 roku na ostatniej wspólnej wystawie formistów w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych. To właśnie z tego okresu twórczości skupionej na analizie zagadnień kolorystycznych, aniżeli na ideach formistycznych pochodzi “Pejzaż”.

Artystę zapamiętamy również jako rewolucjonistę w dziedzinie scenografii, zasłynął bowiem z koncepcji dekoracji scenicznej, w której główny nacisk kładł na kwestie funkcjonalności. Jego zamiłowanie do scenografii w wielu aspektach przejawia się również w twórczości malarskiej - przyglądając się “Pejzażowi” możemy zauważyć kulisową kompozycję obrazu, charakterystyczną dla aranżacji scenografii.

Płótno o wymiarach 70x50 cm estymowane jest na 50 - 60 tys. i ma unikatową wartość kolekcjonerską. Zostanie wylicytowane na aukcji Sopockiego Domu Aukcyjnego 20 sierpnia o godzinie 17.00. 


LOT 27
Andrzej PRONASZKO (1888 - 1961)
Pejzaż

olej, płótno, 70 × 50 cm
sygn. p. d.: „And.Pron.”

Sopocki Dom Aukcyjny
Aukcja Dzieł Sztuki
20.08.2022 
17:00 

Cena wywoławcza:
38 000 zł
Estymacja:
50 000 - 60 000 zł
Opłaty dodatkowe:  droit de suite