Sprzedaż aukcyjna w trzecim kwartale 2021 roku była aż o 131% wyższa niż rok temu i wyniosła 65,6 mln złotych. Rekordowe aukcje i najwybitniejsze obiekty pojawiły się w katalogach domów aukcyjnych wcześniej niż w poprzednich latach. Końcówka roku zapowiada się zatem wyjątkowo ekscytująco.
Kolejne rekordowe transakcje stały się na polskim rynku aukcyjnym normą. Niespodzianką jest jednak skala i tempo wzrostu cen. Od wielu lat sprzedaż na aukcjach rośnie o kilkadziesiąt procent w ciągu roku, a najgorętszy bywa zwykle ostatni kwartał. Takiego rytmu można było oczekiwać także tym razem. Tymczasem jeszcze we wrześniu odbyło się kilka bardzo ważnych aukcji, których nie było w kalendarzu aukcyjnym w poprzednich latach. W rezultacie obroty w 3. kwartale 2021 roku wzrosły aż o 131% w stosunku do analogicznego okresu w roku 2020. Wolumen sprzedaży na poziomie 65,6 mln złotych robi wrażenie szczególnie w tym „wakacyjnym” kwartale. Przypomnijmy, że w 2020 roku lipiec, sierpień i wrzesień przyniosły obrót na poziomie 28,4 mln zł.
Sensacyjna skala wzrostu, po raz pierwszy w historii rynku aż trzycyfrowa (131%) ma związek nie tyle z większą liczbą aukcji, ile z ich rynkową rangą. Sierpniowa „Aukcja Dzieł Sztuki” w Sopockim Domu Aukcyjnym (5,67 mln zł), oraz dwie aukcje z końca września w Warszawie: „Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945” w Desie Unicum (7,45 mln zł) i przede wszystkim „Rzeźba i obiekty przestrzenne” w Polswiss Arcie (11,4 mln zł) przyćmiły czołowe wydarzenia rynkowe 3. kwartału poprzedniego sezonu. Rok temu tylko raz aukcja tego okresu przyniosła ponad 2,5 miliona złotych obrotu, ale żadna nie osiągnęła 5 milionów złotych.
Blisko połowę, bo 47% obrotu wygenerowały aukcje w Desie Unicum, a ponad 17% w Domu Aukcyjnym Polswiss Art. Dalszy układ czołówki ma charakter niecodzienny i z pewnością zostanie zweryfikowany podczas czwartego kwartału. Na bardzo udanej sierpniowej aukcji zyskał w zestawieniu Sopocki Dom Aukcyjny (15,7% sprzedaży aukcyjnej w 3. kwartale) oraz Mazowiecki Dom Aukcyjny, którego „V Kolekcjonerska Aukcja Sztuki” z początku lipca przyniosła ponad 2,8 miliona złotych. Agra-Art najważniejsze aukcje przeprowadzi w najbliższych miesiącach i należy spodziewać się, że zajmie tradycyjne trzecie miejsce wśród krajowych domów aukcyjnych. Podobnie jak w 2020 roku w czołówce domów aukcyjnych znalazły się jeszcze domy aukcyjne Rempex i Art in House.
Spośród kluczowych transakcji z powyższych trzech najważniejszych aukcji warto wspomnieć przede wszystkim o sprzedaży trzech żeliwnych figur autorstwa Magdaleny Abakanowicz w Polswiss Arcie (4,2 mln zł z opłatą aukcyjną). To druga największa w historii cena za pracę tej artystki, a ogółem dwunasta największa w historii krajowego rynku. Aż dwa miliony osiągnęła cena młotkowa olejnego studium do najsłynniejszego polskiego obrazu Jana Matejki w Sopockim Domu Aukcyjnym (cena sprzedaży 2,4 mln zł). W pierwszej dziesiątce najwyższych sprzedaży mamy ponadto dwóch wielkich bohaterów rynku ostatnich lat, obu reprezentowanych przez trzy dzieła: Wojciecha Fangora oraz Zdzisława Beksińskiego. Zestawienie uzupełniają obiekt przestrzenny z 1971 roku autorstwa Ryszarda Winiarskiego oraz rzeźba Igora Mitoraja.
W ciągu trzech ostatnich miesięcy wystawiono i wylicytowano blisko o 1/3 więcej obiektów niż przed rokiem. W tym najbardziej „urlopowym” okresie roku liczba aukcji wzrosła o 17% i przekroczyła 100. Trudno mówić o jakimkolwiek wakacyjnym przestoju, skoro wystawiono niemal 10 tysięcy przedmiotów, a ponad połowa z nich znalazła nabywców. Okazuje się, że unormowanie się sytuacji po szczytowej fazie pandemii nie spowodowało spodziewanego spadku wyników. Na wyniki nie wpłynął znacząco ani stopniowy powrót do stacjonarnych aukcji na żywo, ani zmniejszenie liczby aukcji internetowych.
