Wyniki rynku sztuki za 2024 rok
Od historycznego szczytu rynku w czasie pandemii w 2021 roku, kolejne lata przyniosły powrót do długoterminowego trendu.
Od ponad trzech dekad jest to stabilny i co ważne wzrostowy kierunek polskiego rynku dzieł sztuki.
Potwierdzają to najnowsze dane na temat sprzedaży w domach aukcyjnych w Polsce w 2024 roku. Po korekcie wyników z okresu pandemii, zanotowaliśmy w 2024 roku wzrost obrotów w handlu dziełami sztuki. Jest to blisko 3-procentowy wzrost sprzedaży, a najważniejszy akcent przypadł na końcówkę roku. Inaczej niż w latach ubiegłych, listopad i grudzień 2024 okazał się bardzo ożywionym okresem, zrealizowano wiele milionowych transakcji, a rynek pokazał swoją prawdziwą siłę. Z pewnością będzie jest to powód do optymizmu w prognozach na 2025 rok.
Bez wątpienia rynek przeżywał trudny czas jeszcze do połowy 2024 roku, brakowało wysokich transakcji, pojawiała się wizja stagnacji na rynku. Tendencje spadkowe utrzymywały się od czasu rekordowych obrotów w pandemii, jednak to właśnie w 2024 roku uległy one zahamowaniu, a nawet nastąpiło odbicie.
Słabsza sytuacja na rynku spowodowała, że przez ostatnie lata wiele firm wycofało się z organizacji dużej liczby aukcji, a nawet zawiesiło swoją aktywność. W wyniku tego, intensywność handlu aukcyjnego powróciła do poziomu z roku 2020 z liczbą aukcji nieco poniżej 500 w ciągu roku. Mniejsza liczba przeprowadzonych aukcji oznacza również mniej liczną ofertę oraz mniejszą liczbę wylicytowanych obiektów. Stąd widoczne spadki na zestawieniu wyników w ostatnich dwóch latach. Tym bardziej wymowny i ważny staje się wzrost obrotów w 2024 roku. Co więcej, przy mniejszej liczbie aukcji aż o 60 wydarzeń i blisko 5 tysięcy mniejszej ofercie dzieł sztuki na aukcjach, udało się wypracować wyższe obroty niż rok wcześniej.
Obroty na rynku aukcyjnym dzieł sztuki w Polsce w latach 2019-2024
Bezdyskusyjnym liderem rynku pozostaje Dom Aukcyjny Desa Unicum z Warszawy, utrzymujący bardzo wysoki udział w rynku, blisko 50%. Od lat czołówkę rynkową tworzą cztery filary rynku, domy aukcyjne działające od samego jego początku. W tym roku ich wyniki znacząco wpłynęły na końcowe obroty całego rynku.
Dom Aukcyjny Polswiss Art wypracował sprzedaż przekraczającą 85 mln zł i zanotował aż 25% wzrost obrotów.
Sopocki Dom Aukcyjny z wynikiem 44 mln zł wzrósł o ponad 10%, natomiast Dom Aukcyjny Agra-Art zrealizował sprzedaż wynoszącą 30 mln, co także okazało się spektakularnym wzrostem aż o 25%.
Wolumen sprzedaży ponad 5 milionów złotych wypracowały w 2024 roku jeszcze Art in House z Warszawy, Dom Aukcyjny Rempex oraz dwa domy aukcyjne z Krakowa - Polski Dom Aukcyjny i Krakowski Dom Aukcyjny. Na wyróżnienie zasługuje też bardzo dobry wynik i blisko 8% wzrost obrotów innej firmy z długoletnimi tradycjami, mowa o Domu Aukcyjnym Ostoya z Warszawy.
Domy aukcyjne w Polsce, największe obroty w 2024 roku
Wzrosty obrotów wybranych domów aukcyjnych w 2024 roku
Obiecujące wyniki aukcji grudniowych
Grudzień 2024 roku okazał się dla rynku dużym zaskoczeniem. Obrót tylko w tym jednym miesiącu przekroczył 100 milionów złotych. To ewenement w skali naszego rynku. Dodatkowo pojawiła się bardzo liczna oferta wybitnych i muzealnej klasy dzieł sztuki, nie obserwowanych w sprzedaży już od wielu miesięcy. To właśnie jakość grudniowej oferty, obfitująca w wielomilionowe transakcje zbudowała najważniejsze aukcje w roku, a tym samym zrealizowane transakcje przyczyniły się do uzyskaniu wolumenu sprzedaży wyższego niż w 2023 roku. Choć w ujęciu kwartalnym nastąpił tylko nieznaczny wzrost względem IV kwartału poprzedniego roku, to jednak wynik z grudnia 2024 jest na tyle silnym impulsem, że otwiera zupełnie nowe spojrzenie na przyszłość rynku w 2025 roku.
Najbardziej widocznym zjawiskiem, które wyróżniło końcówkę roku był powrót na rynek wybitnych obiektów, łączących najwyższą artystyczną rangę z udanymi wynikami licytacji. Liczba transakcji powyżej 1 miliona złotych wrosła w 2024 roku aż o 168%, do blisko 60 takich sprzedaży. Obiekty te pojawiły się, tak jak zawsze, przede wszystkim na kluczowych aukcjach grudniowych renomowanych firm - w Desie Unicum, Polswiss Art, Sopockim Domu Aukcyjnym i Agra-Art. Doświadczeni obserwatorzy rynku wyraźnie mogli wyczuć, że jakość tej oferty była zdecydowanie najwyższa od kilku lat, co potwierdziły wyniki sprzedaży i zainteresowanie strony kupującej. Aukcja sztuki dawnej w Desie Unicum przyniosła ponad 20,5 mln zł, trzy aukcje sztuki współczesnej w listopadzie i grudniu odpowiednio 21,5 mln zł i 13,5 mln zł, aukcja kolekcji malarstwa Tadeusza Brzozowskiego ponad 10,5 mln zł, monograficzna aukcja Jerzego Nowosielskiego blisko 6,2 mln zł. Wszystkie te aukcje przyniosły Desie Unicum sprzedaż na poziomie ponad 66 milionów złotych.
Z powodzeniem odbyły się dwie grudniowe sesje w Agrze-Art, przynoszące łącznie ponad 10 mln złotych obrotu.
Jak co roku do historii rekordowych aukcji przechodzi Dom Aukcyjny Polswiss Art. Na jednej tylko aukcji wypracowano wynik przekraczający 30 milionów złotych.
Same liczby nie są w stanie w pełni oddać nastroju optymizmu, który dało się wyczuć podziwiając arcydzieła nie tylko tytanów rynku Jacka Malczewskiego, Wojciecha Fangora czy Zdzisława Beksińskiego, ale także najlepsze od lat prace Andrzeja Wróblewskiego, Henryka Stażewskiego, Władysława Strzemińskiego, Jerzego Nowosielskiego, Zbigniewa Makowskiego, Aleksandra Gierymskiego, Józefa Pankiewicza, Józefa Rapackiego, Zygmunta Ajdukiewicza. Po raz pierwszy od wielu lat pojawiły się wybitne obrazy Maurycego Gottlieba, Henryka Siemiradzkiego, czy Władysława Czachórskiego.
TOP 20 transakcji aukcyjnych w Polsce w 2024 roku
Andrzej WRÓBLEWSKI (1927 Wilno - 1957 Tatry)
"Zatopione miasto II", 1948
olej/płótno, 90 x 120 cm
DESA UNICUM
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945, 28 listopada 2024
Sprzedane: 5 400 000 zł (6 480 000 zł z opłatą aukcyjną)
Georg BASELITZ (ur. 1938)
Der Hase, 1986
olej, płótno, 162 x 130 cm
POLSWISS ART
Aukcja Dzieł Sztuki, 11 czerwca 2024
Sprzedane: 4 900 000 zł (5 880 000 zł z opłatą aukcyjną)
Igor MITORAJ (1944 Oederan - 2014 Pietrasanta)
Centurion, 1988
brąz patynowany, 210 x 165 x 144 cm, ed. 1/2
POLSWISS ART
Aukcja Dzieł Sztuki, 17 września 2024
Sprzedane: 4 300 000 zł (5 160 000 zł z opłatą aukcyjną)
Roman OPAŁKA (1931 Abbeville, Francja - 2011 Rzym)
"Detail 58885-89204" z cyklu "1965/1 - ∞", 1965
akryl/płótno, 196 x 135,5 cm
DESA UNICUM
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945, 28 listopada 2024
Sprzedane: 4 200 000 zł (5 040 000 zł z opłatą aukcyjną)
Jacek MALCZEWSKI(1854 Radom - 1929 Kraków)
"Autoportret z czaszką", 1908
olej/tektura, 71,5 x 90,5 cm
DESA UNICUM
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie, 17 października 2024
Sprzedane: 3 500 000 zł (4 200 000 zł z opłatą aukcyjną)
Andrzej WRÓBLEWSKI (1927-1957)
Niebo nad miastem/ Kompozycja abstrakcyjna, 1948
tusz, papier, 78 x 100 cm / 100 x 78 cm
POLSWISS ART
Aukcja Dzieł Sztuki, 15 października 2024
Sprzedane: 3 300 000 zł (3 960 000 zł z opłatą aukcyjną)
Ewa JUSZKIEWICZ (ur. 1984)
Bez tytułu (za Antonem Einsle), 2016
olej, płótno, 92 x 73 cm
POLSWISS ART
Aukcja Dzieł Sztuki, 11 czerwca 2024
Sprzedane: 3 100 000 zł (3 720 000 zł z opłatą aukcyjną)
Maurycy GOTTLIEB (1856 Drohobycz - 1879 Kraków)
Kawalerowie Mieczowi inflanccy proszący króla Zygmunta Augusta o opiekę przed uciskiem cesarza Ferdynanda, 1874
olej/płótno (dublowane), 81,5 x 117 cm
DESA UNICUM
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie, Sesja I, 12 grudnia 2024
Sprzedane: 3 000 000 zł (3 600 000 zł z opłatą aukcyjną)
Ewa JUSZKIEWICZ (ur. 1984)
Nasza klasa, 2009
akryl, olej, płótno, 200 x 260 cm
POLSWISS ART
Aukcja Dzieł Sztuki, 10 grudnia 2024
Sprzedane: 2 750 000 zł (3 300 000 zł z opłatą aukcyjną)
Tadeusz BRZOZOWSKI (1918 Lwów - 1987 Rzym)
Ron", 1971
olej/płótno, 244,5 x 204 cm
DESA UNICUM
Lily & Jan Kunczynski Collection. Lake Tahoe, Nevada, 21 listopada 2024
Sprzedane: 2 700 000 zł (3 240 000 zł z opłatą aukcyjną)
Jacek MALCZEWSKI (1854 Radom - 1929 Kraków)
Autoportret z Gorgonami, 1918
olej/sklejka, 74 x 58 cm
DESA UNICUM
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie, 21 marca 2024
Sprzedane: 2 500 000 zł (3 000 000 zł z opłatą aukcyjną)
Wojciech FANGOR (1922 Warszawa - 2015 Warszawa)
B 29, 1965
olej/płótno, 177,5 x 134 cm
DESA UNICUM
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945, 7 marca 2024
Sprzedane: 2 300 000 zł (2 760 000 zł z opłatą aukcyjną)
Aleksander GIERYMSKI (1850 Warszawa - 1901 Rzym)
Widok Paryża, około 1892
olej/deska, 46,5 x 58,5 cm
DESA UNICUM
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie, 13 czerwca 2024
Sprzedane: 2 300 000 zł (2 760 000 zł z opłatą aukcyjną)
Jacek MALCZEWSKI (1854 Radom - 1929 Kraków)
Autoportret z Ezechielem, 1914
olej/tektura, 99 x 68 cm
DESA UNICUM
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie, Sesja I, 12 grudnia 2024
Sprzedane: 2 000 000 zł (2 400 000 zł z opłatą aukcyjną)
Józef CHEŁMOŃSKI (1849 Boczki k. Łowicza - 1914 Kuklówka)
Powrót z łąk, 1911
olej/płótno, 140 x 177 cm
DESA UNICUM
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie, Sesja I, 12 grudnia 2024
Sprzedane: 1 900 000 zł (2 280 000 zł z opłatą aukcyjną)
Magdalena ABAKANOWICZ (1930 Falenty - 2017 Warszawa)
"Duży", 2010
stal, drewno, juta, 300 x 150 x 100 cm
DESA UNICUM
Rzeźba i Formy Przestrzenne, 11 kwietnia 2024
Sprzedane: 1 750 000 zł (2 100 000 zł z opłatą aukcyjną)
Wojciech FANGOR (1922 Warszawa - 2015 Warszawa)
Blue and Black 10, 1961
olej/płótno, 169 x 143,5 cm
DESA UNICUM
Sztuka Współczesna. Op-art i Abstrakcja Geometryczna, 5 grudnia 2024
Sprzedane: 1 700 000 zł (2 040 000 zł z opłatą aukcyjną)