26 lutego w sali Obrad Rady Miasta Krakowa odbyło się uroczyste podpisanie aktu donacji kolekcji sztuki współczesnej Teresy i Andrzeja Starmachów dla Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK i Muzeum Fotografii w Krakowie. To największy po 1994 r. dar przekazany do zbiorów publicznych (26 października 1994 roku prof. Karolina Lanckorońska przekazała Zamkowi Królewskiemu w Warszawie oraz Zamkowi Królewskiemu na Wawelu swoją kolekcję dzieł sztuki).
– To wyjątkowa chwila, państwo Teresa i Andrzej Starmachowie przekazują krakowskim muzeom olbrzymią kolekcję sztuki. To kolekcja równa tym, które zostały przed laty przekazane przez Feliksa „Mangghę” Jasińskiego czy Karolinę Lanckorońską dla Wawelu. To wielka i rzadka rzecz – podkreślał prezydent Krakowa Jacek Majchrowski, dziękując darczyńcom w imieniu miasta.
– Zwyczaj ofiarowywana cennych kolekcji państwowym i samorządowym instytucjom kultury to jedna z najpiękniejszych kart w historii muzealnictwa. Tak powstawały największe światowe muzea, a ich darczyńcy przechodzili do historii, również w Polsce. Dziś do pięknej listy gestów w historii polskiego muzealnictwa dołączają państwo Teresa i Andrzej Starmachowie. Ten gest donacji wynika z wieloletniej działalności na rzecz polskiej sztuki – podkreślił Andrzej Wyrobiec, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, wręczając Teresie i Andrzejowi Starmachom Złote Medale „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Teresa i Andrzej Starmachowie zaczęli kolekcjonować sztukę w latach 70. XX wieku. Obecnie prowadzą jedną z najważniejszych galerii w Polsce, a w ich zbiorach znajdują się dzieła fundamentalne dla sztuki polskiej II połowy XX w. W 2023 r. zdecydowali się na wyjątkowy gest - część swojej kolekcji postanowili przekazać miastu Kraków. Prace autorstwa 26 artystów i artystek trafią do zbiorów dwóch miejskich instytucji – Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK oraz Muzeum Fotografii w Krakowie.
Już od czwartku, 29 lutego, dar będą mogli podziwiać wszyscy miłośnicy sztuki – „Daj mi wszystko. Wystawa daru Teresy i Andrzeja Starmachów dla muzeów krakowskich” w Galerii „Bunkier Sztuki”.
– Wybraliśmy Kraków i krakowskie muzea: MOCAK i MuFo ponieważ Kraków to jest nasze miasto. […] Właśnie Kraków jest dla nas najważniejszy, chcieliśmy żeby był wyróżniony, dlatego przekazaliśmy naszą kolekcję właśnie temu miastu. Mamy nadzieję, że za naszym przykładem pójdą inni kolekcjonerzy – powiedziała Teresa Starmach.
– Zdajemy sobie sprawę, że takie prace powinny być w muzeach. Tego typu prace są dziś nie do zdobycia, a nawet gdyby były, to ich wartość przekracza roczne budżety muzeów na zakupy – powiedział Andrzej Starmach, zapytany o wybór prac, które zostały podarowane krakowskim muzeom i zaprosił do oglądania podarowanych dzieł na wystawie przygotowanej w Galerii „Bunkier Sztuki”.
Uroczyste podpisanie aktu donacji odbyło się w poniedziałek, 26 lutego, w sali Obrad Rady Miasta Krakowa im. Stanisława Wyspiańskiego. Oprócz państwa Starmachów, w uroczystości wzięli udział prezydent Krakowa Jacek Majchrowski oraz dyrektorzy obu obdarowanych instytucji – Maria Anna Potocka z MOCAK-u oraz Marek Świca z MuFo.
Artyści, których dzieła zostały przekazane MOCAK-owi:
Magdalena Abakanowicz, Mirosław Bałka, Marek Chlanda, Marta Deskur, Stanisław Dróżdż, Władysław Hasior, Julian Jończyk, Tadeusz Kantor, Edward Krasiński, Piotr Lutyński, Marzena Nowak, Jerzy Nowosielski, Jadwiga Sawicka, Mikołaj Smoczyński, Grzegorz Sztwiertnia
.
Artyści, których dzieła zostały przekazane MuFo:
Tomasz Ciecierski, Marta Deskur, Piotr Jaros, Andrzej Lachowicz, Przemysław Pokrycki, Robert Rumas, Jadwiga Sawicka, Jacek Maria Stokłosa, Jan Tarasin, Andrzej Wełmiński, Krzysztof Zieliński.
Teresa i Andrzej Starmachowie
Dyrektor MuFo Marek Świca
Andrzej Wyrobiec, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego
Fot. Dorota Marta, MuFo