Domy aukcyjne i galerie organizujące aukcje kolejny rok z rzędu osiągnęły najwyższą sprzedaż w historii. Rynek dzieł sztuki w 2020 roku osiągnął rekordowy wynik 380 mln złotych. Oznacza to blisko 30-procentowy wzrost obrotów względem roku poprzedniego. Imponująco wygląda skok wartości sprzedaży – aż o 85 milionów złotych. Tak spektakularny wzrost wydarzył się po raz pierwszy, nigdy wcześniej polski rynek dzieł sztuki nie był tak silny i tak mocno zwyżkujący.

Rok 2020 był wyjątkowy dla naszego rynku. Wraz z nadejściem pandemii wszyscy byliśmy ogromnie ciekawi, w jakim kierunku podąży cała branża. W obliczu tak silnych wstrząsów na giełdach i groźby załamania się wielu sektorów gospodarki, przyszłość rynku aukcyjnego w Polsce wydawała się bardzo niepewna.

Dość szybko okazało się jednak, że sprzedaż dzieł sztuki nie tylko nie wyhamowała, ale przeciwnie - byliśmy świadkami kolejnych rekordów cenowych. Już w marcu w domu aukcyjnym Agra-Art zanotowaliśmy spektakularną sprzedaż pracy Jacka Malczewskiego, a w czerwcu uwagę przykuła licytacja dzieła Jana Matejki wystawionego przez Polswiss Art. Obie ceny końcowe były najwyższymi kwotami zapłaconymi dotychczas za prace tych artystów. Kolejne aukcje potwierdziły ten trend. Ceny nadal rosły.

Okres wakacyjny, który zazwyczaj cechuje się zwolnieniem tempa, w tym roku okazał się równie intensywny co pozostałe miesiące. Jednym z powodów mogła być rezygnacja z planów wyjazdowych klientów i dodatkowy czas wolny. Zbliżając się do końca roku, obserwowaliśmy tradycyjnie najsilniejszy czwarty kwartał, obfitujący w sensacyjne transakcje. Na początku grudnia w Desie Unicum obraz Wojciecha Fangora M22 z 1969r. został wylicytowany za najwyższą w historii cenę 7,3 mln zł wraz z opłatą aukcyjną. Po tej i kilku innych transakcjach wynik roczny był już przesądzony.

Poniżej prezentujemy szczegółowe informacje na temat uczestników rynku aukcyjnego i ich wyników w 2020 roku.

Z poważaniem,
Rafał Kamecki
Artinfo.pl

Rekordem sprzedaży na polskim rynku niezmiennie pozostaje zestaw 20 rzeźb Caminando autorstwa Magdaleny Abakanowicz. Historyczna sprzedaż nastąpiła w październiku 2019 roku w Desie Unicum. W zakończonym właśnie sezonie aukcyjnym pojawiły się jednak dwie bardzo ważne transakcje. W segmencie sztuki dawnej ustanowiony został nowy rekord sprzedaży: na aukcji Polswiss Artu 2 czerwca 2020 r., dzieło Jana Matejki – Portret prof. Karola Gilewskiego z 1872 r. – zostało sprzedane za kwotę 6 milionów 962 tysięcy złotych wraz z opłatą organizacyjną. Jest to obecnie najdrożej sprzedane dzieło sztuki dawnej. W 2020 roku podobne wydarzenie dotyczyło sztuki współczesnej. Dom Aukcyjny Desa Unicum dokonał sprzedaży efektownego dzieła Wojciecha Fangora. Obraz zatytułowany M22 z 1969 roku, na grudniowej aukcji osiągnął cenę 7 milionów 316 tysięcy złotych wraz z opłatą organizacyjną. W tym przypadku jest to dodatkowo najwyższa w historii polskiego rynku aukcyjnego cena pojedynczego obrazu.

Rosnąca liczba rekordowych transakcji miała również niebagatelny wpływ na nasz indeks Artinfo TOP 1000. Jest to zbiór tysiąca najdrożej sprzedanych dzieł sztuki w dziejach polskiego rynku aukcyjnego od 1989 roku. W 2020 roku dodaliśmy tu aż 228 nowych pozycji. Spowodowało to usunięcie takiej samej liczby obiektów – ich ceny, w przeszłości rekordowo wysokie, dziś okazały się za niskie dla rankingu. Fakt, że nastąpiła tak duża wymiana (blisko 1/4 całego spisu), potwierdza siłę rynku i jest dowodem na to, że klienci są gotowi płacić coraz wyższe ceny za wyjątkowe dzieła sztuki.

Obroty na rynku aukcyjnym w Polsce w latach 2019-2020

• ponad połowa obrotów (53,8%) wygenerowana w IV kwartale (204,5 mln zł)
• 59 aukcji ze sprzedażą o wartości ponad 1 mln zł
• 467 aukcji - najwięcej w historii
• 97 aukcji młodej sztuki
• 228 nowych transakcji w rankingu Artinfo TOP 1000
• rekordowy obrót na aukcji: 24,4 mln zł (8 grudnia 2020, Polswiss Art)

Rekordowy roczny obrót 380 mln złotych oznacza 29-procentowy wzrost rok do roku. Sytuacja pnących się w górę wyników sprzedaży powtarza się już od wielu lat. Za każdym procentowym wzrostem kryje się także kwotowy wzrost wartości sprzedaży. W 2020 roku rynek „urósł” aż o 85 mln złotych. Dla przypomnienia podajmy, we wczesnych latach dwutysięcznych całoroczne obroty kształtowały się na poziomie 50-60 milionów złotych. Jak widać, aktualny przyrost obrotów odpowiada całorocznym wynikom sprzed lat. To świadczy o tym, jaką długą drogę już przebyliśmy.

Czwarty kwartał, zazwyczaj najintensywniejszy okres w handlu, przyniósł wynik sprzedaży przekraczający 200 mln złotych. W całym 2020 roku odnotowaliśmy 49 aukcji z obrotami przekraczającymi 1 milion złotych obrotu. Rekordem może się pochwalić Polswiss Art: wartość sprzedaży z tylko jednej grudniowej aukcji przekroczyła tu 24,4 mln złotych. Równie wysoko, bo z obrotem blisko 23 mln złotych, zakończyła się zorganizowana 10 grudnia aukcja w Desie Unicum – Sztuka Dawna. XIX w., Modernizm, Międzywojnie.

Udział domów aukcyjnych w obrotach rynku w 2020 roku

• Blisko 80% sprzedaży generują obecnie trzy domy aukcyjne: Desa Unicum, Polswiss Art i Agra-Art
• W czołówce największy wzrost obrotów od 2 roku zanotowały domy aukcyjne Agra-Art (wzrost o 48,2%) i Desa Unicum (wzrost o 29,1%)

Układ sił na rynku pozostaje bez zmian. Dom Aukcyjny Desa Unicum utrzymuje pierwszą pozycję, osiągając ponad połowę rocznej wartości sprzedaży (w 2020 roku nastąpił symboliczny, ale jednak wzrost do wartości 51,6 % udziału w rynku). Na kolejnych miejscach uplasowały się firmy Polswiss Art oraz Agra-Art. Pierwsza trójka domów aukcyjnych odpowiada w sumie za 80% obrotów na całym rynku aukcyjnym. Tradycyjnie bardzo silnym graczem na czwartym miejscu pozostaje Sopocki Dom Aukcyjny.

Top 5 domów aukcyjnych: zmiany w obrotach w latach 2019-2020

Utrzymanie wysokiej pozycji przez Desę Unicum wiąże się ze wzrostem jej obrotów wynoszącym aż 44 miliony złotych w skali roku. Jednak pod względem największych zmian rok 2020 należał do domu aukcyjnego Agra-Art, który zanotował największy wzrost obrotów: o blisko 50% względem równie udanego roku 2019! Agra-Art zwiększyła swój roczny wynik sprzedaży o prawie 12 milionów złotych, kończąc sezon aukcyjny z wynik 35 milionów złotych.

Wyniki domów aukcyjnych w 2020 r.

Prezentujemy wyniki czołowych firm działających na polskim rynku aukcyjnym. Rekordowy roczny wynik 380 mln złotych zawdzięczamy pracy wszystkich, bo praktycznie każda z tych firm osiągnęła wzrost obrotów. Lider rynku, czyli Desa Unicum, zbliżył się nawet do granicy 200 milionów złotych. Przypomnijmy, że rok wcześniej ten sam dom aukcyjny wypracował wynik na poziomie 150 mln zł. Obroty pozostającego na drugim miejscu domu aukcyjnego Polswiss Art wzrosły z poziomu 54 mln złotych w roku wcześniejszym do prawie 70 mln złotych w roku 2020. Także dla firm zajmujących się sprzedażą młodej sztuki był to rok udany, a ich aukcje były zawsze ciekawe i emocjonujące.

Liczba aukcji w Polsce w latach 2000-2020

Liczba aukcji stale rośnie. W 2020 roku intensywność handlu była tak duża, że odbyło się aż 467 aukcji. Aby zmieścić tak dużą liczbę aukcji w jednym sezonie, zdarzały się przypadki 4 a nawet 6 aukcji organizowanych w ciągu jednego dnia. Dawny podział na konkretne dni tygodnia przypisane aukcjom w różnych domach aukcyjnych przestał już obwiązywać. Aukcje odbywają się zbyt często, aby ich organizatorzy nie wchodzili sobie w drogę. Nadal największą liczbę stanowią aukcje sztuki młodej oraz aktualnej.

TOP 10 aukcji sztuki w Polsce w 2020 roku

TOP 20 najdrożej sprzedanych dzieł sztuki w 2020 roku

10 najdrożej sprzedanych dzieł sztuki w 2020 roku

Wojciech FANGOR (1922 Warszawa - 2015 Warszawa)
"M 22", 1969
olej/płótno, 203,2 x 203,2 cm
DESA UNICUM
Sztuka Współczesna. Op-Art i Abstrakcja Geometryczna
03.12.2020
Sprzedane: 6 200 000 zł (7 316 000 zł z opłatą aukcyjną)

Jan MATEJKO (1838 Kraków - 1893 Kraków)
Portret prof. dra Karola Gilewskiego, 1872 (Portret Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego Gilewskiego)
olej, płótno, 130 x 92 cm
sygn. monogramem l.śr.: rp. 18 JM 72 na odwrocie nalepka Stowarzyszenia Artystycznego w Wiedniu
POLSWISS ART
Aukcja Dzieł Sztuki
02.06.2020
Sprzedane: 5 900 000 zł (6 962 000 zł z opłatą aukcyjną)

Tadeusz MAKOWSKI (1882 Oświęcim -1932 Paryż)
„Dzieci i zwierzęta (Jardin d’acclimatation)", 1928
olej/płótno, 80 x 100 cm
sygnowany i datowany p.d.: 'Tadé 28 | Makowski'
DESA UNICUM
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie (Sesja I)
10.12.2020
Sprzedane:
3 800 000 zł (4 484 000 zł z opłatą aukcyjną)

Tamara ŁEMPICKA (1898-1980)
"Czytająca I" ("La Liseuse I"), około 1951
olej/płótno (dublowane), 79,5 x 56,2 cm
sygnowany l.d.: 'T. DE ŁEMPICKA'
DESA UNICUM
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie (Sesja I)
10.12.2020
Sprzedane: 3 800 000 zł (4 484 000 zł z opłatą aukcyjną)

Jacek MALCZEWSKI (1854-1929)
ARTYSTA I CHIMERA, 1906
olej, tektura
32,6 x 40,6 cm
sygn. p.d.: 1906 | J Malczewski
AGRA-ART
Aukcja Sztuki Dawnej
22.03.2020
Sprzedane: 3 100 000 zł (3 658 000 zł z opłatą aukcyjną)

Roman OPAŁKA (1931 Abbeville - 2011 Rzym)
"Detal 3546421 - 3562392" z cyklu "1965/1 - ∞", 1965
akryl/płótno, 196 x 135 cm
DESA UNICUM
Sztuka Współczesna. Instalacje - Environment - Nowe Media
03.12.2020
Sprzedane: 3 100 000 zł (3 658 000 zł z opłatą aukcyjną)

Jacek MALCZEWSKI (1854-1929)
Wizja Ezechiela, 1917
olej, tektura, 102 x 72 cm
sygn. l.d.: J Malczewski 1917
POLSWISS ART
Aukcja Dzieł Sztuki
17.03.2020
Sprzedane: 2 600 000 zł (3 068 000 zł z opłatą aukcyjną)

Zygmunt III Waza, 50-dukatów koronnych, 1621 r.
Mennica: Bydgoszcz
złoto, śr. 68,2 mm, 174,9 g; na powierzchni av. szereg drobnych rys, jedna większa i głębsza za popiersiem
DESA UNICUM
Kolekcja Polskich Monet Złotych 1535 - 1925
30.11.2020
Sprzedane: 2 400 000 zł (2 832 000 zł z opłatą aukcyjną)

Igor Mitoraj
"Ikaria", 1996
brąz patynowany, 300 x 100 x 140 cm
wymiary postumentu: 220 x 128 x 128 cm
DESA UNICUM
Rzeźba i Formy Przestrzenne
29.10.2020
Sprzedane:
2 350 000 zł (2 773 000 zł z opłatą aukcyjną)

10.

Wojciech FANGOR (1922 Warszawa - 2015 Warszawa)
M 61, 1970
olej, płótno, 127,5 x 127,5 cm
POLSWISS ART
Aukcja Dzieł Sztuki
13.10.2020
Sprzedane: 2 300 000 zł (2 714 000 zł z opłatą aukcyjną)

Artinfo.pl ogłasza wyniki rynku sztuki za 2020 rok