„Maskarada polska” - obraz Ildefonsa Houwalta - rozpoczyna opowieść pod hasłem „Nie pytaj o Polskę” - w CSW „Znaki Czasu” w Toruniu. To opowieść, która nie powstałaby bez kolekcjonerów, którzy wiele lat temu rozpoczęli konsekwentną podróż ze sztuką XX i XXI wieku, podróż dwutorową, bo kolekcje zbudowane zostały dwie, a na wystawie dopełniają się znakomite części każdej z nich. Mowa o zbiorach prywatnych Katarzyny Szafrańskiej i Wojciecha Szafrańskiego.
Dwie opowieści, w których zawsze najważniejszy był temat kolekcjonowanej sztuki, a nie jej autor, sposób wykonania czy wartość rynkowa. - Możemy się w niej przejrzeć jak w krzywym zwierciadle - komentuje kuratorka wystawy Marta Smolińska, na co dzień pracująca z polskimi i zagranicznymi artystami w Berlinie.
„Nie pytaj o Polskę” to wystawa podzielona na kilka sekcji tematycznych, które zostały wyróżnione przez określone kolory i teksty piosenek, których można wysłuchać przez słuchawki umieszczone na wystawie (Obywatel G.C., Maria Peszek i in.). Kolekcja Państwa Szafrańskich obfituje w sztandarowe dla historii polskiej sztuki XX i XXI wieku nazwiska. Na ekspozycji są zestawione obok siebie w nieoczywisty sposób, prowadzą dialog w obszarach takich jak: państwowość, patriotyzm, polityka, aktywizm, feminizm, tradycja, religia, Kościół, obyczajowość, uwydatniając pewne wspólne cechy nas jako Polaków, cechy nie zawsze będące powodem do dumy, ale na autoironię i humor także jest tu miejsce.
- Polska przewrotna, Polska walcząca, Polska podzielona, Polska połączona, Polska historyczna, Polska siły kobiet - mówi o możliwych interpretacjach wystawy kolekcjonerka Katarzyna Szafrańska.
Wystawa „Nie pytaj o Polskę” stawia także pytania wokół zagadnienia kolekcjonerstwa i roli kolekcjonerów wobec publiczności i instytucji publicznych. Kolekcje Państwa Szafrańskich - osobne, ale spójne - dają świetny przykład autorskiego i bardzo indywidualnego podejścia do budowania zbiorów konsekwentnych tematycznie i poruszających czułe struny ich właścicieli, a przez to także bardziej autentycznych w odbiorze dla widowni.
W dużej mierze było to na początku założenie, że to będzie kolekcja o Polsce. Z upływem lat ta kolekcja przybierała także wątki międzynarodowe. Ale w moim przypadku, ten trójkąt, w który ja się zawsze wpisuję to polityka, religia, kobieta i zawsze jestem konsekwentna, chociaż pokus na rynku nie brakuje. Drugi kolekcjoner - Wojciech Szafrański - poszedł w zupełnie innym kierunku. Nie jesteśmy ze sobą w sporze w tym zakresie, tylko się wzmacniamy; on poszedł bardziej w socrealizm oraz w pismo. - kontynuuje Katarzyna Szafrańska.
Nazwiska autorów prac znajdujących się na tej wystawie to najbardziej sztandarowe nazwiska polskiej sztuki, ale prace które tu oglądamy nie są typowymi wizerunkami, z którymi możemy tych autorów kojarzyć. Dodatkowo w nowych kontekstach i w nowych zestawieniach zyskują także ciekawe i nowe znaczenia i interpretacje.
Wystawa i budujące ją kolekcje są interesującym komentarzem do polskiej rzeczywistości społeczno-politycznej i podsumowaniem jej roli w twórczości i sposobu jej widzenia przez najważniejszych polskich artystów XX i XXI stulecia.
Teraz jest taki moment, kiedy jestem na takim półmetku i to jest moja osobista refleksja, odsłaniam się w części kolekcji, i zastanawiam się co dalej, czy to będzie jej kres czy coś zmodyfikuję w zakresie rozwoju, czy kiedyś należy powiedzieć stop” - podsumowuje kolekcjonerka.
Artystki i artyści, których prace prezentowane są na wystawie:
Paweł Althamer, Maria Anto, Mirosław Bałka, Basia Bańda, Wojciech Bąkowski, Krzysztof Bednarski, Jan Berdyszak, Mieczysław Berman, Alicja Biała, Agata Bogacka, Janusz Maria Brzeski, Rafał Bujnowski, Wanda Chodasiewicz-Grabowska (Nadia Leger), Tomasz Ciecierski, Roman Cieślewicz, Martyna Czech, Iwona Demko, Jan Dobkowski, Benedykt Dorys, Epifaniusz Drowniak (Nikifor), Monika Drożyńska, Stanisław Dróżdż, Edward Dwurnik, Jan Dziaczkowski, Wojciech Fangor, Tomasz Górnicki, Grupa Magisters (Hubert Czerepok, Zbigniew Rogalski), Grupa Twożywo, Aneta Grzeszykowska, Ryszard Grzyb, Izabella Gustowska, Władysław Hasior, Andrew Heard, Ildefons Houwalt, Elżbieta Jabłońska, Karolina Jabłońska, Rafał Jakubowicz, Aleksander Jałosiński, Zuzanna Janin, Jerzy Janisch, Maria Jarema, Bartek Jarmoliński, Marcin Jarych, Tadeusz Kantor, Marek Kijewski, Urszula Kluz-Knopek, Leszek Knaflewski, Aleksander Kobzdej, Joseph Konopka, Łukasz Korolkiewicz, Janek Koza, Grzegorz Kozera, The Krasnals, Stanisław Krzyształowski, Lech Kunka, Maciej Kurak, Ewa Kuryluk, Kamil Kuskowski, Robert Kuśmirowski, Natalia Lach-Lachowicz (Natalia LL), Andrzej Lachowicz, Jan Lebenstein, Alfred Lenica, Mariusz Libel, Zbigniew Libera, Magdalena Łazarczyk, Maria Ewa Łunkiewicz-Rogoyska, Marcin Maciejowski, Paweł Marcinek, Honorata Martin, Przemysław Matecki, Jadwiga Maziarska, Jarosław Modzelewski, Magdalena Moskwa, Teresa Murak, Artur Nacht-Samborski, Edward Narkiewicz, Maria Nicz-Borowiakowa, Dorota Nieznalska, Paulina Ołowska, Ewa Partum, Laura Pawela, Anne Peschken & Marek Pisarsky, Maria Pinińska-Bereś, Józef Pochwalski, Paulina Poczęta, Cyryl Polaczek, Anna Praxmayer, Karol Radziszewski, Joanna Rajkowska, Józef Robakowski, Erna Rosenstein, Daniel Rycharski, Zofia Rydet, Zygmunt Rytka, Adam Rzepecki, Wilhelm Sasnal, Jadwiga Sawicka, Janek Simon, Aleksandra Ska, Slavs and Tatars, Zdzisław Sosnowski, Roman Stańczak, Henryk Stażewski, Jonasz Stern, Kamil Strudziński, Władysław Strzemiński, Andrzej Szewczyk, Radek Szlaga, Wacław Szpakowski, Leon Tarasewicz, Jerzy Tchórzewski, Franciszka Themerson, Teresa Tyszkiewicz, Piotr Uklański, Zbigniew Warpechowski, Marian Wawrzeniecki, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Andrzej Wróblewski, Włodzimierz Zakrzewski, Honza Zamojski, Krzysztof Zarębski, Wojciech Zasadni, Agata Zbylut, Jerzy Ryszard „Jurry” Zieliński, Jakub Julian Ziółkowski, Teresa Żarnower, Paweł Żukowski, Aleksander Żurakowski.