Giuseppe Arcimboldo był włoskim malarzem, najbardziej znanym z wyjątkowych portretów stworzonych z różnych owoców, warzyw, kwiatów, a także innych przedmiotów codziennego użytku. Jego prace są znane z niezwykłego połączenia realizmu i wyobraźni, tworząc efekty wizualne, które zaskakują i intrygują widzów.

Arcimboldo pracował głównie w stylu manierystycznym, który cechował się wysublimowanym pięknem, skomplikowanymi formami i fantazyjnymi przedstawieniami. Jego najbardziej znane dzieła przedstawiają portrety ludzkie skonstruowane z naturalnych elementów, takich jak owoce, warzywa, ryby i kwiaty. Dzięki temu uzyskiwał niezwykłe efekty wizualne, które angażowały widza na wielu poziomach. Arcimboldo stworzył serię portretów, w których postacie były skomponowane z różnych elementów natury. Na przykład, jego dzieło *"Lato"* (Summer) przedstawia mężczyznę, którego głowa zbudowana jest z owoców, takich jak winogrona, arbuzy i inne letnie plony. Podobnie, w "Zimie"* (Winter) przedstawia postać utworzoną z takich elementów jak orzechy i suszone owoce czy prezentowana „Jesień” pełna dojrzałych owoców, grzybów, plonów lasów.

Giuseppe Arcimboldo pozostawił trwały ślad w historii sztuki, a jego prace zyskały nową popularność w XX wieku, zwłaszcza w kontekście surrealizmu i pop-artu. Jego unikalny styl i wyobraźnia wciąż inspirują współczesnych artystów, a jego obrazy są cenione w muzeach na całym świecie. Jego twórczość pokazuje, jak sztuka może łączyć różne dyscypliny i inspirować do refleksji nad naturą rzeczywistości.

Obraz „Bar w Folies-Bergère” (oryg. Un Bar aux Folies-Bergère) Édouarda Maneta to jedno z jego najbardziej znanych dzieł, namalowane w 1882 roku, niedługo przed śmiercią artysty. To arcydzieło impresjonizmu przedstawia scenę z wnętrza słynnego paryskiego kabaretu Folies-Bergère, miejsca, które było sercem rozrywki i życia nocnego Belle Époque.Na pierwszym planie widzimy barmankę stojącą za ladą baru. Jest to postać centralna, ubrana w elegancki, ciemny strój, a jej twarz wyraża pewną melancholię lub obojętność. W tle, na lustrze za nią, odbija się gwarna sala kabaretu z tłumem ludzi, świateł i rozrywki. Na ladzie przed nią znajdują się różne przedmioty – kieliszki, butelki alkoholu oraz miska z owocami, które tworzą martwą naturę.

Jednym z najbardziej intrygujących elementów obrazu jest odbicie barmanki w lustrze za jej plecami, które nie do końca zgadza się z tym, co widzimy na pierwszym planie. Odbicie pokazuje ją rozmawiającą z klientem, co wywołuje efekt niejednoznaczności przestrzeni i perspektywy, sugerując różne poziomy rzeczywistości.Gra z odbiciem w lustrze jest jednym z najbardziej fascynujących aspektów obrazu. Manet używa lustra, by zakwestionować przestrzenną logikę i naszą percepcję rzeczywistości. To może sugerować, że to, co widzimy na pierwszy rzut oka, nie zawsze jest prawdą – widać to w różnicach między tym, co ukazuje się w odbiciu, a tym, co widzimy bezpośrednio.

Manet zastosował w tym obrazie charakterystyczne dla impresjonizmu techniki, zwracając uwagę na grę światła i cieni oraz subtelne różnice w tonacji barw. Zrezygnował z dokładnego oddania detali na rzecz ogólnego wrażenia, co jest typowe dla impresjonistycznej estetyki. Użycie lustra pozwoliło mu również eksperymentować z perspektywą i światłem, nadając obrazowi głębi i dodatkowych warstw znaczeniowych.

Obraz „Bar w Folies-Bergère” to jedno z najbardziej znaczących dzieł Maneta, które podsumowuje jego twórczość. Wprowadza on nowoczesne tematy, takie jak samotność w tłumie i krytyka społeczeństwa konsumpcyjnego, a jednocześnie pokazuje techniczne mistrzostwo artysty w zakresie perspektywy i kompozycji. Dziś uznawany jest za jedno z arcydzieł malarstwa impresjonistycznego i często analizowany pod kątem symboliki, techniki i przedstawienia nowoczesnego życia miejskiego.

Obraz znajduje się obecnie w kolekcji Courtauld Gallery w Londynie.

Andy Warhol, znany przede wszystkim jako ikona pop-artu, miał również duże zamiłowanie do kotów, które często stawały się tematem jego prac. W latach 50. XX wieku, Warhol stworzył serię ilustracji kotów, które później zostały wydane w formie książki. Prace te są mniej znane niż jego słynne obrazy puszek zupy Campbell's czy portrety celebrytów, ale mają swoje unikalne miejsce w jego dorobku artystycznym.



Najbardziej znana seria rysunków kotów Warhola nosi tytuł "25 Cats Name[d] Sam and One Blue Pussy". Tytuł ten jest nieco mylący, ponieważ w rzeczywistości w książce znajduje się tylko 16 kotów, a każdy z nich nazywa się Sam, z wyjątkiem jednego niebieskiego kota. Książka ta została wydana w 1954 roku przy współpracy z matką artysty, Julią Warholą, która napisała ręcznie podpisy pod ilustracjami.

Rysunki kotów Warhola są przykładem jego wszechstronności jako artysty. Choć nie są tak szeroko rozpoznawalne jak jego późniejsze dzieła, mają swoje miejsce w historii sztuki jako przykład jego wczesnej twórczości i jego osobistej fascynacji kotami. Współcześnie, te rysunki są cenione przez kolekcjonerów i miłośników sztuki, a także stanowią ważny element w zrozumieniu rozwoju twórczego Warhola.

Damien Hirst to jeden z najbardziej kontrowersyjnych i jednocześnie cenionych artystów współczesnych, którego prace wzbudzają ogromne zainteresowanie na całym świecie. Jego twórczość, która balansuje na granicy sztuki i prowokacji, zyskała uznanie zarówno wśród kolekcjonerów, krytyków, jak i szerokiej publiczności.Hirst słynie z prac, które wywołują silne reakcje emocjonalne. Jego najsłynniejsze dzieło, The Physical Impossibility of Death in the Mind of Someone Living (rekin zatopiony w formalinie), wzbudziło ogromne kontrowersje, ale jednocześnie stało się ikoną współczesnej sztuki. Inne prace, jak serie zwierząt w formalinie czy obrazów z motylami, również budziły debatę na temat granic sztuki.Choć jego twórczość bywa krytykowana za komercyjność, Hirst otrzymał wiele nagród i wyróżnień, w tym prestiżową Turner Prize w 1995 roku. Jest uważany za jedną z kluczowych postaci brytyjskiej sztuki współczesnej i przedstawiciela ruchu Young British Artists (YBAs).Prace Hirsta osiągają rekordowe ceny na aukcjach. W 2008 roku w Sotheby's przeprowadził spektakularną aukcję swojej twórczości, sprzedając dzieła za łączną sumę 200 milionów dolarów, co stanowiło przełomowy moment w historii rynku sztuki. Jego diamentowa czaszka, For the Love of God, została sprzedana za 50 milionów funtów, co pokazuje, jak wysoko cenią go kolekcjonerzy. Jednym z jego charakterystycznych cykli są obrazy z serii Spin Paintings, a wśród nich szczególną uwagę przyciągają prace wykorzystujące motyw motyla, takie jak Butterfly Spin.



Butterfly Spin jest częścią serii Spin Paintings, którą Hirst rozpoczął w 1995 roku. Spin Paintings to obrazy powstające poprzez naniesienie farby na wirujące płótno. Artysta stosuje różne kolory, które rozchodzą się promieniście na płótnie, tworząc dynamiczne, abstrakcyjne kompozycje o intensywnych, jaskrawych barwach. W przypadku Butterfly Spin Hirst dodatkowo używa prawdziwych, martwych nocnych motyli, które wkleja na płótno, często w centralnym punkcie wiru. Motyle pojawiające się w tej serii stanowią kontrast do żywiołowego i pełnego energii procesu tworzenia obrazu – te owady wydają się nieruchome, zamrożone w dynamicznej spirali barw.

Technika Spin Paintings zakłada pewien stopień przypadku – farba rozlewa się na płótnie w nieprzewidywalny sposób. Jednakże włączenie motyli do tej chaotycznej, przypadkowej kompozycji jest świadomym, kontrolowanym zabiegiem artysty. To zestawienie kontrastów – między przypadkiem a kontrolą, ruchem a bezruchem – tworzy dodatkowy wymiar refleksji nad sztuką i życiem. Spin Paintings Hirsta są tworzone przy pomocy specjalnie skonstruowanej maszyny, która obraca płótno, podczas gdy artysta nakłada na nie farby. W ten sposób powstają abstrakcyjne, promieniste wzory, które przywodzą na myśl dynamikę i ruch.

Życie towarzyskie i artystyczne Krakowa przełomu wieków XIX i XX rozwijało się intensywnie, koncentrując się zarówno w salonach, jak i przy stolikach modnych kawiarni. Kazimierz Sichulski, obok Karola Frycza, Stanisława Kuczborskiego, Stanisława Rzeckiego oraz Wojciecha Wojtkiewicza, wszedł do grona krakowskich prześmiewców, którzy przy kawiarnianym stoliku Cukierni Lwowskiej Jana Apolinarego Michalika wpadli na pomysł opracowania litograficznej teki karykatur aktorek i aktorów w rolach granych ówcześnie sztuk – „Wesela”, „Erosa i Psyche”, „Dzieci Waniuszyna”, „Sióstr bliźnich”, „Wesela Figara”, „Kościuszki pod Racławicami”, „Anastazji”, „Kupca weneckiego”, „Półdziewic” i „Ślubów panieńskich”. I tak pod kierunkiem Rzeckiego narodziła się w 1904 roku sławna „Teka Melpomeny”, odbita bezpłatnie przez Zenona Pruszyńskiego w jego Zakładach Litografii Artystycznej, przyjaciela artystów, wiernego ich sprzymierzeńca w zabawie. . W skład „Teki” weszło 38 autolitografii opracowanych przez wybitnych artystów okresu Młodej Polski. W krzywym zwierciadle karykatury i żartu, w biegłym rysunku i w płasko rozlanych plamach barwnych i czerni, czasem na rozgwieżdżonym prószeniem farb tle – obserwujemy głowy i postacie aktorek, aktorów oraz sceny zbiorowe, łącznie z zaklętym tańcem przez Chochoła. Wśród popularnych i ulubionych aktorów znajdziemy tu: Jadwigę Mrozowską, Helenę Sulimę, Stanisławę Wysocką, Jerzego i Bolesława Leszczyńskich, Mariana Jednowskiego, Michała Przybyłowicza, Aleksandra Zelwerowicza. „Teka Melpomeny” bawiła, trochę gorszyła, ale cieszyła się dużą popularnością, a jej sława przetrwała do dzisiaj. Litografie z tej teki eksponowano w 1905 roku w Salonie Krywulta w Warszawie; wiele z nich utkwiło w tekach kolekcjonerów, inne zdobiły ściany salonów i pokoi miłośników grafiki, secesji, teatru, a także dobrej zabawy. Były też ozdobą ścian Cukierni Lwowskiej, w której narodził się pomysł teki i gdzie w 1905 doku powstał artystyczny kabaret Zielony Balonik, a cukiernie zaczęto nazywać Jamą Michalikową”, która działa do dnia dzisiejszego.

Aureliusz Pruszyński (1847 Kasinka Mała pow. Limanowa - 1904 Kraków) krakowski litograf, właściciel cenionego Zakładu Litografii Artystycznej Aureliusza Pruszyńskiego w Krakowie założonego w 1873 roku na ul. Pijarskiej 17, od ca 1902 właścicielem zakładu był jego syn Zenon Pruszyński (zob. SAP t. 8 ss. 92-93). W zakładzie A. Pruszyńskiego od końca XIX w. czołowi krakowscy artyści odbijali swoje prace graficzne w technice litografii (w tym plakaty) m.in. słynną "Tekę Melpomeny".

Autolitografia – litografia narysowana przez autora – artystę bezpośrednio na kamieniu litograficznym.

Lit.:M. Grońska, Grafika w książce, tece i albumie, Wrocław 1994, poz. 7.; Katalog zbiorów Gabinetu Grafiki”, t.1: „Grafika polska w latach 1901-1939”, Wrocław 1983, kat. 691, s. 208.

Życie towarzyskie i artystyczne Krakowa przełomu wieków XIX i XX rozwijało się intensywnie, koncentrując się zarówno w salonach, jak i przy stolikach modnych kawiarni. Kazimierz Sichulski, obok Karola Frycza, Stanisława Kuczborskiego, Stanisława Rzeckiego oraz Wojciecha Wojtkiewicza, wszedł do grona krakowskich prześmiewców, którzy przy kawiarnianym stoliku Cukierni Lwowskiej Jana Apolinarego Michalika wpadli na pomysł opracowania litograficznej teki karykatur aktorek i aktorów w rolach granych ówcześnie sztuk – „Wesela”, „Erosa i Psyche”, „Dzieci Waniuszyna”, „Sióstr bliźnich”, „Wesela Figara”, „Kościuszki pod Racławicami”, „Anastazji”, „Kupca weneckiego”, „Półdziewic” i „Ślubów panieńskich”. I tak pod kierunkiem Rzeckiego narodziła się w 1904 roku sławna „Teka Melpomeny”, odbita bezpłatnie przez Zenona Pruszyńskiego w jego Zakładach Litografii Artystycznej, przyjaciela artystów, wiernego ich sprzymierzeńca w zabawie. . W skład „Teki” weszło 38 autolitografii opracowanych przez wybitnych artystów okresu Młodej Polski. W krzywym zwierciadle karykatury i żartu, w biegłym rysunku i w płasko rozlanych plamach barwnych i czerni, czasem na rozgwieżdżonym prószeniem farb tle – obserwujemy głowy i postacie aktorek, aktorów oraz sceny zbiorowe, łącznie z zaklętym tańcem przez Chochoła. Wśród popularnych i ulubionych aktorów znajdziemy tu: Jadwigę Mrozowską, Helenę Sulimę, Stanisławę Wysocką, Jerzego i Bolesława Leszczyńskich, Mariana Jednowskiego, Michała Przybyłowicza, Aleksandra Zelwerowicza. „Teka Melpomeny” bawiła, trochę gorszyła, ale cieszyła się dużą popularnością, a jej sława przetrwała do dzisiaj. Litografie z tej teki eksponowano w 1905 roku w Salonie Krywulta w Warszawie; wiele z nich utkwiło w tekach kolekcjonerów, inne zdobiły ściany salonów i pokoi miłośników grafiki, secesji, teatru, a także dobrej zabawy. Były też ozdobą ścian Cukierni Lwowskiej, w której narodził się pomysł teki i gdzie w 1905 doku powstał artystyczny kabaret Zielony Balonik, a cukiernie zaczęto nazywać Jamą Michalikową”, która działa do dnia dzisiejszego.

Aureliusz Pruszyński (1847 Kasinka Mała pow. Limanowa - 1904 Kraków) krakowski litograf, właściciel cenionego Zakładu Litografii Artystycznej Aureliusza Pruszyńskiego w Krakowie założonego w 1873 roku na ul. Pijarskiej 17, od ca 1902 właścicielem zakładu był jego syn Zenon Pruszyński (zob. SAP t. 8 ss. 92-93). W zakładzie A. Pruszyńskiego od końca XIX w. czołowi krakowscy artyści odbijali swoje prace graficzne w technice litografii (w tym plakaty) m.in. słynną "Tekę Melpomeny".

Autolitografia – litografia narysowana przez autora – artystę bezpośrednio na kamieniu litograficznym.

Lit.:M. Grońska, Grafika w książce, tece i albumie, Wrocław 1994, poz. 7.; Katalog zbiorów Gabinetu Grafiki”, t.1: „Grafika polska w latach 1901-1939”, Wrocław 1983, kat. 691, s. 208.

Życie towarzyskie i artystyczne Krakowa przełomu wieków XIX i XX rozwijało się intensywnie, koncentrując się zarówno w salonach, jak i przy stolikach modnych kawiarni. Kazimierz Sichulski, obok Karola Frycza, Stanisława Kuczborskiego, Stanisława Rzeckiego oraz Wojciecha Wojtkiewicza, wszedł do grona krakowskich prześmiewców, którzy przy kawiarnianym stoliku Cukierni Lwowskiej Jana Apolinarego Michalika wpadli na pomysł opracowania litograficznej teki karykatur aktorek i aktorów w rolach granych ówcześnie sztuk – „Wesela”, „Erosa i Psyche”, „Dzieci Waniuszyna”, „Sióstr bliźnich”, „Wesela Figara”, „Kościuszki pod Racławicami”, „Anastazji”, „Kupca weneckiego”, „Półdziewic” i „Ślubów panieńskich”. I tak pod kierunkiem Rzeckiego narodziła się w 1904 roku sławna „Teka Melpomeny”, odbita bezpłatnie przez Zenona Pruszyńskiego w jego Zakładach Litografii Artystycznej, przyjaciela artystów, wiernego ich sprzymierzeńca w zabawie. . W skład „Teki” weszło 38 autolitografii opracowanych przez wybitnych artystów okresu Młodej Polski. W krzywym zwierciadle karykatury i żartu, w biegłym rysunku i w płasko rozlanych plamach barwnych i czerni, czasem na rozgwieżdżonym prószeniem farb tle – obserwujemy głowy i postacie aktorek, aktorów oraz sceny zbiorowe, łącznie z zaklętym tańcem przez Chochoła. Wśród popularnych i ulubionych aktorów znajdziemy tu: Jadwigę Mrozowską, Helenę Sulimę, Stanisławę Wysocką, Jerzego i Bolesława Leszczyńskich, Mariana Jednowskiego, Michała Przybyłowicza, Aleksandra Zelwerowicza. „Teka Melpomeny” bawiła, trochę gorszyła, ale cieszyła się dużą popularnością, a jej sława przetrwała do dzisiaj. Litografie z tej teki eksponowano w 1905 roku w Salonie Krywulta w Warszawie; wiele z nich utkwiło w tekach kolekcjonerów, inne zdobiły ściany salonów i pokoi miłośników grafiki, secesji, teatru, a także dobrej zabawy. Były też ozdobą ścian Cukierni Lwowskiej, w której narodził się pomysł teki i gdzie w 1905 doku powstał artystyczny kabaret Zielony Balonik, a cukiernie zaczęto nazywać Jamą Michalikową”, która działa do dnia dzisiejszego.

Aureliusz Pruszyński (1847 Kasinka Mała pow. Limanowa - 1904 Kraków) krakowski litograf, właściciel cenionego Zakładu Litografii Artystycznej Aureliusza Pruszyńskiego w Krakowie założonego w 1873 roku na ul. Pijarskiej 17, od ca 1902 właścicielem zakładu był jego syn Zenon Pruszyński (zob. SAP t. 8 ss. 92-93). W zakładzie A. Pruszyńskiego od końca XIX w. czołowi krakowscy artyści odbijali swoje prace graficzne w technice litografii (w tym plakaty) m.in. słynną "Tekę Melpomeny".

Autolitografia – litografia narysowana przez autora – artystę bezpośrednio na kamieniu litograficznym.

Lit.:M. Grońska, Grafika w książce, tece i albumie, Wrocław 1994, poz. 7.; Katalog zbiorów Gabinetu Grafiki”, t.1: „Grafika polska w latach 1901-1939”, Wrocław 1983, kat. 691, s. 208.

Życie towarzyskie i artystyczne Krakowa przełomu wieków XIX i XX rozwijało się intensywnie, koncentrując się zarówno w salonach, jak i przy stolikach modnych kawiarni. Kazimierz Sichulski, obok Karola Frycza, Stanisława Kuczborskiego, Stanisława Rzeckiego oraz Wojciecha Wojtkiewicza, wszedł do grona krakowskich prześmiewców, którzy przy kawiarnianym stoliku Cukierni Lwowskiej Jana Apolinarego Michalika wpadli na pomysł opracowania litograficznej teki karykatur aktorek i aktorów w rolach granych ówcześnie sztuk – „Wesela”, „Erosa i Psyche”, „Dzieci Waniuszyna”, „Sióstr bliźnich”, „Wesela Figara”, „Kościuszki pod Racławicami”, „Anastazji”, „Kupca weneckiego”, „Półdziewic” i „Ślubów panieńskich”. I tak pod kierunkiem Rzeckiego narodziła się w 1904 roku sławna „Teka Melpomeny”, odbita bezpłatnie przez Zenona Pruszyńskiego w jego Zakładach Litografii Artystycznej, przyjaciela artystów, wiernego ich sprzymierzeńca w zabawie. . W skład „Teki” weszło 38 autolitografii opracowanych przez wybitnych artystów okresu Młodej Polski. W krzywym zwierciadle karykatury i żartu, w biegłym rysunku i w płasko rozlanych plamach barwnych i czerni, czasem na rozgwieżdżonym prószeniem farb tle – obserwujemy głowy i postacie aktorek, aktorów oraz sceny zbiorowe, łącznie z zaklętym tańcem przez Chochoła. Wśród popularnych i ulubionych aktorów znajdziemy tu: Jadwigę Mrozowską, Helenę Sulimę, Stanisławę Wysocką, Jerzego i Bolesława Leszczyńskich, Mariana Jednowskiego, Michała Przybyłowicza, Aleksandra Zelwerowicza. „Teka Melpomeny” bawiła, trochę gorszyła, ale cieszyła się dużą popularnością, a jej sława przetrwała do dzisiaj. Litografie z tej teki eksponowano w 1905 roku w Salonie Krywulta w Warszawie; wiele z nich utkwiło w tekach kolekcjonerów, inne zdobiły ściany salonów i pokoi miłośników grafiki, secesji, teatru, a także dobrej zabawy. Były też ozdobą ścian Cukierni Lwowskiej, w której narodził się pomysł teki i gdzie w 1905 doku powstał artystyczny kabaret Zielony Balonik, a cukiernie zaczęto nazywać Jamą Michalikową”, która działa do dnia dzisiejszego.

Aureliusz Pruszyński (1847 Kasinka Mała pow. Limanowa - 1904 Kraków) krakowski litograf, właściciel cenionego Zakładu Litografii Artystycznej Aureliusza Pruszyńskiego w Krakowie założonego w 1873 roku na ul. Pijarskiej 17, od ca 1902 właścicielem zakładu był jego syn Zenon Pruszyński (zob. SAP t. 8 ss. 92-93). W zakładzie A. Pruszyńskiego od końca XIX w. czołowi krakowscy artyści odbijali swoje prace graficzne w technice litografii (w tym plakaty) m.in. słynną "Tekę Melpomeny".

Autolitografia – litografia narysowana przez autora – artystę bezpośrednio na kamieniu litograficznym.

Lit.:M. Grońska, Grafika w książce, tece i albumie, Wrocław 1994, poz. 7.; Katalog zbiorów Gabinetu Grafiki”, t.1: „Grafika polska w latach 1901-1939”, Wrocław 1983, kat. 691, s. 208.

Życie towarzyskie i artystyczne Krakowa przełomu wieków XIX i XX rozwijało się intensywnie, koncentrując się zarówno w salonach, jak i przy stolikach modnych kawiarni. Kazimierz Sichulski, obok Karola Frycza, Stanisława Kuczborskiego, Stanisława Rzeckiego oraz Wojciecha Wojtkiewicza, wszedł do grona krakowskich prześmiewców, którzy przy kawiarnianym stoliku Cukierni Lwowskiej Jana Apolinarego Michalika wpadli na pomysł opracowania litograficznej teki karykatur aktorek i aktorów w rolach granych ówcześnie sztuk – „Wesela”, „Erosa i Psyche”, „Dzieci Waniuszyna”, „Sióstr bliźnich”, „Wesela Figara”, „Kościuszki pod Racławicami”, „Anastazji”, „Kupca weneckiego”, „Półdziewic” i „Ślubów panieńskich”. I tak pod kierunkiem Rzeckiego narodziła się w 1904 roku sławna „Teka Melpomeny”, odbita bezpłatnie przez Zenona Pruszyńskiego w jego Zakładach Litografii Artystycznej, przyjaciela artystów, wiernego ich sprzymierzeńca w zabawie. . W skład „Teki” weszło 38 autolitografii opracowanych przez wybitnych artystów okresu Młodej Polski. W krzywym zwierciadle karykatury i żartu, w biegłym rysunku i w płasko rozlanych plamach barwnych i czerni, czasem na rozgwieżdżonym prószeniem farb tle – obserwujemy głowy i postacie aktorek, aktorów oraz sceny zbiorowe, łącznie z zaklętym tańcem przez Chochoła. Wśród popularnych i ulubionych aktorów znajdziemy tu: Jadwigę Mrozowską, Helenę Sulimę, Stanisławę Wysocką, Jerzego i Bolesława Leszczyńskich, Mariana Jednowskiego, Michała Przybyłowicza, Aleksandra Zelwerowicza. „Teka Melpomeny” bawiła, trochę gorszyła, ale cieszyła się dużą popularnością, a jej sława przetrwała do dzisiaj. Litografie z tej teki eksponowano w 1905 roku w Salonie Krywulta w Warszawie; wiele z nich utkwiło w tekach kolekcjonerów, inne zdobiły ściany salonów i pokoi miłośników grafiki, secesji, teatru, a także dobrej zabawy. Były też ozdobą ścian Cukierni Lwowskiej, w której narodził się pomysł teki i gdzie w 1905 doku powstał artystyczny kabaret Zielony Balonik, a cukiernie zaczęto nazywać Jamą Michalikową”, która działa do dnia dzisiejszego.

Aureliusz Pruszyński (1847 Kasinka Mała pow. Limanowa - 1904 Kraków) krakowski litograf, właściciel cenionego Zakładu Litografii Artystycznej Aureliusza Pruszyńskiego w Krakowie założonego w 1873 roku na ul. Pijarskiej 17, od ca 1902 właścicielem zakładu był jego syn Zenon Pruszyński (zob. SAP t. 8 ss. 92-93). W zakładzie A. Pruszyńskiego od końca XIX w. czołowi krakowscy artyści odbijali swoje prace graficzne w technice litografii (w tym plakaty) m.in. słynną "Tekę Melpomeny".

Autolitografia – litografia narysowana przez autora – artystę bezpośrednio na kamieniu litograficznym.

Lit.:M. Grońska, Grafika w książce, tece i albumie, Wrocław 1994, poz. 7.; Katalog zbiorów Gabinetu Grafiki”, t.1: „Grafika polska w latach 1901-1939”, Wrocław 1983, kat. 691, s. 208.

Życie towarzyskie i artystyczne Krakowa przełomu wieków XIX i XX rozwijało się intensywnie, koncentrując się zarówno w salonach, jak i przy stolikach modnych kawiarni. Kazimierz Sichulski, obok Karola Frycza, Stanisława Kuczborskiego, Stanisława Rzeckiego oraz Wojciecha Wojtkiewicza, wszedł do grona krakowskich prześmiewców, którzy przy kawiarnianym stoliku Cukierni Lwowskiej Jana Apolinarego Michalika wpadli na pomysł opracowania litograficznej teki karykatur aktorek i aktorów w rolach granych ówcześnie sztuk – „Wesela”, „Erosa i Psyche”, „Dzieci Waniuszyna”, „Sióstr bliźnich”, „Wesela Figara”, „Kościuszki pod Racławicami”, „Anastazji”, „Kupca weneckiego”, „Półdziewic” i „Ślubów panieńskich”. I tak pod kierunkiem Rzeckiego narodziła się w 1904 roku sławna „Teka Melpomeny”, odbita bezpłatnie przez Zenona Pruszyńskiego w jego Zakładach Litografii Artystycznej, przyjaciela artystów, wiernego ich sprzymierzeńca w zabawie. . W skład „Teki” weszło 38 autolitografii opracowanych przez wybitnych artystów okresu Młodej Polski. W krzywym zwierciadle karykatury i żartu, w biegłym rysunku i w płasko rozlanych plamach barwnych i czerni, czasem na rozgwieżdżonym prószeniem farb tle – obserwujemy głowy i postacie aktorek, aktorów oraz sceny zbiorowe, łącznie z zaklętym tańcem przez Chochoła. Wśród popularnych i ulubionych aktorów znajdziemy tu: Jadwigę Mrozowską, Helenę Sulimę, Stanisławę Wysocką, Jerzego i Bolesława Leszczyńskich, Mariana Jednowskiego, Michała Przybyłowicza, Aleksandra Zelwerowicza. „Teka Melpomeny” bawiła, trochę gorszyła, ale cieszyła się dużą popularnością, a jej sława przetrwała do dzisiaj. Litografie z tej teki eksponowano w 1905 roku w Salonie Krywulta w Warszawie; wiele z nich utkwiło w tekach kolekcjonerów, inne zdobiły ściany salonów i pokoi miłośników grafiki, secesji, teatru, a także dobrej zabawy. Były też ozdobą ścian Cukierni Lwowskiej, w której narodził się pomysł teki i gdzie w 1905 doku powstał artystyczny kabaret Zielony Balonik, a cukiernie zaczęto nazywać Jamą Michalikową”, która działa do dnia dzisiejszego.

Aureliusz Pruszyński (1847 Kasinka Mała pow. Limanowa - 1904 Kraków) krakowski litograf, właściciel cenionego Zakładu Litografii Artystycznej Aureliusza Pruszyńskiego w Krakowie założonego w 1873 roku na ul. Pijarskiej 17, od ca 1902 właścicielem zakładu był jego syn Zenon Pruszyński (zob. SAP t. 8 ss. 92-93). W zakładzie A. Pruszyńskiego od końca XIX w. czołowi krakowscy artyści odbijali swoje prace graficzne w technice litografii (w tym plakaty) m.in. słynną "Tekę Melpomeny".

Autolitografia – litografia narysowana przez autora – artystę bezpośrednio na kamieniu litograficznym.

Lit.:M. Grońska, Grafika w książce, tece i albumie, Wrocław 1994, poz. 7.; Katalog zbiorów Gabinetu Grafiki”, t.1: „Grafika polska w latach 1901-1939”, Wrocław 1983, kat. 691, s. 208.

Życie towarzyskie i artystyczne Krakowa przełomu wieków XIX i XX rozwijało się intensywnie, koncentrując się zarówno w salonach, jak i przy stolikach modnych kawiarni. Kazimierz Sichulski, obok Karola Frycza, Stanisława Kuczborskiego, Stanisława Rzeckiego oraz Wojciecha Wojtkiewicza, wszedł do grona krakowskich prześmiewców, którzy przy kawiarnianym stoliku Cukierni Lwowskiej Jana Apolinarego Michalika wpadli na pomysł opracowania litograficznej teki karykatur aktorek i aktorów w rolach granych ówcześnie sztuk – „Wesela”, „Erosa i Psyche”, „Dzieci Waniuszyna”, „Sióstr bliźnich”, „Wesela Figara”, „Kościuszki pod Racławicami”, „Anastazji”, „Kupca weneckiego”, „Półdziewic” i „Ślubów panieńskich”. I tak pod kierunkiem Rzeckiego narodziła się w 1904 roku sławna „Teka Melpomeny”, odbita bezpłatnie przez Zenona Pruszyńskiego w jego Zakładach Litografii Artystycznej, przyjaciela artystów, wiernego ich sprzymierzeńca w zabawie. . W skład „Teki” weszło 38 autolitografii opracowanych przez wybitnych artystów okresu Młodej Polski. W krzywym zwierciadle karykatury i żartu, w biegłym rysunku i w płasko rozlanych plamach barwnych i czerni, czasem na rozgwieżdżonym prószeniem farb tle – obserwujemy głowy i postacie aktorek, aktorów oraz sceny zbiorowe, łącznie z zaklętym tańcem przez Chochoła. Wśród popularnych i ulubionych aktorów znajdziemy tu: Jadwigę Mrozowską, Helenę Sulimę, Stanisławę Wysocką, Jerzego i Bolesława Leszczyńskich, Mariana Jednowskiego, Michała Przybyłowicza, Aleksandra Zelwerowicza. „Teka Melpomeny” bawiła, trochę gorszyła, ale cieszyła się dużą popularnością, a jej sława przetrwała do dzisiaj. Litografie z tej teki eksponowano w 1905 roku w Salonie Krywulta w Warszawie; wiele z nich utkwiło w tekach kolekcjonerów, inne zdobiły ściany salonów i pokoi miłośników grafiki, secesji, teatru, a także dobrej zabawy. Były też ozdobą ścian Cukierni Lwowskiej, w której narodził się pomysł teki i gdzie w 1905 doku powstał artystyczny kabaret Zielony Balonik, a cukiernie zaczęto nazywać Jamą Michalikową”, która działa do dnia dzisiejszego.

Aureliusz Pruszyński (1847 Kasinka Mała pow. Limanowa - 1904 Kraków) krakowski litograf, właściciel cenionego Zakładu Litografii Artystycznej Aureliusza Pruszyńskiego w Krakowie założonego w 1873 roku na ul. Pijarskiej 17, od ca 1902 właścicielem zakładu był jego syn Zenon Pruszyński (zob. SAP t. 8 ss. 92-93). W zakładzie A. Pruszyńskiego od końca XIX w. czołowi krakowscy artyści odbijali swoje prace graficzne w technice litografii (w tym plakaty) m.in. słynną "Tekę Melpomeny".

Autolitografia – litografia narysowana przez autora – artystę bezpośrednio na kamieniu litograficznym.

Literatura:

Barbara Domańska, Anna Zieńczak, Witold Wojtkiewicz 1879-1909. Katalog wystawy, tom 2, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków 1989, poz. 184

Jerzy Ficowski, Witold Wojkiewicz, Łowicz 1996, s. 44-45

Maria Grońska, Grafika w książce, tece i albumie, Wrocław 1994, poz. 7, s. 190, s. 30 (il.)

Irena Jakimowicz, Pięć wieków grafiki w Polsce, Warszawa 1997, poz. 635

Zofia Kucielska, Zofia Tobiaszowa, Grafika polska około roku 1900, Kraków, 1968, poz. 212

Irena Rylska, Grafika polska w latach 1901-1939, Wrocław 1983, poz. 709

Limitowana edycja zamknięta na jedynie 100 egzemplarzach wydane nakładem Chelsea Green Edition, certyfikowana przez Museum Masters International NYC the Lempicka Estate New York.Certyfikat podpisany własnoręcznie przez Victoria de Lempicka, wnuczka Tamary Łempickiej. Praca o tytule “Young Lady with Gloves (Dziewczyna w Rękawiczkach)”. Numer 62/100.


Spośród wielu kochanków, których Tamara Łempicka miała przez całe swoje długie i szalone życie, przystojny markiz Guido di Giralamo Sommi Picenardi był jednym z jej nielicznych męskich towarzyszy, których uwieczniła na portrecie.

Guido był potomkiem włoskiej szlachty i muzykiem awangardowym. Został przedstawiony jako symbol męskiej mody, a formułując go w kubistycznym stylu „szalonych lat dwudziestych", artystka wprowadziła atrybuty bogactwa, które były charakterystyczne dla bywalców i arystokratów uwiecznionych w jej pracach.

Tamara Łempicka (1898 Warszawa– 1980 Cuernavaca) Polska artystka o światowej renomie, ikona art deco i dwudziestolecia międzywojennego. Wczesną młodość spędziła Warszawie (gdzie się urodziła), w Szwajcarii (gdzie uczęszczała do szkoły z internatem) oraz Petersburgu (gdzie poznała swojego pierwszego męża Tadeusza Łempickiego). W tym okresie poznała Włochy a wraz z nimi renesansowych mistrzów stanowiących niewyczerpane źródło inspiracji. W 1918 roku wprowadziła się do Paryża. W stolicy Francji rozpoczęła studia malarskie i odkryła kubizm który stał się sztandarowym elementem jej twórczości. Wraz wybuchem drugiej wojny światowej przeprowadziła się do Stanów Zjednoczonych by następnie resztę życia spędzić w Meksyku. Tam też została “pochowana”, zgodnie z ostatnią wolą artystki jej prochy rozsypane zostały przy wulkanie Popocatepetl.

„Malowałam królów i prostytutki. Maluje tych, którzy są dla mnie inspirujący i powodują, że czuje wibracje.”

Egon Schiele (ur. 12 czerwca 1890 w Tulln an der Donau, zm. 31 października 1918 w Wiedniu) – austriacki malarz i grafik. Wykształcił indywidualny styl, inspirowany secesją. Autor ekspresyjnych aktów, autoportretów i portretów, oraz pejzaży. Był oskarżany o szerzenie pornografii.W dorobku artysty znajdują się portrety, autoportrety, pejzaże, akty. W swojej twórczości wykształcił indywidualny styl, inspirowany secesją charakteryzujący się skręconymi, zdeformowanymi kształtami ciał i wyrazistymi, kanciastymi liniami.W studiach nad ludzkim ciałem ukazywał najbardziej intymne szczegóły. Na potrzeby aktów stworzył własną technikę mieszaną, polegającą na użyciu w ramach jednej pracy na papierze akwareli, ołówków, węgla, dodatkowo stosując także gwasz.

Mark Rothko, właśc. Marcus Rothkowitz amerykański malarz, przedstawiciel color field painting. Twórczość Rothko do dziś jest symbolem sztuki, która mówi o wolności i konsekwencjach, przekraczając wszelkie ramy estetyczne i gatunkowe. Jego obrazy koncentrowały się na prostych emocjach – płótna najczęściej wypełniały nieliczne intensywne barwy, z niewielką liczbą szczegółów. Prace Marka Rothki są jednymi z najbardziej rozpoznawalnych na świecie wśród dzieł abstrakcyjnych. I jednocześnie chyba jednymi z najbardziej kontrowersyjnych (obok prac Jacksona Pollocka). Artysta sam wielokrotnie podkreślał, że dąży do tego, aby jego płótna pomagały ludziom w definiowaniu ich własnych uczuć. Chciał dosłownie wciągnąć widza w obraz, pragnął dać mu przeżycie totalne, wywołać silną i jednoznaczną reakcję emocjonalną – ekstazę, radość, rozpacz, zdruzgotanie, rezygnację etc. Rothko wyznawał wiarę w kolory, wiedział, że odpowiednio połączone potrafią aktywować w mózgu obszary odpowiedzialne za przywoływanie wspomnień, marzeń i lęków (dziś tymi zagadnieniami zajmuje się gałąź nauki zwana neuroestetyką).

W swoim obrazie Saffron (1957) używa intensywnych, pulsujących kolorów, by wywołać głęboką reakcję emocjonalną u widza. Głównym kolorem w Saffron jest nasycony, ciepły odcień żółci, wpadający w pomarańczowy ton, przypominający szafran, który dominuje całą kompozycję. Saffron działa niemal hipnotycznie – jego intensywna barwa wciąga widza i wywołuje stan kontemplacji.

Rothko jest już poniekąd ikoną, postacią kultową, że cokolwiek, co wyszło spod jego ręki jest drogie. Do tego należy dodać szybko zmniejszającą się dostępność obrazów, które znikają z rynku w prywatnych i publicznych kolekcjach oraz fakt niepodrabialności stylu Rothki. Wbrew powszechnym opiniom, że takie coś mogłoby namalować nawet dziecko, prace Rothki szalenie trudno skopiować tak, aby oddać trudno uchwytną wibrację barw i ich hipnotyzującą moc.

Obecnie Marka Rothkę określa się jako najdroższego malarza powojennego. Rekord padł w 2014 roku, kiedy pewien rosyjski kolekcjoner kupił obraz Nr 6 za 186 milionów dolarów, co sprawiło, że Rothko trafił do pierwszej siódemki najdrożej sprzedanych dzieł malarstwa w historii (obok m.in. Leonarda da Vinci, Paula Cézanne’a i Paula Gauguina).

La Plume Société Anonyme, Paris, odegrało kluczową rolę w promocji sztuki secesyjnej i literatury symbolistycznej pod koniec XIX wieku. Dzięki współpracy z takimi artystami jak Alfons Mucha, wydawnictwo to pozostawiło trwały ślad w historii sztuki, przyczyniając się do rozwoju i popularyzacji nowych trendów artystycznych.

Alfons Mucha był jedną z najbardziej fascynujących artystów przełomu XIX i XX wieku. Jego twórczość nierozerwalnie wiąże się ze stylem, którego nazwa – Art Nouveau była jednocześnie jego programem. Wpisując się w program nowego ruchu, który opowiadał się za wszechstronnością, Mucha stosował całościowe podejście do sztuki. Był nie tylko malarzem i grafikiem, ale interesował się także rzeźbą, biżuterią, dekoracją wnętrz i sztuką użytkową, Jednak jego prawdziwy talent ujawnił się w grafikach. Stała się ona podstawą jego ogromnej sławy, która trwa dzisiaj.

Alfons Mucha, podobnie jak Stanisław Wyspiański, Stanisław Pagaczewski czy zmarły w USA Szukalski, należał do Stowarzyszenia Strażników Słowiańskiej Wiary Przyrodzonej i i jak wszyscy w tamtych czasach związany był emocjonalnie z kulturą Słowian, wszystkim co wiązało się ze Słowiańszczyzną. Alfons Mucha w swojej twórczości z wielkim upodobaniem ukazywał obrazy słowiańskich bogiń Stron Świata, Pór Dnia czy Pór Roku. Jest mistrzem secesji podobnie jak był nim Stanisław Wyspiański, tyle, że Alfons Mucha zyskał znacznie większy rozgłos w kręgach paryskich dzięki swoim plakatom teatralnym i wytworom sztuki użytkowej.

Popyt na dzieła Muchy – pisze Ronald F. Lipp – utrzymywał się dzięki wyjątkowości i atrakcyjności jego rozpoznawalnego na pierwszy rzut oka stylu – le style Mucha – który stał się wizytówką francuskiej secesji. Figurą centralną twórczości artysty jest kobieta – symboliczna personifikacja duszy świata. Anielsko piękna, zmysłowa, długowłosa, wyidealizowana wpisana jest w kompozycje płynnych miękkich linii, symboli, znaków, roślinnych ornamentów. Niezwykłe jest jej spojrzenie: nieco zamglone, zupełnie jakby właśnie wracała do świadomości, tak jak to się dzieje w momencie przebudzenia, na granicy światów…

La Plume Société Anonyme, Paris, odegrało kluczową rolę w promocji sztuki secesyjnej i literatury symbolistycznej pod koniec XIX wieku. Dzięki współpracy z takimi artystami jak Alfons Mucha, wydawnictwo to pozostawiło trwały ślad w historii sztuki, przyczyniając się do rozwoju i popularyzacji nowych trendów artystycznych.

Alfons Mucha był jedną z najbardziej fascynujących artystów przełomu XIX i XX wieku. Jego twórczość nierozerwalnie wiąże się ze stylem, którego nazwa – Art Nouveau była jednocześnie jego programem. Wpisując się w program nowego ruchu, który opowiadał się za wszechstronnością, Mucha stosował całościowe podejście do sztuki. Był nie tylko malarzem i grafikiem, ale interesował się także rzeźbą, biżuterią, dekoracją wnętrz i sztuką użytkową, Jednak jego prawdziwy talent ujawnił się w grafikach. Stała się ona podstawą jego ogromnej sławy, która trwa dzisiaj.

Alfons Mucha, jak wiadomo należał do Stowarzyszenia Strażników Słowiańskiej Wiary Przyrodzonej, podobnie jak Stanisław Wyspiański, Stanisław Pagaczewski czy, zmarły w USA Szukalski i jak wszyscy w tamtych czasach związany był emocjonalnie ze Słowiańszczyzną. Alfons Mucha w swojej twórczości z wielkim upodobaniem ukazywał obrazy słowiańskich bogiń Stron Świata, Pór Dnia, czy Pór Roku. Jest mistrzem secesji podobnie jak był nim Stanisław Wyspiański, tyle, że Alfons Mucha zyskał znacznie większy rozgłos w kręgach paryskich dzięki swoim plakatom teatralnym i wytworom sztuki użytkowej.

Popyt na dzieła Muchy – pisze Ronald F. Lipp – utrzymywał się dzięki wyjątkowości i atrakcyjności jego rozpoznawalnego na pierwszy rzut oka stylu – le style Mucha – który stał się wizytówką francuskiej secesji. Figurą centralną twórczości artysty jest kobieta – symboliczna personifikacja duszy świata. Anielsko piękna, zmysłowa, długowłosa, wyidealizowana wpisana jest w kompozycje płynnych miękkich linii, symboli, znaków, roślinnych ornamentów. Niezwykłe jest jej spojrzenie: nieco zamglone, zupełnie jakby właśnie wracała do świadomości, tak jak to się dzieje w momencie przebudzenia, na granicy światów…

Twórczość Muchy jest jednym z najważniejszych symboli estetyki secesji. Jego prace graficzne cieszą się wielkim zainteresowaniem i niesłabnącym podziwem, motywy wykorzystywane w modzie, grafice użytkowej i popkulturze.

Victor Vasarely, uznawany za ojca sztuki op-artu (optycznej iluzji), zasłynął dzięki swoim unikalnym, hipnotycznym dziełom, które eksplorują zjawiska percepcji wizualnej i ruchu. Jego prace, bogate w geometryczne kształty, wzory i kontrasty, prowadzą widza przez zawiłe, niemalże pulsujące przestrzenie, które zdają się wibrować i poruszać. Jednym z najznakomitszych przykładów jego twórczości są „Zebry", przez niektórych uważane za najwcześniejszy przykład op-artu. Victor Vasarely zrewolucjonizował podejście do sztuki wizualnej, wprowadzając elementy nauki i matematyki do swojej pracy. Jego dzieła są studium iluzji optycznych, które wywołują wrażenia ruchu, zmienności i głębi na płaskiej powierzchni.

"Zebry" to jedno z najbardziej rozpoznawalnych dzieł Vasarely'ego, które stało się ikoną op-artu. Obraz przedstawia dwie splecione zebry, wykonane w czarno-białych pasach. "Zebry" są kwintesencją minimalizmu i precyzji geometrycznej. Vasarely wykorzystuje prostotę czarno-białych linii, aby stworzyć złożoną formę, która zdaje się ożywać na płaskiej powierzchni. Pasy zebry są tak ułożone, że oko widza nieustannie podąża za nimi, co wywołuje efekt ruchu. Vasarely mistrzowsko manipuluje percepcją widza. Przez użycie powtarzających się, równoległych linii, które skręcają i nachodzą na siebie, tworzy złudzenie głębi i dynamiki. Widz może odczuwać, że zebry są w ruchu, mimo że są statycznymi formami na papierze. Mimo że obraz jest monochromatyczny, bogactwo jego formy i struktury sprawia, że jest niezwykle dynamiczny. Kontrast między czernią a bielą nie tylko definiuje formy, ale także tworzy wrażenie rytmu i harmonii, które przyciągają wzrok.

"Zebry" mogą być postrzegane jako symbol harmonii i jedności przeciwieństw. Czarno-białe pasy reprezentują dualność – światło i cień, pozytywne i negatywne przestrzenie, które współistnieją i wzajemnie się uzupełniają. Dzieło to może być także odczytywane jako refleksja nad naturą percepcji i rzeczywistości – jak nasze zmysły interpretują i przetwarzają informacje.

Victor Vasarely poprzez swoje dzieła, takie jak "Zebry", przekroczył granice tradycyjnego malarstwa, wprowadzając sztukę w nowy wymiar, gdzie nauka i sztuka łączą się, aby eksplorować granice ludzkiej percepcji. "Zebry" to nie tylko dzieło sztuki, ale również manifestacja jego filozofii, w której matematyczna precyzja spotyka się z artystyczną wizją, tworząc niezwykle fascynującą i trwającą w pamięci widza kompozycję.

Jean-Michel Basquiat namalował jeden ze swoich najsłynniejszych obrazów „Bez tytułu (fishing)” w 1981 roku, w którym przeszedł od artysty ulicznego malującego grafitti na budynkach do uznanego twórcy nowojorskiej sceny artystycznej. Pracował w piwnicy galerii Anniny Nosei w SoHo. Dzieło przedstawia rybaka w koronie cierniowej i aureoli o tym samym charakterze. Stojący pośrodku płótna wędkarz dumnie prezentuje swój połów, dużą rybę zawieszoną na końcu wędki. Jego czarne ciało odsłania biały szkielet.

Obraz został sprzedany za 26,4 miliona dolarów w 2012 roku. Obecny rekord aukcyjny to 110 mln dolarów w Sotheby's w 2017 r.

Jean-Michel Basquiat był amerykańskim artystą, który zyskał sławę w latach 80. XX wieku jako część ruchu neoekspresjonizmu. Jego prace charakteryzują się surowym, gestualnym stylem malowania, łączącym elementy graffiti, sztuki ulicznej i prymitywizmu. Basquiat często wykorzystywał w swoich obrazach symbole i znaki, które zapraszały widzów do interpretacji ich znaczenia. Jean-Michel Basquiat zmarł z przedawkowania heroiny w drodze do szpitala w wieku 27 lat.

Jego twórczość spotkała się z wielkim zainteresowaniem Andy Warhola, które zaowocowało przyjaźnią i współpracą obu twórców. Basquiat podziwiał Warhola i uważał go za mentora, podczas gdy Warhol odnalazł w Basquiacie nową pasję do malowania. Ich współpraca była oznaką wzajemnego szacunku i podziwu, a duet często widywano razem na różnych wydarzeniach w Nowym Jorku. Wspólnie stworzyli ponad 150 dzieł, które początkowo były krytykowane, ale z czasem zyskały uznanie i osiągają wysokie ceny na aukcjach. Warhol rozpoczynał pracę, rysując symbol pop-artu lub nagłówek prasowy na płótnie za pomocą swojego rzutnika, a następnie Basquiat dodawał symbol, obraz lub słowa do obrazu w swoim stylu neoekspresjonistycznym. Niestety, ich relacja doznała uszczerbku, gdy Basquiat zaczął intensywnie zażywać narkotyki, co ostatecznie doprowadziło do zakończenia ich współpracy. Mimo to, pozostali przyjaciółmi, choć intensywność ich relacji zmniejszyła się. Śmierć Warhola w 1987 roku mocno dotknęła Basquiata. Basquiat zmarł rok później, ale jego dziedzictwo artystyczne pozostaje żywe i wpływowe. Jego prace są wystawiane w galeriach i muzeach na całym świecie, osiągają milionowe ceny na aukcjach, a jego styl i symbolika nadal inspirują nowe pokolenia artystów.

Andy Warhol - amerykański artysta pochodzenia łemkowskiego, jeden z głównych przedstawicieli pop-artu, znany przede wszystkim z prostych i seryjnych kompozycji o wysokim kontraście kolorystycznym, do których używał techniki serigrafii. Powstałe dzięki tej metodzie sitodruki prezentują produkty konsumpcyjne z przeciętnej amerykańskiej lodówki, tj.: puszki Coca-Coli czy zupy pomidorowej Campbell, oraz przedmioty z życia codziennego, np. maki, banany, pudełka proszku Brillo. Serigrafia umożliwiła Warholowi odtwarzanie wystylizowanych portretów największych gwiazd świata rozrywki, do których należeli: Brigitte Bardot, Marilyn Monroe, Elvis Presley, Jacqueline Kennedy Onassis, Elizabeth Taylor. Tworzył także wizerunki innych powszechnie znanych postaci, jak Mao Zedong, Włodzimierz Lenin czy królowa Elżbieta.. Andy Warhol traktował wszystko co malował przedmiotowo i bez zbędnych emocji.

Jean-Michel Basquiat był amerykańskim artystą, który zyskał sławę w latach 80. XX wieku jako część ruchu neoekspresjonizmu. Jego prace charakteryzują się surowym, gestualnym stylem malowania, łączącym elementy graffiti, sztuki ulicznej i prymitywizmu. Basquiat często wykorzystywał w swoich obrazach symbole i znaki, które zapraszały widzów do interpretacji ich znaczenia. Jean-Michel Basquiat zmarł z przedawkowania heroiny w drodze do szpitala w wieku 27 lat.

Jego twórczość spotkała się z wielkim zainteresowaniem Andy Warhola, które zaowocowało przyjaźnią i współpracą obu twórców. Basquiat podziwiał Warhola i uważał go za mentora, podczas gdy Warhol odnalazł w Basquiacie nową pasję do malowania. Ich współpraca była oznaką wzajemnego szacunku i podziwu, a duet często widywano razem na różnych wydarzeniach w Nowym Jorku. Wspólnie stworzyli ponad 150 dzieł w cyklu „na cztery ręce”, które początkowo były krytykowane, ale z czasem zyskały uznanie i osiągają wysokie ceny na aukcjach. Warhol rozpoczynał pracę, rysując symbol pop-artu lub nagłówek prasowy na płótnie za pomocą swojego rzutnika, a następnie Basquiat dodawał symbol, obraz lub słowa do obrazu w swoim stylu neoekspresjonistycznym. Niestety, ich relacja doznała uszczerbku, gdy Basquiat zaczął intensywnie zażywać narkotyki, co ostatecznie doprowadziło do zakończenia ich współpracy. Mimo to, pozostali przyjaciółmi, choć intensywność ich relacji zmniejszyła się. Śmierć Warhola w 1987 roku mocno dotknęła Basquiata. Basquiat zmarł rok później, ale jego dziedzictwo artystyczne pozostaje żywe i wpływowe. Jego prace są wystawiane w galeriach i muzeach na całym świecie, osiągają milionowe ceny na aukcjach, a jego styl i symbolika nadal inspirują nowe pokolenia artystów.

Jeden z najbardziej ikonicznych obrazów w twórczości artysty, Portret artysty (Basen z dwiema figurami) Davida Hockneya, to opowieść o dwóch kompozycjach. Inspiracją dla pierwszej, rozpoczętej w 1971 roku, było nieoczekiwane zestawienie dwóch fotografii na podłodze pracowni artysty. „Na jednym z nich była postać pływająca pod wodą i dlatego dość zniekształcona… drugim był chłopiec wpatrujący się w coś na ziemi” – wspominał później Hockney. „Pomysł namalowania dwóch postaci w różnych stylach tak mi się spodobał, że natychmiast przystąpiłem do malowania”.

„To interesujący problem formalny; reprezentowanie wody, opisanie wody jest problemem formalnym, ponieważ może to być wszystko. Może mieć dowolny kolor i nie ma ustalonego opisu wizualnego” – powiedział Hockney. „Obrazy basenów przedstawiały powierzchnię wody, bardzo cienką warstwę, połyskującą dwuwymiarowość”. Hockney eksperymentował także z przedstawianiem wody za pomocą różnych mediów, w tym akrylu, akwareli, kredek i litografii, a także późniejszej techniki prasowania barwionej, mokrej masy papierniczej w arkusze papieru.

15 listopada 2018 r. obraz Hockneya z 1972 Portrait of an Artist (Pool with Two Figures) został wylicytowany w domu aukcyjnym Christie’s za kwotę 90,3 miliona dolarów (z opłatami), stając się wówczas najdroższym sprzedanym dziełem żyjącego artysty.

Judith II Gustava Klimta, znany również jako Salome, to dzieło z 1909 roku, które stanowi kontynuację jego wcześniejszego obrazu Judith I. Obraz ten jest drugim portretem Judith namalowanym przez Klimta i jest uznawany za jedno z najważniejszych dzieł wiedeńskiego symbolizmu. Judith II, podobnie jak jej poprzedniczka Judith I, przedstawia biblijną Judytę, bohaterkę, która uwolniła Izraelitów od asyryjskiego najeźdźcy Holofernesa, uwodząc go i ostatecznie pozbawiając głowy.

Judith na obrazie Klimta to kobieta o magnetyzującym spojrzeniu, które nadaje postaci aurę bezwzględnej pewności siebie i dominacji. Ma kształtną, odsłoniętą pierś, co w czasach Klimta było dość odważnym posunięciem. Jej wyrazisty, prowokacyjny urok oraz kontrast między urodą a brutalnością jej czynu czynią z niej symbol femme fatale. Kobieta jest wyobrażona w sposób zarówno elegancki, jak i niepokojący – jej ostre rysy twarzy, o surowej i chłodnej urodzie, wyrażają siłę oraz nieco przerażającą intensywność. Tło obrazu, wykonane charakterystyczną dla Klimta techniką, zawierające złote, geometryczne wzory , nadaje postaci Judith wręcz bizantyjski przepych, zderzając drapieżność jej postaci z dekoracyjnym bogactwem otoczenia. Tym samym Klimt tworzy opowieść o pięknie, władzy i niszczącej sile kobiecości.

Przypuszcza się, że modelką do obrazu Judith II Gustava Klimta mogła być Adele Bloch-Bauer, jedna z jego muz i wieloletnia przyjaciółka. Adele była żoną bogatego wiedeńskiego przemysłowca i mecenasem sztuki, a także inspiracją dla kilku innych jego prac, w tym słynnego Portretu Adele Bloch-Bauer I, znanego jako "Złota Dama”.Zarówno Judith II, jak i wcześniejszy Judith I, wywołały niemałe poruszenie w czasach Klimta. Dzieła te odbierano jako niezwykle prowokacyjne, a ich erotyczna, wręcz drapieżna wymowa była dla wielu współczesnych szokująca. Klimt pokazał Judytę, postać biblijną o heroicznym znaczeniu, w sposób wyzywający, wręcz seksualny, co kontrastowało z ówczesnymi standardami moralnymi i społecznymi. Klimt złamał konwencję, przedstawiając Judytę nie jako skromną, oddaną kobietę, która poświęciła się dla dobra swojego narodu, ale jako silną, zmysłową femme fatale, która emanuje mocą i pewnością siebie.

Na dodatek Klimt miał wówczas reputację artysty kontrowersyjnego. Jego odważne podejście do nagości i erotyzmu – widoczne również w innych jego pracach, takich jak seria malowideł dla Uniwersytetu Wiedeńskiego, które także zostały uznane za skandaliczne – przyciągało uwagę, ale także krytykę. Wiedeńska publiczność z początku nie była gotowa na tak śmiałe przedstawienia kobiecej seksualności i niezależności, które odbiegały od tradycyjnych i konwencjonalnych ról przypisywanych kobietom w społeczeństwie tamtych czasów.

Toyen była wybitną czeską malarką, graficzką i jedną z najważniejszych postaci surrealizmu oraz europejskiej awangardy. Jej pseudonim, który przyjęła w młodym wieku, prawdopodobnie pochodzi od francuskiego słowa "citoyen" (obywatel) i miał symbolizować odrzucenie tradycyjnych kategorii płci oraz dążenie do artystycznej i osobistej wolności. Toyen była niezwykle wszechstronna – tworzyła obrazy, grafiki, rysunki, ilustracje książkowe oraz kolaże. Jej prace charakteryzują się połączeniem surrealistycznych symboli, mrocznych, tajemniczych pejzaży oraz erotyki, która często była ukryta w zawoalowanych formach. Wiele jej dzieł dotyczyło seksualności i relacji międzyludzkich, ale prezentowane w subtelny, nienachalny sposób.

Swoją twórczością konsekwentnie łamała granice między rzeczywistością a światem snu.

W „Polowaniu na lisy” widoczna jest specyficzna dla niej atmosfera surrealizmu połączona z subtelnym, ale głęboko odczuwalnym napięciem. Obraz ten przedstawia polowanie nie w dosłownym, tradycyjnym ujęciu, lecz raczej jako rodzaj emocjonalnej gry lub psychologicznej narracji. Zamiast realistycznej sceny, widzimy scenę pełną nietypowych symboli i subtelnych, często niepokojących form, które budują napięcie i nastrój zagrożenia

Toyen przez niejednoznaczne kompozycje, delikatne linie i przygaszone kolory, osiąga efekt sennego marzenia, w którym nic nie jest do końca jasne. Toyen była jedną z nielicznych kobiet działających na tak wysokim poziomie w ruchu surrealistycznym. Jej twórczość, eksplorująca zagadnienia erotyki, płci, podświadomości i marzeń sennych, wyróżniała się na tle innych artystów tego ruchu. Chociaż przez lata jej prace były mniej znane niż dzieła niektórych jej męskich kolegów, dziś jest uznawana za kluczową postać surrealizmu i jedną z najważniejszych artystek XX wieku.

Di Chirico zasłynął z tajemniczych, enigmatycznych kompozycji, które wprowadzały widza w stan niepokoju i zadumy nad istnieniem. Obraz ten powstał w latach 20. XX wieku, w okresie, gdy De Chirico intensywnie rozwijał swoje metafizyczne wizje, pełne symboliki i filozoficznych odniesień.

Obraz można interpretować jako wyraz wewnętrzny konfliktu między wolnością twórczą a jej trudną, nieokiełznaną naturą. Pegaz symbolizuje inspirację, podczas gdy błyskawica może być metaforą uwalnianego przebłysku geniuszu lub mocy twórczej, która jest jednocześnie potężna, jak i prawdopodobnie do kontrolowania.

Dzieła Giorgio de Chirico cieszą się dużym uznaniem zarówno w świecie sztuki, jak i wśród krytyków oraz kolekcjonerów. Dzieła de Chirico są regularnie wystawiane w prestiżowych muzeach na całym świecie, takich jak Museum of Modern Art (MoMA) w Nowym Jorku, Centre Pompidou w Paryżu, Tate Modern w Londynie czy Peggy Guggenheim Collection w Wenecji. Jego prace znajdują się w najważniejszych kolekcjach prywatnych i publicznych, co jest wyraźnym dowodem na ich ciągłą wartość i znaczenie w kontekście sztuki nowoczesnej.

Portrety Monroe bazują na jednym zdjęciu promocyjnym z filmu "Niagara" (1953). To zdjęcie stało się podstawą dla wielu wersji portretów wykonanych przez Warhola. Choć każdy obraz jest unikalny pod względem kolorystyki, powtarzalność wizerunku Monroe podkreśla jej ikoniczny status i wszechobecność w kulturze masowej. Warhol wykorzystywał wizerunek Marilyn Monroe, aby zbadać i skomentować kult celebrytów. Powtarzające się portrety w żywych kolorach podkreślają jej status jako ikony popkultury, która była nieustannie reprodukowana i eksploatowana przez media. Pojedyncze portrety Marilyn Monroe autorstwa Andy'ego Warhola są jednymi z najważniejszych dzieł w historii pop-artu. Stały się ikonami same w sobie, będąc jednocześnie hołdem dla Monroe i krytyką kultury celebrytów. Te prace są cenione na całym świecie i znajdują się w kolekcjach wielu prestiżowych muzeów i galerii sztuki.

Andy Warhol, znany ze swoich portretów ikon kultury, stworzył także serię prac poświęconych szwedzkiej aktorce Ingrid Bergman. Te portrety, powstałe w 1983 roku, są przykładem fascynacji Warhola gwiazdami Hollywood i ich wizerunkami w kulturze masowej.



Warhol wykorzystał trzy różne wizerunki Bergman: jeden z jej roli w filmie „Casablanca” (1942), drugi portret studyjny, i trzeci z jej roli w filmie „Gaslight” (1944). Każdy z tych obrazów został przekształcony przez Warhola w ikonę pop-artu poprzez uproszczenie i intensyfikację kolorów.

Warhol był zafascynowany gwiazdami Hollywood, ich wizerunkami i rolą, jaką odgrywali w kulturze popularnej. Ingrid Bergman, jako jedna z najbardziej znanych i szanowanych aktorek swojej epoki, była idealnym tematem dla Warhola. Jej elegancja, talent i charyzma były cechami, które Warhol cenił i chciał uwiecznić. Podobnie jak w przypadku innych ikon, takich jak Marilyn Monroe czy Elizabeth Taylor, Warhol przekształcił wizerunek Bergman w coś więcej niż tylko portret aktorki. Używając intensywnych kolorów i powtarzalnych technik, Warhol stworzył obrazy, które oddają jej ikoniczny status i wieczną obecność w kulturze masowej.

Roy Lichtenstein był jednym z najważniejszych artystów amerykańskich XX wieku i jednym z czołowych przedstawicieli pop-artu, nurtu, który pojawił się w latach 50. XX wieku jako reakcja na konsumpcyjny charakter kultury masowej. Lichtenstein zasłynął przede wszystkim swoimi charakterystycznymi obrazami inspirowanymi komiksami i reklamą, w których zastosował techniki graficzne nawiązujące do druku przemysłowego. Lichtenstein tworzył prace w estetyce komiksowej, z wyrazistymi konturami i jaskrawymi kolorami, stosując technikę imitującą punkty rastrowe, tzw. punkty Ben-Day. Ta technika, stosowana w druku gazetowym, pozwalała mu naśladować tanią jakość obrazu z komiksów, ale w dużej skali. Punkty nakładał ręcznie lub używał szablonów, co nadawało jego pracom efekt równowagi między sztuką a produktem masowym.

Lichtenstein zajmował się głównie tematyką życia codziennego, relacjami międzyludzkimi oraz ikonografią wojny. Jego prac, są przerysowane i dynamiczne, pełne przesady i humoru, a jednocześnie podejmują refleksję nad banalizacją uczuć i dramatyzmu w popkulturze. Najbardziej znany cykl prac Roya Lichtensteina to Girls –wyidealizowane, rozmarzone brunetki i blondynki, których życie składało się z radości i rozpaczy. Jego dzieła zyskały przychylność krytyków. Dzięki wystawie w galerii Casteli w Nowym Yorku cały świat okrzyknął go wybitnym twórcą.

Prace Lichtensteina miały ogromny wpływ na rozwój sztuki współczesnej, zwłaszcza w zakresie pop-artu i sztuki konceptualnej. Jego obrazy są dziś ikonami popkultury i znajdują się w najważniejszych kolekcjach na całym świecie, w tym w Museum of Modern Art w Nowym Jorku i Tate Modern w Londynie. Wpłynął na późniejsze pokolenia artystów, którzy również podejmują tematy konsumpcji, masowego przekazu i wizualnego bombardowania przez media. Lichtenstein jest uważany za artystę, który potrafił przenieść powierzchowność popkultury na wyższy poziom, skłaniając odbiorców do refleksji nad tym, co uznajemy za sztukę, i w jaki sposób sztuka odnosi się do życia codziennego oraz współczesnych ikon.

Joseph Fernand Henri Légerfrancuski malarz związany z kubizmem, grafik, rzeźbiarz, artysta ceramik i reżyser filmowy. Tworzył w charakterystycznym stylu, komponując abstrakcyjne i półabstrakcyjne prace z formami cylindrycznymi. Postać człowieka ograniczał do czystego kształtu. Formy mechaniczne w jego pracach są stałymi elementami.

Léger wierzył, że sztuka powinna odzwierciedlać współczesność, a współczesność początku XX wieku to właśnie era maszyn. Ten obraz jest więc manifestem jego przekonań – nowoczesna sztuka powinna być tak samo precyzyjna, dynamiczna i surowa jak przemysłowy świat, który ją otacza.

Obraz Fernanda Légera pod tytułem Mechanical Elements (pol. Elementy mechaniczne), stworzony w 1924 roku, jest charakterystycznym przykładem jego fascynacji industrializacją, nowoczesnością i maszynami, które w latach 20. XX wieku stały się dominującym motywem w sztuce wielu awangardowych artystów.

Prace Fernanda Légera są bardzo cenione na rynku sztuki, zarówno ze względu na jego wpływ na rozwój nowoczesnej sztuki, jak i na wyjątkowy styl, zwany „kubizmem mechanicznym”, który wypracował. Léger, jako jeden z kluczowych artystów XX wieku, wpisał się na stałe do kanonu sztuki modernistycznej. Jego twórczość, łącząca elementy kubizmu, futuryzmu i abstrakcji, wyróżnia się podejściem do formy, koloru oraz fascynacją światem przemysłu i mechanizacji.

Prace Légera są regularnie sprzedawane na aukcjach i w renomowanych galeriach sztuki na całym świecie. Ceny jego dzieł, zwłaszcza obrazów olejnych z jego najbardziej płodnego okresu (lata 1910-1930), osiągają bardzo wysokie kwoty na światowych aukcjach.

„Czarny i fioletowy” (niem. "Schwarz und Violett") - obraz Wassily Kandinsky to arcydzieło sztuki abstrakcyjnej, które urzeka miłośników sztuki od czasu jej stworzenia w 1923 roku. Obraz znajduje się w zbiorach Solomon R. Guggenheim Museum w Nowym Jorku.Skład „Czarnego i fioletowego” jest mieszaniną geometrycznych kształtów i zakrzywionych linii, które są splecione w celu stworzenia uczucia ruchu i głębokości, do stworzenia odczucia napięcia i równowagi.

Czarny kolor w twórczości Kandinsky'ego często symbolizował tajemnicę, nieznane, a czasem także negatywne emocje lub siły. Kandinsky postrzegał czerń jako kolor końca, ciszy i bezruchu, ale także jako potencjalne źródło nowego początku. Fioletowy, będący połączeniem niebieskiego i czerwonego, symbolizował dla Kandinsky'ego duchowość i mistycyzm. Kandinsky przypisywał fioletowej barwie cechy introspekcji, melancholii i medytacji. Fioletowy był dla niego kolorem kontemplacji i duchowego poszukiwania.

Kandinsky był głęboko zainspirowany muzyką, zwłaszcza twórczością kompozytorów takich jak Arnold Schönberg. Jego teoria synestezji, w której różne zmysły wzajemnie się przenikają, była kluczowa w jego podejściu do malarstwa. Uważał, że kolory mogą wywoływać emocje podobne do tych, jakie daje muzyka, i że kompozycja malarska może naśladować strukturę muzyczną.Kandinsky stworzył tę pracę w okresie swojego życia, w którym doświadczył teorii koloru i duchowości. Uważał, że kolory mają moc emocjonalną i duchową i że można je wykorzystać do stworzenia związku między artystą a widzem.

Heliograwiura rozpowszechniona w XIX wieku została wyparta później przez rotograwiurę, gdyż heliograwiura jest metodą drogą i bardzo czasochłonną. Obecnie bywa używana w grafice artystycznej. Płyty otrzymane metodą heliograwiury można uzupełniać innymi metodami technik druku wklęsłego. Sporadycznie używa się tej techniki także przy reprodukcji dzieł sztuki, gdy trzeba stworzyć niewielką liczbę kopii o bardzo wysokiej jakości.

Kompozycja Salvadora Dali znany pod tytułem„Góra Geriona” lub „Ręce Anteusa” została stworzona w ramach cyklu prac inspirowanych "Boską Komedią" Dantego Alighieri. Dali w 1951 roku otrzymał zlecenie od włoskiego rządu na stworzenie 100 ilustracji przedstawiających różne piekielne, czyśćcowe i niebiańskie wizje, opisywane w tej epopei. „Góra Geriona” odnosi się do jednego z fragmentów z piekła – Canto XVI "Inferno".

W pieśni 16 Dante wraz z Wergiliuszem schodzą w kierunku ósmego kręgu piekła, gdzie spotykają złego olbrzyma Geriona, istotę o przerażającym wyglądzie – posiada on ludzki tors, lecz dolną część jego ciała to wąż z kolczastym ogonem. Jego zadaniem jest transportowanie dusz przez otchłanie piekielne. Ta postać symbolizuje oszustwo i podstęp.

W tej kompozycji kluczowy jest motyw „dłoni” podtrzymujących dwie postacie, które prawdopodobnie symbolizują Dantego i Wergiliusza. Dali wykorzystał motyw rąk, które w niepokojący, ale ochronny sposób otaczają postacie, nadając im niemal boską siłę. Te wielkie dłonie symbolizują potęgę i monumentalność Anteusza, jednocześnie stanowiąc ochronę i wsparcie dla Dantego i Wergiliusza w ich podróży przez piekielne kręgi.

Anteusz(gr. Antaios, łac. Antaeus) był postacią z mitologii greckiej, znanym przede wszystkim jako gigant i syn boga morza Posejdona oraz bogini Ziemi Gai. Jego najważniejszą cechą była niezwykła siła, którą czerpał z kontaktu z ziemią – swoją matką, Gają. Za każdym razem, gdy dotykał ziemi, jego moc się odnawiała, czyniąc go praktycznie niepokonanym w walce, aż do momentu, gdy zmierzył się z Heraklesem (Herkulesem).

Anteusz symbolizuje niepokonaną siłę pochodzącą z kontaktu z naturą i ziemią, ale też jest metaforą tego, że każda potęga ma swoje ograniczenia i można ją przezwyciężyć, gdy pozna się jej źródło.

W kontekście „Boskiej Komedii” Dantego, Anteusz pojawia się w kręgu olbrzymów w piekle (Krąg Dziewiąty), którzy zostali skazani za swoją pychę. Anteusz pomaga Dantemu i Wergiliuszowi, przenosząc ich do niższego kręgu piekła, co odzwierciedla jego mitologiczną siłę fizyczną.

Styl Dalego łączy elementy mistyczne i abstrakcyjne, a także przemyślaną deformację rzeczywistości. W tej ilustracji uchwycił on nie tylko istotę "Inferno" Dantego, ale także swoje charakterystyczne poczucie surrealizmu. Jest to doskonały przykład, jak Dali łączył symbolikę literacką z własnymi surrealistycznymi wizjami.

Ilustracje Salvadora Dalego do "Boskiej Komedii” Dantego Alighieri zdobyły zarówno uznanie, jak i wzbudziły kontrowersje na arenie międzynarodowej. Projekt ten miał na celu uczczenie 700. rocznicy urodzin Dantego i początkowo został zlecony przez włoski rząd w 1950 roku. Decyzja, by to właśnie Dali, hiszpański surrealista, ilustrował dzieło uważane za fundament włoskiej literatury, spotkała się z mieszanymi reakcjami.

W związku z tymi kontrowersjami, włoski rząd ostatecznie wycofał się z projektu. Mimo to, Dali kontynuował pracę nad ilustracjami, które ostatecznie zostały wydane przez francuskie wydawnictwo. Mimo początkowych kontrowersji, z czasem ilustracje Dalego zaczęły być cenione za ich unikalność i odważną interpretację. Dali stworzył 100 akwareli, po jednej do każdej pieśni z "Boskiej Komedii", które ukazują nie tylko treść poematu, ale także surrealistyczną wizję świata Dalego.

Ilustracje Dalego były wystawiane na wielu prestiżowych wystawach na całym świecie, m.in. w muzeach sztuki w Stanach Zjednoczonych, Europie i Azji. Z czasem stały się jednymi z jego najbardziej znanych prac graficznych.

Dali swoim surrealistycznym podejściem do tak klasycznego dzieła, jak "Boska Komedia", wpisał się w tradycję reinterpretacji kanonicznych utworów literackich przez nowoczesnych artystów. Dziś jego ilustracje do "Boskiej Komedii" są postrzegane jako wyjątkowe dzieło sztuki, które z powodzeniem łączy klasykę z nowoczesnością i innowacyjnością.

"Modlące ręce" (oryg. "Betende Hände") to jeden z najbardziej znanych rysunków Albrechta Dürera, renesansowego artysty niemieckiego pochodzenia.

Rysunek "Modlące ręce" Albrechta Dürera został wykonany około 1508 roku. Dzieło to jest częścią większej pracy przygotowawczej do ołtarza Hellerowskiego, który Dürer tworzył na zamówienie kupca Jakoba Hellera dla kościoła Dominikanów we Frankfurcie nad Menem. Choć sam ołtarz został ukończony w 1509 roku, to rysunki przygotowawcze, takie jak "Modlące ręce", powstały nieco wcześniej, podczas pracy nad projektem.

Dürer, mistrz techniki i precyzji, wykorzystał w tym dziele swoje umiejętności rysunku tuszem oraz akwarelą. Kompozycja jest prosta, lecz bardzo wyrazista, a jej minimalizm i monochromatyczna paleta kolorów skupiają uwagę widza na detalu rąk oraz emocji, jakie mogą one wyrażać. Dzieło to stało się ikoną religijnej sztuki chrześcijańskiej i jest często reprodukowane jako symbol wiary i duchowego zaangażowania.

Rysunek został wykonany w tonacji szaro-błękitnej, co dodaje mu subtelności i głębi. Dłonie są przedstawione z dużą dbałością o szczegóły - widać każdą zmarszczkę skóry, układ palców oraz cieniowanie, które podkreśla ich trójwymiarowość. Złożenie rąk w modlitwie symbolizuje duchowość, pokorę i oddanie.

Rysunek Albrechta Dürera "Modlące ręce" jest znany również pod innymi tytułami. W języku niemieckim często określa się go jako **"Betende Hände"**, co dosłownie oznacza "Modlące ręce". W języku angielskim rysunek bywa nazywany **"Praying Hands"**. Te alternatywne tytuły odnoszą się do tego samego dzieła, a ich różnorodność wynika z tłumaczeń na różne języki oraz interpretacji gestu przedstawionego na rysunku. Poza oczywistym skojarzeniem z modlitwą, gest złożonych rąk może symbolizować pokorę i oddanie. W niektórych kontekstach gest złożonych rąk może być odczytywany jako prośba o pomoc, ochronę lub błogosławieństwo. Może to być gest wyrażający potrzebę wsparcia w trudnych chwilach. Gest modlących się rąk jest często symbolem nadziei i wiary w coś większego niż codzienne życie. Może wyrażać nadzieję na lepszą przyszłość lub wiarę w boską opiekę.

Niezależnie od religijnych konotacji, gest złożonych rąk może być postrzegany jako uniwersalny znak ludzkiej pokory i wspólnoty. Może wyrażać uczucia wdzięczności, żalu lub szczerości w sposób zrozumiały dla ludzi różnych kultur i tradycji. Każda z tych interpretacji dodaje głębi rysunkowi Dürera i podkreśla jego uniwersalny charakter, który przemawia do ludzi niezależnie od ich wyznania czy światopoglądu.

Oryginał rysunku Albrechta Dürera "Modlące ręce" znajduje się w Albertinie – muzeum sztuki w Wiedniu, w Austrii. Albertina posiada jedną z największych i najważniejszych kolekcji grafik na świecie, a "Modlące ręce" są jednym z jej najcenniejszych eksponatów. Muzeum to prezentuje również inne dzieła Dürera, takie jak słynna "Wielka pasja" oraz "Zając".

La Plume Société Anonyme, Paris, odegrało kluczową rolę w promocji sztuki secesyjnej i literatury symbolistycznej pod koniec XIX wieku. Dzięki współpracy z takimi artystami jak Alfons Mucha, wydawnictwo to pozostawiło trwały ślad w historii sztuki, przyczyniając się do rozwoju i popularyzacji nowych trendów artystycznych. Alfons Mucha współpracował z La Plume, tworząc liczne plakaty, ilustracje oraz projekty graficzne. Wydawnictwo La Plume, ze względu na swoje artystyczne ukierunkowanie, było idealnym partnerem dla Muchy, który w tym czasie zyskał sławę jako jeden z czołowych artystów secesyjnych w Paryżu.

Alfons Mucha, wybitny czeski malarz i grafik, jest najbardziej znany z prac w stylu secesji, które charakteryzują się bogatymi ornamentami, eleganckimi liniami i zmysłowymi przedstawieniami kobiet. Jednym z jego dzieł jest "La Poesie" ("Poezja"), które stanowi część serii obrazów znanych jako "Cztery Sztuki" ("Les Quatre Arts"), stworzonej w 1898 roku. "La Poesie" to delikatny i mistyczny obraz, który wspaniale ilustruje talent Muchy do tworzenia pięknych, eterycznych kompozycji. Charakterystyczne dla Muchy jest użycie miękkich, płynnych linii oraz bogate zdobienia tła. W "La Poesie" widzimy finezyjne wzory roślinne, które otaczają postać kobiety, tworząc aurę tajemniczości i spokoju. Kolorystyka jest delikatna, dominują pastelowe odcienie, co nadaje obrazowi lekkości i elegancji.

"Les Quatre Arts" to seria czterech obrazów, z których każdy reprezentuje inną sztukę: "La Poesie" (Poezja), "La Musique" (Muzyka), "La Danse" (Taniec) i "La Peinture" (Malarstwo). Seria ta była zamówiona przez Champenois, paryskiego wydawcę, który często współpracował z Muchą. Obrazy te miały na celu uświetnienie różnych form sztuki, które były dla Muchy źródłem inspiracji i twórczości.

"La Poesie" jest przykładem doskonałości technicznej i artystycznej Muchy, jego zdolności do łączenia realistycznych przedstawień z dekoracyjnymi elementami secesji. Dzieło to jest często uznawane za jedno z najpiękniejszych i najbardziej wyrafinowanych prac Muchy, które doskonale oddaje esencję jego stylu.

Alfons Mucha dzięki takim dziełom jak "La Poesie" zyskał trwałe miejsce w historii sztuki jako jeden z najważniejszych przedstawicieli stylu secesji, a jego prace do dziś zachwycają i inspirują kolejne pokolenia artystów.

Obraz "Kobieta z parasolką" Claude’a Moneta, istnieje w dwóch wersjach.Najbardziej rozpoznawalna wersja obrazu z 1875 roku przedstawia dwie postaci: kobietę i chłopca. Kobieta, która jest główną postacią, to Camille Doncieux, żona Moneta, a chłopcem na dalszym planie jest ich syn Jean Monet. Istnieje jednak także inna wersja obrazu z 1886 roku, a więc namalowana po 10 latach, zatytułowana „Kobieta z parasolką w lewo” („La Femme à l'ombrelle tournée vers la gauche”), która przedstawia wyłącznie jedną kobietę. Oba dzieła są jednymi z najbardziej znanych dzieł tego impresjonistycznego malarza, podkreślajace mistrzowskie podejście Moneta do światła i ruchu oraz jego zainteresowanie codziennymi scenami z życia.

Monet uchwycił moment pełen dynamiki, jakby postaci zostały zatrzymane w ruchu. Kobieta z parasolką spogląda w bok, jej postawa jest naturalna, a zarazem pełna gracji. Światło słoneczne pada na scenę pod kątem, co jest typowe dla impresjonistycznej estetyki, gdyż Monet był mistrzem w ukazywaniu efektów świetlnych. Cienie i blask rozpraszające się na jej sukni, a także na trawie, są subtelne, ale jednocześnie dodają obrazowi głębi i przestrzeni.

Obraz Claude’a Moneta "Kobieta z parasolką" („La Femme à l'ombrelle”) z 1875 roku, przedstawiający Camille Monet i ich syna Jeana, znajduje się w zbiorach National Gallery of Art w Waszyngtonie, USA. Jest to jedno z najbardziej znanych dzieł impresjonizmu, prezentowane w ważnej kolekcji, która gromadzi liczne prace czołowych artystów tego nurtu.

Natomiast druga wersja obrazu, z 1886 roku, zatytułowana „Kobieta z parasolką, zwrócona w lewo” znajduje się w Musée d’Orsay w Paryżu.

Pocałunek został namalowany farbami olejnymi na płótnie w wymiarze 180 x 180 cm. Do stworzenia dzieła autor wykorzystał również płatki złota. Obraz przedstawia zatraconą w miłosnym objęciu parę kochanków na skarpie łąki kwiatowej. Kochankowie odziani w złote szaty zostali uchwyceni w pozie sugerującej zbliżający się pocałunek.

Na pierwszy rzut oka obraz tworzy mieniącą się kolorami złotą plamę. Dopiero po chwili wyłania się w górnej części omdlewająca z zachwytu kobieca twarz, jej nagie ramie wystaje z różnobarwnej obcisłej sukienki, a drobna dłoń spoczywa na męskim karku. Kobietę klęczącą na kwiecistym podłożu obejmuje postawny barczysty brunet o ciemnej karnacji. Widoczny jest tylko profil jego twarzy. Rękoma przytrzymuje głowę partnerki, by na jej policzku złożyć pocałunek. Kochankowie toną w swych stylizowanych w geometryczne wzory szatach. Jej żółtą sukienkę zdobią pęki czerwonych i granatowych kwiatów w kształcie kół, symbolu kobiecości. Jego złoty płaszcz – ciemnobrązowe i białe okolone brązem kanciaste prostokąty. Postać mężczyzny wydaje się chronić i osłaniać kobietę. Ona uosabia miękką delikatność, jest jednak równorzędnym partnerem. Żadna z postaci nie dominuje.

„Złoty okres” w którym powstało dzieło, to okres malarskiej fascynacji Klimta złotem. Wiele obrazów artysty powstałych w tym okresie, ma bogate zdobienia wykonane z płatków szczerego złota. Prawdopodobnie popularność Pocałunku wynika również z zastosowania tej techniki. Z jednej strony złoto w sztuce budzi przede wszystkim mistyczne i religijne skojarzenia, z drugiej posiada realną wartość utożsamianą z wysoką ceną. W tym okresie artysta tworzył pracę na skalę międzynarodową i awansował do elity najdroższych malarzy portretowych Europy.

W roku 1908 został zakupiony przez Österreichische Galerie Belvedere w Wiedniu i znajduje się w jej kolekcji do dziś.

Gustav Klimt – austriacki malarz i grafik, symbolista. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli secesji, przedstawiciel wiedeńskiego modernizmu. Od około 1890 roku Klimt zaczął coraz bardziej rozwijać swój niepowtarzalny, ekspresjonistyczny styl, który wyróżniają charakterystyczne, płaskie ornamenty. W 1890 roku wystąpił ze stowarzyszenia artystów Künstlerhaus i wspólnie z innymi twórcami założył Secesję Wiedeńską. Stowarzyszenie, które dokonało secesji, czyli odejścia, oddzielenia się od obowiązujących norm, zasad i tradycji w sztuce. W 1897 r. Gustav Klimt w jednej chwili staje w światłach jupiterów. Jako prezes Stowarzyszenia Artystów Austriackich jest wiodącą postacią wśród tzw. secesjonistów, dążących do odnowy w sztuce. Pawilon Secesji na wiedeńskim Placu Karola staje się budynkiem wystawowym nowego ruchu. Jest to okres największych jak do tej pory skandali artystycznych, których punkt szczytowy nastąpił w 1900 r., kiedy Gustav Klimt ukończył obrazy przedstawiające alegorie wydziałów Uniwersytetu Wiedeńskiego. W piśmie protestacyjnym w sprawie alegorii wydziałów, namalowanych przez Klimta dla Uniwersytetu Wiedeńskiego, napisano: „Nie walczymy przeciwko nagiej, ani przeciwko wolnej sztuce, tylko przeciwko sztuce brzydkiej”. Na wystawie światowej w Paryżu Klimt otrzymuje Grand Prix za obraz "Filozofia" z cyklu alegorii wydziałów. Od tej chwili Gustav Klimt cieszy się sławą na skalę europejską.

Heliograwiura rozpowszechniona w XIX wieku została wyparta później przez rotograwiurę, gdyż heliograwiura jest metodą drogą i bardzo czasochłonną. Obecnie bywa używana w grafice artystycznej. Płyty otrzymane techniką heliograwiury można uzupełniać innymi metodami technik druku wklęsłego. Sporadycznie używa się tej techniki także przy reprodukcji dzieł sztuki, gdy trzeba stworzyć niewielką liczbę kopii o bardzo wysokiej jakości.

Edward Hopper to jeden z najwybitniejszych amerykańskich malarzy XX wieku, znany z melancholijnych, realistycznych przedstawień codzienności, które odkrywają ukryte emocje i samotność życia w nowoczesnej Ameryce. Mimo że studiował sztukę europejską – zwłaszcza impresjonizm – jego styl rozwijał się w kierunku amerykańskiego realizmu, skupiając się na osamotnionych scenach miejskich, krajobrazach, a także na wyobcowanych postaciach zanurzonych we własnych myślach.

Hopper stworzył własny, rozpoznawalny styl, w którym prostota formy łączy się z głębokim przekazem emocjonalnym. Jego malarstwo charakteryzuje się klarowną kompozycją i oszczędną paletą barw, z częstym użyciem naturalnego światła, które tworzy kontrasty i buduje nastrój. Wiele jego obrazów przedstawia wnętrza kawiarni, moteli, mieszkania i ulice miejskie – miejsca na pozór pełne życia, ale często puste i chłodne, przez co budzą uczucie samotności.

Typowe dla Hoppera jest także zastosowanie efektu „zawieszonego momentu” – scena sprawia wrażenie, jakby uchwycono ją na chwilę przed lub po jakimś wydarzeniu, co pozwala widzowi wejść w życie postaci i wyobrazić sobie ich historie. Przykładem jest słynny obraz „Nighthawks” z 1942 roku, który przedstawia czworo ludzi siedzących w nocnej kawiarni w Nowym Jorku. Choć są razem w jednej przestrzeni, ich wzajemna izolacja i wyobcowanie biją z obrazu, tworząc ponadczasowy portret miejskiej samotności.Edward Hopper zainspirował nie tylko malarzy, ale także reżyserów filmowych, fotografów i pisarzy. Jego zdolność do tworzenia intensywnie sugestywnych, wręcz filmowych obrazów wywarła wpływ na takich twórców jak Alfred Hitchcock czy David Lynch. Filmy, takie jak „Okno na podwórze” Hitchcocka, zawierają elementy inspirowane pracami Hoppera, jak np. samotne okna i anonimowość miejskiej scenerii.

"Western Motel" to jedno z najbardziej rozpoznawalnych dzieł Edwarda Hoppera, namalowane w 1957 roku. Obraz przedstawia kobietę siedzącą na łóżku w prostym, jasnym pokoju motelowym. Jej wzrok jest skierowany w stronę okna, przez które widać pustynny krajobraz i zaparkowany samochód. Scena, choć statyczna, budzi silne emocje i stanowi doskonały przykład stylu Hoppera, który mistrzowsko ukazuje izolację, samotność i introspekcję w amerykańskim krajobrazie.

Prace Edwarda Hoppera wystawiane na całym świecie, najważniejsze w prestiżowych muzeach i galeriach, jak Whitney Museum of American Art w Nowym Jorku, które posiada znaczenie jego dzieł oraz Museum of Modern Art (MoMA) ) w Instytucie Sztuki w Chicago. Jego obrazy są uznawane jako arcydzieła realizmu, kolekcjonerzy i instytucje rywalizujące o możliwość ich zakupu lub wypożyczenia na wystawy.